21.Czym jest stres i jakie jest jego podłoże? Stres, 1) w psychologii stan ogólnej mobilizacji sił organizmu jako odpowiedź na silny bodziec fizyczny lub psychiczny (stresor). 2) w medycynie stres jest stanem, który przejawia się swoistym zespołem składającym się z nieswoistych zmian wywołanych w całym układzie biologicznym człowieka lub zwierzęcia przez czynnik stresujący. Stres ma 3 stadia: alarmowe, adaptacji i wyczerpania. W stadium alarmowym człowiek odczuwa działanie stresora i przeżywa poczucie bezsilności i zagrożenia. Pod wpływem autonomicznego układu nerwowego dochodzi w organizmie do wielu zmian pozwalających na opanowanie zagrożenia, organizm wykazuje tendencje do stabilizacji (adaptacja). W przypadkach, gdy stresor jest bardzo silny lub jego działanie przedłuża się, dochodzi do wyczerpania możliwości przystosowawczych, wówczas może dojść do rozwijania się różnych chorób wywołanych nieprzystosowaniem, np.: chorób układu krążenia, choroby reumatycznej, zaburzeń trawienia, metabolizmu (przemiana materii), reakcji alergicznych. Głównymi regulatorami zespołu stresu są: mózg, nerwy, przysadka mózgowa, gruczoł tarczowy, nadnercza, wątroba, nerki, naczynia krwionośne, tkanka łączna, krwinki białe.
31.Jaką rolę pełni soczewka? Za tęczówką znajduje się soczewka, element optyczny oka - dwuwypukła soczewka, znajdująca się z tyłu za rogówką i komorą przednią i z przodu ciała szklistego, dzięki swojej dużej elastyczności oraz czynności obsługujących ją mięśni może w pewnym zakresie zmieniać wypukłość swoich kształtów. Ta cecha zwana jest zdolnością do akomodacji, dzięki której przedmioty bliskie i oddalone są widziane ostro i wyraźne. 47.Jakie zmysły są obiektywne i co to oznacza? W momencie urodzenia obie półkule mózgowe - prawa i lewa - są czyste i od tej chwili rozpoczynamy gromadzenie doświadczeń. Lewa półkula gromadzi doświadczenia (zmysły) obiektywne: kontroluje mowę, czytanie, pisanie, zajmuje się analizą i logiką. Lewa półkula rozumie tylko dosłowne znaczenie słów.
|
22.Omówić działanie hormonu wzrostu. Przysadka wydziela substancję pobudzającą wzrost, zwaną hormonem wzrostu lub somatotropiną. Hormon wzrostu pobudza wzrost u dzieci, a ponadto wywiera wpływ na gospodarkę białkową, tłuszczową i węglowodanową organizmu. Pobudza przyswajanie aminokwasów i zwiększa syntezę białka. Nadmierne wydzielanie somatotropiny w okresie wzrostu prowadzi do tzw. gigantyzmu (bardzo wysoki wzrost - powyżej 200 cm u mężczyzn i 190 cm u kobiet), a u osób dorosłych do akromegalii (powiększenie rąk, stóp i części kostnych twarzy, z charakterystycznym uwydatnieniem żuchwy i "pogrubieniem" rysów twarzy). Niedobór hormonu wzrostu u dzieci prowadzi do karłowatości przysadkowej. 27.Jak zbudowany jest centralny układ nerwowy? Zbudowany jest z mózgu i rdzenia kręgowego.
48.Jakie zmysły są subiektywne i co to oznacza? W momencie urodzenia obie półkule mózgowe - prawa i lewa - są czyste i od tej chwili rozpoczynamy gromadzenie doświadczeń.Prawą półkulą posługujemy się przy rozpoznawaniu twarzy, odczytując rysy jako całość. Posługuje się i doskonale rozumie język przenośni. Odpowiada za muzykalność, uzdolnienia plastyczne, seks i produkowanie snów - zdobywa doświadczenia subiektywne
53.Na czym polega daltonizm? To upośledzenie widzenia barw. Nierozróżniane są jednocześnie barwy czerwona i zielona, choć mogą być nierozróżniane również inne kolory. Daltonizm dotyka głównie mężczyzn.
|
23.Jak działa układ autonomiczny? Jest to układ nerwowyn(wegetatywny) Tworzą go nerwy odchodzące od rdzenia nerwowego, ale wędrujące do narządów wewnętrznych jak i zewnętrznych organizmu.Nie podlega naszej woli.Układ autonomiczny ma w sobie dwa podukłady , które działają względem siebie antagonistycznie (przeciwstawnie) , część aspółczulna i część przywspółczulna. Układ współczulny nazywamy sympatyczny Układ przywspółczulny nazywamy parasympatyczny. 25.Jak nazywa się i jak jest zbudowana część światłoczuła w oku? Siatkówka jest receptorową częścią oka. Składa się z trzech warstw, przy czym najbliższa środka oka warstwa składa się z czopków i pręcików - komórek światłoczułych, a dwie pozostałe z neuronów przewodzących bodźce wzrokowe. Na siatkówce znajduje się plamka żółta, będąca miejscem o największym skupieniu czopków i z tego powodu cechuje się największą wrażliwością na barwy i światło.
30.Jaka jest rola układu nerwowego? Układ nerwowy ssaków składa się z układu centralnego, ośrodkowego oraz współczulnego (sympatycznego) i przywspółczulnego (parasympa-tycznego). Centralny system nerwowy charakteryzuje się silnie rozwiniętym mózgiem. Układ nerwowy jest zbudowany z komórek nerwowych - neuronów oraz komórek glejowych i wyjściółkowych, czyli ependymalnych. Neurony są najważniejszym składnikiem czynnościowym układu nerwowego. Każda z komórek nerwowych tworzy odrębną jednostkę anatomiczną i funkcjonalną, zdolną do odbierania, przetwarzania i przewodzenia bodźców. Wygląd, rozmiary i budowa neuronów wykazują ogromną różnorodność.
|
24.Jak radzić sobie ze stresem? Stosując odpowiednią taktykę możemy znacznie złagodzić skutki stresu, a nawet wyeliminować ze swojego życia poprzez przekształcenie go w "dobry stres". Podjęcie walki z tym "wrogiem publicznym nr l" powinno zaczynać się od określenia swoich mocnych i słabych stron w obliczu stresu. Odpowiedzmy więc sobie na takie zasadnicze pytania: jaki jest nasz stosunek do własnego ciała, jak traktujemy samych siebie oraz jakie są nasze kontakty z innymi ludźmi. Każdy z nas wie, że gdy czujemy się zmęczeni i osłabieni, nasza psychika jest również bardziej podatna na różne czynniki stresujące. Dlatego tak ważne jest poświęcanie uwagi higienie życia - racjonalnemu odżywianiu się, dbałości o kondycję fizyczną i zachowanie właściwych proporcji pomiędzy wypoczynkiem a aktywnością umysłową. Reguły działań antystresowych: - wykorzystujmy wszystkie cechy swojej osobowości, czyli działajmy zawsze zgodnie ze sobą, a nigdy wbrew sobie, - panujmy nad biegiem wydarzeń, przewidujmy, co może się wydarzyć, - oceniajmy realnie szanse powodzenia, - zachowajmy dystans, celem lepszej oceny sytuacji, - nie traćmy poczucia humoru, - miejmy znajomość tego, czego nie należy robić np. przeciągać struny, próbować przenosić gór, - nie ulegajmy złudzeniom i unikajmy walki z wiatrakami, - umiejmy zawsze korzystać z pomocy innych.
35.Omówić działanie nadnercza. Gruczoły nadnercze położone są w sąsiedztwie nerek. U człowieka małe, żółtawe ciało na górnym biegunie każdej nerki składa się z 2 części, różnych pod względem budowy, pochodzenia i funkcji: - zewnętrzna, kora nadnerczy - wewnętrzna, rdzeń nadnerczy Kora nadnerczy produkuje kortykosteroidy, czyli steroidowe hormony wytwarzane pod kontrolą adrenokortykotropiny. Rdzeń nadnerczy wytwarza: Adrenalinę (suprarenina) jest hormonem, mediator układu nerwowego należącym do katecholamin. Wytwarzany przez rdzeń nadnerczy i zakończenia włókien pozazwojowych współczulnego układu nerwowego.
|
26.Omów działanie szyszynki. Szyszynka jest drobnym gruczołem wielkości ziarna grochu i znajduje się w mózgu, tuż nad móżdżkiem. Wytwarzany przez nią hormon nosi nazwę melatoniny. Skóra żab, w którym wykryto jej istnienie, silniej jaśnieje. Oznacza to, że jej działanie na melanofory jest przeciwne działaniu MSH, czyli melanotropiny, która jest hormonem wydzielanym przez płat przedni przysadki. Podana laboratoryjnym szczurom i chomikom melatonina wywiera hamujący wpływ na gruczoły płciowe, zatrzymujące w nich zarówno produkcję komórek płciowych jak i hormonów. Wydzielanie melatoniny u szczura i chomika znacznie wzrasta, gdy zwierzęta znajdują się w ciemności, a maleje kiedy zostaną wystawione na działania światła. Gruczoły płciowe wielu ssaków są „nieczynne” w okresie zimy. Wiosną, kiedy dni stają się dłuższe, aktywność gonad powraca i dochodzi do zalotów. Możliwe, że szyszynka wydzielając melatoninę stanowi ogniwo łączące narząd wzroku i gruczoły płciowe w tej fotoperiodycznej reakcji. Nadal nie wiadomo, jaką rolę odgrywa szyszynka w organizmie człowieka. 34.Jak zbudowane jest ucho środkowe? Ucho środkowe - stanowi układ wzmacniający sygnału dźwiękowego, składa się z jamy bębenkowej, kosteczek słuchowych, trąbki słuchowej i systemu jam wyrostka sutkowatego. Trąbka słuchowa (Eustachiusza) stanowi połączenie tej części ucha ze światem zewnętrznym (uchodzi do części nosowej gardła), umożliwia to wyrównanie ciśnienia przy przełykaniu. Znajdujące się wewnątrz jamy bębenkowej trzy miniaturowe kosteczki: młoteczek, kowadełko i strzemiączko umożliwiają przekazywanie sygnału dźwiękowego z błony bębenkowej na błonę okienka owalnego błędnika. Jednocześnie dokonuje się wzmocnienie sygnału kosztem amplitudy drgań.
|
28.Jaki obraz powstaje w siatkówce? Siatkówka-to błona filmowa, na której rejestrowane są wrażenia wzrokowe. Siatkówka- jeden z elementów budowy oka, rodzaj błony wewnątrz gałki ocznej, na tylnej jej powierzchni. Jest wrażliwa na światło i umożliwia widzenie. Z mózgiem łączy ją nerw wzrokowy. W skład siatkówki wchodzą komórki receptorowe: czopki i pręciki. Pręciki są wrażliwe na natężenie światła, pozwalają na widzenie czarno-białe. Pręciki nie występują w dołku, za to jest ich dużo w częściach peryferalnych siatkówki. Czopki skupiają się w centralnej części siatkówki i odpowiadają za widzenie barwne. Zawierają trzy barwniki wrażliwe na światło niebieskie, zielone i czerwone. Czopki są też odpowiedzialne za ostrość widzenia. 33.Budowa rdzenia kręgowego. Centralną część rdzenia kręgowego stanowi substancja szara (dookoła) w kształcie litery H . Na zewnątrz jest substancja biała. W istocie szarej znajdują się ośrodki odruchów rdzeniowych, a istota biała przekazuje impulsy wzdłuż rdzenia. W istocie szarej znajduje się ośrodek wydalania moczu i kału. Nieświadome ruchy kończyn górnych i dolnych, oraz odruchy płciowe. Z rdzenia kręgowego wychodzą nerwy rdzeniowe (31 par) są to nerwy układu obwodowego (somatycznego) jak i nerwy układu autonomicznego. 55.Omów zmysł smaku. Naukowcy maja trudność w zbadaniu jak substancje chemiczne znajdujące się w ustach zostają interpretowane jako różne smaki. Istnieją 4 podstawowe smaki: -słodki -słony -kwaśny -gorzki Kubki smakowe są to receptory wychwytujące informacje, z jakich substancji chemicznych składa się pożywienie. Są usytuowane na wzgórkach-brodawkach i są zakończeniami nerwowymi lub kępkami maleńkich komórek. Mogą się znajdywać na języku i podniebieniu. Kubek smakowy składa się z około 50 komórek połączonych z włóknami nerwowymi prowadzącymi do mózgu. Każdy kubek potrafi reagować na 4 podstawowe smaki, niektóre z nich to komórki podporowe, ale większość to główne komórki zmysłowe-wyposażone w mikroskopijny włosek- mikrokosmek komórkowy.
|