Podejmowanie decyzji
Podejmowanie decyzji to proces, w którym dokonuje się świadomego, nielosowego wyboru jednego, spośród co najmniej dwóch uznanych za możliwe do realizacji wariantów działania.
Decyzje kierownicze dotyczą planowania, organizowania, motywowania i kontrolowania.
Zadaniem podejmowania decyzji jest określenie najlepszego sposobu działania dla osiągnięcia podstawowych celów.
Podmiotem procesu podejmowania decyzji jest osoba podejmująca decyzje - decydent (indywidualny lub grupowy), któremu pomagają specjaliści w zakresie danego problemu - eksperci.
Każde działanie, aby było sprawne (skuteczne, ekonomiczne) musi być też racjonalne.
Etapy racjonalnego podejmowania decyzji:
Rozeznanie i zdefiniowanie sytuacji (bodziec wskazuje na konieczność podjęcia decyzji)
Identyfikacja alternatywnych możliwości ( wybór wariantów działania)
Ocena wariantów (wykonalności, wystarczalności i następstw)
Wybór najlepszego wariantu (ocena wszystkich elementów decyzji i wybór wariantu najlepiej pasującego do sytuacji managera)
Wdrożenie wybranego wariantu
Obserwacja wyników i ocena (sprawdzenie wariantu w praktyce)
Grupowe podejmowanie decyzji
Wady:
Proces trwa dłużej, jest bardziej kosztowny
Mogą się pojawić decyzje kompromisowe
Grupa może zostać zdominowana przez jedną osobę
Może pojawić się myślenie grupowe (dążenie grupy do konsensusu i spójności przeważa nad dążeniem do osiągnięcia możliwie najlepszej decyzji)
Zalety:
W grupie nagromadzona jest większa ilość informacji, może powstać więcej wariantów
Synergia, lepsze decyzje
Może dojść do poprawy w porozumiewaniu się
Typologia rodzajów decyzji według różnych autorów i różnych kryteriów:
Programowalne (standardowe, rutynowe)
Nieprogramowalne (twórcze, niestandardowe)
Kierownicze / niekierownicze
Strategiczne / operacyjne / taktyczne
Indywidualne / grupowe
W warunkach pewności / ryzyka / niepewności / konfliktu
Planistyczne / organizatorskie / koordynacyjne / rozkazodawcze / kontrolne
Inicjowane przez kierownika / podwładnych
Na szczeblu najwyższym / średnim / najniższym
Np. dotyczące produkcji / zbytu / finansów
Bieżące / perspektywiczna
Metody podejmowania decyzji:
Algorytmiczne (matematyczne, ilościowe) - dążą do statycznego, matematycznego ujmowania procesów decyzyjnych i współcześnie wspomagają proces decydowania w przedsiębiorstwie.
Heurystyczne (ilościowe) - polegają na zbieraniu maksimum informacji o problemie, projektowaniu rozwiązania na podstawie danych, doświadczenia, intuicji, logicznego rozumowania.
Symulacyjne - opracowanie modeli sytuacji z prawdziwego życia, opracowanie skomplikowanych modeli symulacyjnych za pomocą komputera i ekspertów.