1. FRANCESCO PETRARKA urodził się 20 lipca 1304 w Arezzo. Rodzina Petracców (tak pierwotnie brzmiało nazwisko Franciszka) osiedliła się w Awinionie. Franciszek studiował prawo w Bolonii i Montpellier, powrócił do Awinionu dopiero po śmierci ojca, kiedy to porzucił prawo na rzecz przysposabiania się do stanu duchowego. Już po pierwszych ślubach kapłańskich w pamiętnym dniu 6 kwietnia 1327 roku podczas uroczystości wielkopiątkowej Petrarka ujrzał w kościele św. Klary „dziewiętnastoletnią Laurę w blasku młodości i urody”. Kobieta była już wtedy mężatką, co nie przeszkodziło Petrarce uczynić z niej swojej muzy, której pozostał wierny do śmierci w roku 1374. Mimo że żył w XIV w. uważa się go za pierwszego z mistrzów renesansu. W swojej twórczości za wzór stawiał sobie starożytnych pisarzy Homera, Cycerona i Owidiusza.

1. Canzoniere - po polsku Zbiór pieśni; tom z utworami napisanymi po włosku, których większą część zajmują Sonety do Laury; zbiór ten powstawał od 1340 roku aż do śmierci poety.

2. Sonet - utwór liryczny składający się z 14 wersów,

- podzielony na 4 strofy,

- 2 pierwsze (4-wersowe) mają charakter opisowy,

- 2 ostatnie (3-wersowe) charakter refleksyjny,

- układ rymów stały: abba, abba, cdc, dcd.

___________________________________________ a

___________________________________________ b

___________________________________________ b

___________________________________________ a

Opisowe

___________________________________________ a

___________________________________________ b

___________________________________________ b

___________________________________________ a

___________________________________________ c

___________________________________________ d

___________________________________________ c

Refleksyjne

___________________________________________ d

___________________________________________ c

___________________________________________ d

W Sonetach do laury Petrarka przedstawia miłość wyidealizowaną. Natchnieniem dla poety stała się oczywiście Laura, kobieta spotkana w kościele - w literaturze pojawia się miłość od pierwszego wejrzenia. Miłość ta nigdy nie została spełniona, a Laura przeszła do historii jako idealna kochanka. U Petrarki miłości towarzyszą sprzeczne uczucia, a i sama miłość ma dwoistą naturę.

2. SONET 90 - liryka bezpośrednia

1. Opis wyglądu kobiety, w której kocha się podmiot liryczny (gdy otwieram/
   Powieki, czuję nagle w piersiach pożar),

2. Ideał kochanki - rozpuszczone, złote, jasne, kręte loki na włosach, przepiękne oczy, twarz pełna współczucia,

3. Podmiot porównuje kochankę do anioła: „

Stąpanie jej nie było rzeczą ziemską,
Lecz anielskiego ducha, a jej słowa
Brzmiały inaczej niźli ludzka mowa.

4. I choć widział ją jakiś czas temu, to nadal rana nie zdrowieje, nadal wywiera na nim wrażenie i ja kocha.

3. SONET 132 - liryka bezpośrednia

1. Podmiot liryczny próbuje nazwać swoje uczucia,

2. Miłość z jednej strony rani, a z drugiej uszczęśliwia - ma dwoistą naturę,

3. W pierwszych strofach podmiot liryczny opisuje swoje uczucie, zgodnie z zasadą budowy sonetu,

4. Opisując, zadaje sobie pytania - świadczy to o tym, że jest wewnętrznie rozdarty, nie wie, co ma myśleć o miłości, zastanawia się, czym miłość jest,

5. Kochanie jest dla niego cierpieniem - włada nim śmierć, rozpacz, panuje zamęt,

6. Oksymoron - coś przeciwstawnego, dwie rzeczy, które się wykluczają, np. żywa śmierć, radosna rozpacz,

7. Podmiot liryczny używa oksymoronów, aby swoją sytuację w miłości - miotają nim przeciwstawne uczucia,

8. Porównuje się do żeglarza, który zagubił się na morzu; zakochany kochanek jest jak człowieka wyruszający w nieznane - w dwóch ostatnich strofach podmiot snuje refleksje (zgodnie z budową sonetu),

9. Miłość to „zła woda”, z którą nie można stoczyć równej walki, pozostawia człowieka „bez steru”, czyli zagubionego, bez kontroli nad swoim życiem.

4. Sonet 134 - liryka bezpośrednia

1. Podmiot liryczny w dwóch pierwszych strofach opisuje swoje dziwne przeżycia; miotają nim sprzeczne emocje - raz się boi, raz się cieszy, raz marznie, a potem płonie,

2. Wyliczenie czasowników - dodaje mocy wzburzeniu, w jakim wypowiada sie podmiot,

3. Ona - kobieta okrutna, znęcająca się nad podmiotem lirycznym, nie chce go, ale go więzi, jest dla niego zupełnie obojętną,

4. Metafory „widzieć bez oczu”, „bez języka wołać”- to niewykonalne! Są to paradoksy.

5. Podmiot nienawidzi siebie, chce umrzeć, ale woła tez o pomoc,

6. Cierpi przez tę kobietę, ale mimo to ją kocha,

7. Bólem się karmię, a śmieję się łzami,
   Po równo zbrzydły mi i śmierć, i życie - Ciągle cierpienie, zrezygnowanie, poczucie bezsensu,

8. Miłość, która niszczy człowieka,

9. Za swoje cierpienie podmiot liryczny obwinia kobietę.

*(MNC)*

---