 | Pobierz cały dokument madonna.z.kruzlowej.analizy.dziel.sztuki.doc Rozmiar 41 KB |
Madonna z Krużlowej - gotycka rzeźba przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem w powszechnym około roku 1400 typie ikonograficznym zwanym Piękną Madonną.
Nazwa dzieła wywodzi się z miejscowości Krużlowa Wyżna w Małopolsce, gdzie rzeźba znajdowała się do roku 1899. Wówczas została nabyta przez Muzeum Narodowe w Krakowie, w którym znajduje się do dnia dzisiejszego. Nieznany jest jej autor, miejsce pierwotnego przeznaczenia i czas powstania (powszechnie przyjmuje się początek XV wieku). Być może nie została wykonana jako figura o charakterze kultowym, lecz stanowiła główną dekorację retabulum ołtarzowego w jednym z krakowskich kościołów. Piękne Madonny, a wraz z nią dzieło z Krużlowej, reprezentują dworski styl zwanym "pięknym", który upowszechnił się jednocześnie w większości krajów Europy Łacińskiej, stąd też styl ten uzyskał przydomek gotyku międzynarodowego.
Figura Madonny z Dzieciątkiem jest wykonana z drzewa lipowego, jej wysokość wynosi 119 cm. Rzeźba nie ma pełnoplastycznego charakteru, przeznaczona jest do oglądania od strony przedniej i z boków, natomiast drewno z tyłu jest głęboko wydrążone. Proporcja wysokości do głębi (18 cm) wynosi 1:7. Krużlowieckie dzieło ukazuje Marię trzymającą na lewej ręce Dzieciątko Jezus, które jest nagie i trzyma jabłko. Uwagę zwraca umieszczenie na podobnej wysokości twarzy Marii i Dzieciątka, jak i pewne podobieństwa między nimi, takie jak wysokie czoła, pełne policzki, delikatny rys brwi, sposób osadzenia oczu, usta i uśmiech.
Maria, która ustawiona jest w silnym kontrapoście, ubrana jest w bogato udrapowane szaty (suknia, płaszcz i chusta u nasady szyi) niezniekształcające sylwetki postaci. Układ draperii przybiera charakterystyczne formy, szczególnie w płaszczu. Ma on głęboki dekolt, odsłaniający suknię, którego formę powtarza układ draperii w dolnej części sukni. Dekoracyjny, kaskadowy układ cechuje także draperie rękawów płaszcza, które tworzą swego rodzaju festony fałd. Stopień ostrości i głębokości cięcia fałd wyraźnie wzrasta, gdy patrzy się na dzieło z góry. Takie kulisowe zakomponowanie draperii wywołuje iluzję głębi i trójwymiarowości, podczas gdy ze względu na brak opracowania tylnej strony głębia dzieła jest mocno ograniczona.
Rzeźby zaliczane do typu "Pięknych Madonn" wyróżniały się nie tylko charakterystycznymi cechami stylowymi i walorami estetycznymi, dzięki którym zyskały swą nazwę, ale także skomplikowanym przesłaniem symbolicznym. Madonna ukazana jest tutaj jako Matka Zbawiciela i Druga Ewa, co wiąże się ze sporami teologów dotyczącymi udziału Maryi w zbawieniu ludzkości[1].
 | Pobierz cały dokument madonna.z.kruzlowej.analizy.dziel.sztuki.doc rozmiar 41 KB |