 | Pobierz cały dokument rosliny.wodne.w.indykacji.skazen.wod.i.ich.doc Rozmiar 81 KB |
Rośliny wodne w indykacji skażeń wód i ich oczyszczaniu
dr Małgorzata Gałczyńska
Zakład chemii ogólnej i ekologicznej
Wykład I
Wybrane gatunki roślin jako wskaźniki zmian w środowisku.
* Zróżnicowany charakter zanieczyszczeń uniemożliwia stosowanie jednej metody pozwalającej na pełne zobrazowanie stopnia zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Stała obserwacja kierunku i tempa zmian ilościowych, jakościowych w populacji poszczególnych gatunków roślin dostarczają informacji o naturalnych i antropogenicznych zmianach w środowisku.
Reakcja organizmów żywych na obecność szkodliwych substancji jest specyficzna i zależy od gatunku. Poprzez kontrolę organizmów roślinnych możemy ocenić stopień oddziaływania różnych związków na organizm ludzki, który jest ostatnim ogniwem łańcucha pokarmowego.
* Bioindykacja opiera się na określeniu zmian zachodzących w żywych organizmach lub też w populacji organizmów narażonych na działanie czynnika szkodliwego. Zmiany behawioralne organizmów wykorzystywane jako bioindykatory są przejawem stresu wynikającego z niekorzystnego lub szkodliwego działania czynników zewnętrznych.
Bioindykatorami oprócz różnych gatunków roślin i zwierząt mogą być także wskaźniki ekologiczne i populacyjne, m.in. skład gatunkowy, produkcja biomasy. Reakcja na zmiany w środowisku może zachodzić w sposób widoczny (np. zmiana morfologiczna) lub w sposób niezależny (np. akumulacje, związki).
* Hiperakumulatory to rośliny gromadzące powyżej 1000mg/kg pierwiastków lub przyjmuje się różne wartości graniczne koncentracji w zależności od rodzaju pierwiastka, np.
Au - 1mg /kg
Cd - 100 mg/kg
Ni - 1000 mg/kg
Mn i Zn - 10.000 mg/kg
* Kryteria doboru organizmów stosowania w biomonitoringu :
1. wysoka tolerancja na fizyczne i chemiczne zmiany w środowisku
2. pospolite występowania na danym terenie
3. specyficzna reakcja na zmiany w środowisku (składnik środowiska)
4. łatwość indykacji
5. łatwość hodowli indykacyjnej
6. jednolitość pod względem genetycznym
7. możliwość łatwej obserwacji i monitorowania
* Bioindykatory można podzielić :
1. ze względu na sposób działania na : akumulacyjne i bioindykatory do oceny oddziaływania zanieczyszczenia na środowisko
2. ze względu na pochodzenie na : aktywne (hodowane w laboratorium) i pasywne (pobierane z normalnego środowiska)
3. ze względu na rodzaj indukowanego obiektu na : indykatory warunków glebowych, hydroindykatory, termoindykatory, litoindykatory, chemoindykatory, sanoindykatory
4. ze względu na rodzaj zachowania bioindykatora na : reagujące, akumulacyjne, skale gatunkowe (zmian składu gatunkowego), skale krajobrazowe (zmiana powierzchni ekosystemów)
 | Pobierz cały dokument rosliny.wodne.w.indykacji.skazen.wod.i.ich.doc rozmiar 81 KB |