Jakie zmiany wprowadziła Konstytucja 3 maja 1791 r.
w zakresie samorządności terytorialnej?
- wprowadzony został trójpodział władzy
na wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą,
- wprowadzenie odpowiedzialności konstytucyjnej
i parlamentarnej ministrów wobec sejmu
- administracja lokalna została w znacznym stopniu
podporządkowana władzy rządowej z wyjątkiem
administracji wiejskiej, która nadal pozostała w rękach szlachty,
- zostały powołane komisje porządkowo-cywilno-wojskowe,
- powstało „prawo o miastach” - dzięki niemu mieszczanie
mieli zapewnione : nietykalność osobistą, prawo
do nabywania ziemi, dostęp do różnych urzędów, niezależny samorząd.
Jaką rolę pełnili tzw. „plenipotenci”?
Plenipotent - pełnomocnik, osoba upoważniona
przez mocodawcę do działania w jego imieniu.
Jakie zmiany wprowadziła do samorządności terytorialnej ustawa z 1933 r.?
23 marca 1933 roku została wydana ustawa o
częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego.
W dalekim stopniu ujednolicała ustrój samorządu gminnego,
miejskiego i powiatowego w całym państwie. Wprowadziła
również jednolite nazwy oraz ustrój samorządu gminy
wiejskiej, samorządu miejskiego i powiatowego. Ustawa
dzieliła organy samorządu na stanowiące oraz wykonawcze.
Organami stanowiącymi były rady gminne, miejskie i powiatowe
. Organami wykonawczymi były zarządy gminne i miejskie oraz
wydziały powiatowe. Na czele samorządu gminnego stał wójt,
a na czele samorządu miejskiego burmistrz lub prezydent ( w zależności od wielkości miast).
Jaką rolę pełnił Związek Miast Polskich?
Związek Miast Polskich - organizacja samorządów
miejskich powołana do opracowywania wspólnego
stanowiska wobec rządu i promocji miast członkowskich
w Polsce i za granicą. Powstała w roku 1917 i działała do
aż do wybuchu wojny w 1939 roku. Związek mógł poszczycić
się wieloma osiągnięciami w dziedzinie legislacyjnej, promocji
gospodarczej i kulturalnej miast. Prowadził działalność wydawniczą
i szkoleniową oraz szeroką wymianę doświadczeń pomiędzy
rozmaitymi służbami miejskimi. Także współpraca z podobnymi
organizacjami w innych krajach rozwijała się pomyślnie.
Po II wojnie światowej działalność Związku Miast Polskich została
uniemożliwiona. Natomiast po wolnych wyborach lokalnych 27 maja 1990 r
pojawiła się inicjatywa restytucji Związku. W styczniu 1991 roku odbył się
w Poznaniu - statutowej siedzibie Związku - jego Kongres Restytucyjny.
Do Związku należy 307 miast (marzec 2008), w tym prawie wszystkie miasta
wojewódzkie (w 2004 roku ze związku wystąpił Białystok[1]). Mieszka w nich
76% miejskiej ludności kraju.
Kiedy w Polsce zlikwidowano samorząd terytorialny?
. W 1950r zlikwidowano samorząd terytorialny i wprowadzono
jednolitą administrację państwową na wszystkich szczeblach
podziału administracyjnego (gmina, powiat, województwo-
trójszczeblowy podział władzy).
Kiedy w Polsce po II wojnie światowej reaktywowano samorząd terytorialny?
8 marca 1990 roku to data reaktywowania samorządu terytorialnego
w Polsce, kiedy to została uchwalona ustawa o samorządzie terytorialnym
oraz ustawę o zmianie Konstytucji RP.
Kiedy w Polsce zlikwidowano gminy i powołano gromady?
W 1954 roku
Na czym polegała reforma administracji w Polsce w 1973 r.?
Główną zmianą w podziale administracyjnym kraju w omawianym
Na czym polegała reforma administracji w Polsce w 1975 r.?
reforma zmieniająca podział administracyjny Polski, wraz z
którą porzucono trójstopniowy podział administracyjny kraju
(województwo-powiat-gmina) i zastąpiono go nowym,
dwustopniowym podziałem (województwo-gmina), obowiązującym
od 1 czerwca 1975 do 31 grudnia 1998[
Na czym polegała reforma administracji w Polsce w 1990 r.?
. W 1990r. Reforma administracji publicznej polegająca na
złamaniu monopolu władzy państwowej i reaktywowaniu
samorządu terytorialnego na szczeblu gminnym. Dwuszczeblowy
podział kraju (gmina, województwo).
Na czym polegała reforma administracji w Polsce w 1999 r.?
wprowadziła 3-stopniową strukturę podziału terytorialnego. Oprócz województw
usprawnienie działań władz w terenie i przybliżenie ich do obywatela. Zmniejszono
liczbę województw z 49 do 16. Większość miast, które straciły prawa miast
wojewódzkich, weszły do grupy powiatów grodzkich, czyli miast na prawach
powiatu.Efektem zmian było zmniejszenie roli wojewody na rzecz
marszałka województwa i samorządu wojewódzkiego. Część obiektów
dotąd będąca w gestii wojewody przeszła pod zarząd poszczególnych s
zczebli samorządowych. Wraz z ich przekazaniem, stopniowo przekazywano
także narzędzia ich finansowania, w postaci: udziału w podatku dochodowym,
udziału w podatku od osób prawnych, dotacji i subwencji.
Wymień aktualne województwa i ich stolice.
1. dolnośląskie - Wrocław
2. kujawsko-pomorskie - Bydgoszcz & Toruń
3. lubuskie - Gorzów & Zielona Góra
4. łódzkie - Łódź
5. lubelskie - Lublin
6. mazowieckie - Warszawa
7. małopolskie - Kraków
8. opolskie - Opole
9. podlaskie - Białystok
10. podkarpackie - Rzeszów
11. pomorskie - Gdańsk
12. śląskie - Katowice
13. świętokrzyskie - Kielce
14. warmińsko-mazurskie - Olsztyn
15. wielkopolskie - Poznań
16. zachodniopomorskie - Szczecin
Na ilu i jakich poziomach występuje administracja rządowa?
Administracja rządowa występuje na 4 poziomach i są to:
- poziom rejonowy
- poziom wojewódzki
- poziom okręgowy
- poziom centralny
Na ilu i jakich szczeblach występuje administracja samorządowa?
Administracja samorządowa występuje na 3 poziomach i są to:
- poziom gminny
- poziom rejonowy
- poziom wojewódzki
Na ilu i jakich szczeblach występuje rządowa administracja niezespolona?
Rządowa administracja niezespolona występuje na 3 poziomach i są to:
- poziom rejonowy
- poziom wojewódzki
- poziom okręgowy
Podaj cztery przykłady rządowej administracji niezespolonej.
Rządowa administracja niezespolona to np. okręgi wojskowe, urzędy skarbowe, urzędy celne, straż graniczna
Na ilu i jakich szczeblach występuje rządowa administracja zespolona?
Rządowa administracja zespolona występuje na 3 poziomach i są to:
- poziom rejonowy
- poziom wojewódzki
- poziom okręgowy
Podaj cztery przykłady rządowej administracji zespolonej.
Rządowa administracja zespolona to np. państwowa straż pożarna, policja, inspekcja handlowa, kuratorium oświaty
Wymień organy władzy w gminie, powiecie i województwie samorządowym.
Organy gminy:
rada gminy - władza uchwałodawcza i kontrolna
wójt, burmistrz ,prezydent miasta - władza wykonawcza
Organy powiatu:
Władzę uchwałodawczą i kontrolną w powiecie sprawuje rada powiatu, a władzą
wykonawczą jest zarząd powiatu, na czele którego stoi starosta. W mieście na
prawach powiatu funkcje te sprawuje odpowiednio rada miasta i prezydent miasta .
Organy województwa:
* władza województwa samorządowego:
- sejmik województwa- władza stanowiąca, tworzą ją Radni Sejmiku
-organ wykonawczy - Zarząd Wojewódzki
Czym się różni powiat grodzki od powiatu ziemskiego?
powiaty ziemskie - obejmuje swoimi granicami od kilku do kilkunastu
gmin otaczający powiat grodzki, np. p. jeleniogórski, legnicki
powiaty grodzkie -miasta na prawach powiatu (gmina o statusie miasta,
wykonująca nie tylko zadania gminy ale również powiatu), np. p. g. Jelenia Góra, Wałbrzych
Jakie organy władzy występują w powiecie grodzkim?
organy w mieście na prawach powiatu (tj. rada miasta i prezydent miasta)
wykonują kompetencje właściwe dla - odpowiednio - rady gminy i rady powiatu
oraz wójta (burmistrza) i starosty,
Podaj najważniejsze podstawy prawne funkcjonowania administracji publicznej.
- Konstytucja z 1997r.
- ustawy ustrojowe,
- ustawa kompetenyjna - 23.06.1998
- ustawa o finansach publicznych
- ustawa o dochodach samorządów - 13.11.2003
- Europejska Karta samorządu lokalnego
- Europejska Karta samorządu terytorialnego
Wymień podstawowe atrybuty samorządu terytorialnego.
Atrybuty samorządu terytorialnego:
- osobowość prawna
- podmiotowość gospodarcza
- posiadanie własnego majątku służącego realizacji zdań
- posiadanie własnego budżetu odrębnego od budżetu państwa
- ochrona sadowa
Jakie elementy przesądzają o istocie samorządu terytorialnego?
O istocie samorządu terytorialnego decyduje podmiot i przedmiot
samorządu terytorialnego.
Wyjaśnij podmiot samorządu terytorialnego.
Podmiot to społeczność zamieszkała określone terytorium, zorganizowana w
terytorialny związek samorządowy.
Wyjaśnij przedmiot samorządu terytorialnego.
Przedmiotem samorządu jest wykonywanie administracji państwowej
( publicznej ) na zasadzie decentralizacji prawa ustanowione przez prawo.
Zdefiniuj samorząd terytorialny.
samorząd terytorialny → jest wyodrębnionym w strukturze państwa
z mocy prawa związkiem lokalnego ( regionalnego ) społeczeństwa
powołanym do samodzielnego wykonywania administracji państwowej
( publicznej ). Został on wyposażony w materialne środki umożliwiające
realizacje nałożonych ustawowo zadań własnych, a jego działalność podlega ochronie sądowej.
Jakie znasz jednostki pomocnicze w gminach?
Jednostki pomocnicze w gminie:
- w gminie wiejskiej - sołectwo
- w gminie miejskiej - dzielnice
Jakie znasz jednostki organizacyjne w jednostkach samorządu terytorialnego?
Jednostki organizacyjne w jednostkach samorządu terytorialnego: MOPS, GOPS, ZDiM, przedszkola, szkoły itp.
Wymień rodzaje nadzoru nad samorządem terytorialnym.
Formy nadzoru: prawna i finansowy.
Kto sprawuje bezpośredni nadzór prawny nad samorządem terytorialnym?
Nadzór prawny polega na sprawdzeniu zgodności z prawem uchwał administracyjnych.
Organy: prezes rady ministrów, wojewoda, sąd, naczelny sad administracyjny.
Bezpośredni nadzór prawny polega na tym, że każda uchwała podjęta przez organ stanowiący
w ciągu 7 dni powinna trafić do wojewody, który ma sprawdzić czy ma ona ważne znaczenie
jeśli tak zostaje wprowadzona w Zycie za pomocą wpisania do Dziennik Ustaw.
Kto sprawuje nadzór finansowy nad samorządem terytorialnym?
Nadzór finansowy dotyczy nadzoru nad gospodarka budżetowa samorządu terytorialnego.
Organem nadzorczym jest Regionalna Izba Obrachunkowa (RIO), która kontroluje uchwały,
prowadzi również działalność informacyjno-szkoleniową.
Jaka instytucja jest pierwszą instancją odwoławczą od decyzji administracyjnej?
Pierwsza instytucja odwoławcza od decyzji administracyjnej jest samorządowe kolegium odwoławcze
(SKO). Drugą instancją sąd administracyjny, a trzecią najwyższy sąd administracyjny
Jakiego zakresu dotyczy tworzenie prawa miejscowego?
Uchwały dotyczą:
- ustroju jednostek samorządowych,
- zasady zarządzania mieniem komunalnym,
- trybu korzystania z urządzeń użyteczności publicznej,
Wyjaśnij istotę tzw. „ustawy kompetencyjnej”.
Ustawa kompetencyjna powstała w 1990 r., ustala ona zakres zadań jednostek
samorządu terytorialnego.
Przedstaw strukturę zadań jednostek samorządu terytorialnego.
Zadania jednostek samorządu terytorialnego:
* własne
- obligatoryjny (obowiązkowe)
- fakultatywne
* zlecone
- w drodze porozumienia
- z mocy prawa
Zinterpretuj zadanie jednostek samorządu terytorialnego z zakresie oświaty.
Samorząd terytorialny prowadzi wszystkie szkoły i placówki oświatowe na swoim terenie,
do najważniejszych zasad jednostki samorządu terytorialnego jako organu prowadzącego
szkołę lub placówkę jest zapewnienie bezpieczeństwa i higieny warunków
pracy, zadaniem własnym gminy jest udzielenie świadczeń pomocy materialnej o charakterze
socjalnym. do zadań należy również świadczenie usług towarzyszących np. dowóz, wspieranie
rozwoju szkół niepublicznych.
W jakim trybie są przekazywane jednostkom samorządu terytorialnego zadania zlecone?
W trybie z mocy prawa lub w trybie w drodze porozumienia.
Podaj cztery przykłady wyłącznej kompetencji rady.
Do wyłącznej właściwości rady gminy należy:
uchwalanie statutu gminy,
powoływanie i odwoływanie sekretarza oraz skarbnika gminy, który jest głównym księgowym budżetu,
uchwalanie budżetu gminy oraz przyjmowanie sprawozdań z działalności finansowej gminy i udzielanie absolutorium zarządowi z tego tytułu,
uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
uchwalanie programów gospodarczych,
ustalanie zakresu działania i sołectwa dzielnicy (osiedla) oraz przekazywanie im składników mienia do korzystania,
podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach,
Podaj cztery przykłady wyłącznej kompetencji wójta.
Kompetencje Wójta
wykonywanie uchwał
przygotowywanie projektów uchwał
przygotowywanie projektu budżetu
sprawowanie funkcji kierownika urzędu
reprezentowanie gminy na zewnątrz
Wymień podstawowe źródła dochodów budżetowych jednostek samorządu terytorialnego.
- dochody własne,
- subwencje ogólne,
- dotacje celowe z budżetu państwa,
- środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi,
- środki pochodzące z budżetu UE
Wymień przesłanki współpracy jednostek samorządu terytorialnego.
Główną przesłanką współpracy są wspólne zadania do wykonania tak aby zostały zrealizowane jak najlepiej.
Wymień formy prawne współpracy jednostek samorządu terytorialnego?
- zrzeszenia,
- stowarzyszenia,
- związki komunalne,
- porozumienia komunalne.
Na czym polega współpraca w ramach związku komunalnego?
tworzony jest w celu wspólnego wykonywania zadan publicznych przez
gminy, powiaty i miasta działające na prawach powiatu. Związek
kom.zadania publiczne wykonuje w imieniu własnym i na własną
odpowiedzialność.Może wykonywać zadania publiczne zarówno w zakresie
zadań własnych i zleconych z zakresu administracji publicznej.
Na czym polega współpraca w ramach porozumienia komunalnego?
Jest to takie porozumiwnie które odpowiada określonym kryteriom
podmiotowym, przedmiotowym i funkcjonalnym-nie jest to każde
porozumienie z udziałem jesnostek ST.Jednostka wykonująca zadania
przyjmuje prawa i ibowiązki drugiej strony, a jednostka powierzająca
jest zobowiązana do udziału w kosztach ich realizacji. W wyniku
porozumienia migą być realizowane zadania własne i zlecone.
pozdrawiam
W jakiej formie prawnej funkcjonują Euroregiony?
Są to samorządowe zrzeszenia międzynarodowe
Podaj co najmniej pięć przykładów (nazw związków, porozumień, stowarzyszeń komunalnych)
współpracy jednostek samorządu terytorialnego.
- związek miast polskich,
- Związek Gmin wiejskich RP
- Związek Powiatów Polskich,
- Ogólnopolskie Stowarzyszenie Komunalnych Związków Gmin,
- Warszawskie porozumienie samorządowe,
- Stowarzyszenie Gmin Górniczych w Polsce.
Zdefiniuj mienie komunalne.
własność gminy (miasta) oraz inne prawa majątkowe należące do gminy
(miasta), związków do których należy dana gmina (miasto) oraz mienie innych
gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw.
Wymień pierwotne i wtórne komunalne osoby prawne.
Komunalna osoba prawna:
- pierwotna - gmina, powiat, województwo
- wtórne - są utworzone przez pierwotne w formie związków komunalnych lub stowarzyszeń
Wymień sposoby nabycia mienia komunalnego.
Nabywanie mienia komunalnego przez gminę (miasto) następuje:
Na podstawie ustawy.
Przez przekazanie gminie (miastu) mienia w związku z utworzeniem lub zmianą granic gminy (miasta).
W wyniku przekazania przez administrację rządową - w drodze rozporządzenia.
W wyniku własnej działalności gospodarczej.
Przez inne czynności prawne.
W innych przypadkach określonych odrębnymi przepisami.
Na czym polegał sposób nabycia mienia komunalnego z mocy prawa?
Polegał ona na podziale dotychczas jednolitego mienia państwowego między
Skarb Państwa i gminy z mocy prawa stało się to nieodpłatnie mieniem
właściwych gmin. Wraz z prawami rzeczowymi gminy przejmowały również
zobowiązania, wierzytelności. Najpierw komisja inwentaryzacyjna dokonywała
spisu inwentaryzacyjnego mienia, następnie gmina przesyłają ten spis wojewodzie
a wojewoda wydawał deklatoryjna decyzję w sprawie stwierdzenia nabycia mienia z mocy prawa.
Jakich składników majątkowych dotyczy komunalizacja polegająca na decyzji obligatoryjnej wojewody?
Dotyczyło to mienia służącego użyteczności publicznej należącego 27.05.1990 do r
ad narodowych i tworzonych organów administracji państwowej, do przedsiębiorstw,
dla których te organy pełniły funkcję założycielską oraz do zakładów i innych jednostek
organizacyjnych podporządkowanym tym organom jeżeli mieni było niezbędne do wykonywania zadań gminy.
Wymień podstawowe źródła finansowania inwestycji samorządowych.
- zewnętrze,
- wewnętrzne oraz
- wynikające z konstrukcji danego instrumentu finansowego.
4