1. Osoby fizyczne, ich zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych. Ochrona dóbr osobistych osób fizycznych.

Pojęcie „osoba fizyczna” odnosi się do człowieka jako uczestnika stosunków cywilnoprawnych.

Zdolność prawną (podmiot praw lub obowiązków) posiada każda osoba fizyczna (człowiek), od chwili urodzenia,. Zdolność prawną nabywa tylko takie dziecko, które urodzi się żywe. Wygasa z chwilą śmierci.

Zdolność do czynności prawnych:

-pełna zdolność do czynności prawnych ( od 18 lat 11 miesięcy i 29 dni)

-ograniczona zdolność do czynności prawnych (mają osoby które ukończyły 13 lat lub legitymują się prawomocnym wyrokiem sądu częściowo ograniczającym zdolność prawną -ma ustawowego przedstawiciela np. kurator)

-brak zdolności do czynności prawnych (0-13 lat lub wyrok sądowy pozbawiający zdolności prawnych czyli tzw. ubezwłasnowolnienie tj. całkowite lub częściowe pozbawienie praw do zdolności prawnych na mocy wyroku sądu)

Ochrona dóbr osobistych osób fizycznych - wartości obejmujących fizyczną i psychiczną integralność człowieka, jego indywidualność oraz godność i pozycję w społeczeństwie.

1. życie, zdrowie i nietykalność cielesna

2. wolność

3. cześć człowieka (dobra sława, dobre imię , godność osobista

4. swoboda sumienia (i religii)

5. nazwisko i pseudonim

6. stan cywilny

7. wizerunek

8. tajemnica korespondencji

9. nietykalność mieszkania

10. twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza, racjonalizatorska

11. kult po zmarłej osobie bliskiej

12. integralność seksualna

13. sfera prywatności

2. Osoby prawne, powstanie osoby prawnej, zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osób prawnych. Rodzaje osób prawnych, ochrona dóbr osobistych osób prawnych.

Osoby prawne - wyodrębnione jednostki organizacyjne występujące jako samodzielny podmiot prawa cywilnego. Posiada zdolność prawną, może mieć własne prawa i obowiązki. Odpowiadają swoim majątkiem za swoje zobowiązania. Nazwa, siedziba.

Powstanie osoby prawnej - jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną dopiero z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru.

Istota osoby prawnej:

-element ludzki

-element wyjątkowy (wyodrębniony majątek osoby prawnej pochodzący z majątku założycieli)

-element organizacyjny (polega na istnieniu struktury)

-cel określony w przepisach regulujących działalność osoby prawnej albo w statucie lub w ustawie

Rodzaje osób prawnych:

1. państwowe osoby prawne - posiadają majątkowe i strukturalne powiązania z państwem

• Skarb państwa - samo państwo występujące w formie podmiotu cywilnoprawnego

• Inne państwowe osoby prawne :

• przedsiębiorstwa państwowe

• banki państwowe

• NBP

• Państwowe szkoły wyższe

• Polska akademia nauk

Jednostki samorządu terytorialnego

• gminy

• związki międzygminne

• powiat

• województwo

• korporacyjne i fundacyjne osoby prawne

• korporacje

• fundacje

Ochrona dóbr osobistych osób prawnych.

Dobra osobiste mają niemajątkowy i niezbywalny charakter.

1. dobra sława (dobre imię, reputacja)

2. nazwa

3. nietykalność pomieszczeń (biur)

4. tajemnica korespondencji

5. sfera prywatności

Na tej podstawie osoba prawna może przeciwstawiać się bezprawnemu śledzeniu, przesłuchiwaniu lub innym działaniom zmierzającym do uzyskania tajemnic przedsiębiorstwa.

3. Formy czynności prawnych, rodzaje czynności prawnych. Oświadczenie woli, wady oświadczenia woli, sankcje wadliwych czynności prawnych.

Czynność prawna -

Rodzaje czynności prawnych:

1.czynność prawna jednostronna (testament, udzielenie pełnomocnictwa)

2.czynność prawna dwustronna (zgodne działanie dwóch stron w danej kwestii: umowy)

3. uchwały - zgodne oświadczenie woli dwóch lub więcej stron - nie jest konieczne aby oświadczenie woli wszystkich podmiotów były zgodne

4.czynność prawna rozporządzająca (powoduje przeniesienie prawa majątkowego na jakąś osobę pod warunkiem spełnienia rygorów zawartych w umowie)

5.czynność prawna zobowiązująca nakłada na stronę obdarowaną określony rodzaj zobowiązania.

6.czynność prawna odpłatna

7.czynność prawna nieodpłatna

Oświadczenie woli - każde zachowanie człowieka wyrażające jego wolę w sposób dostateczny. Może być złożone nie tylko na piśmie, ale także ustnie, jak również wyrażone przez gest. Przejaw woli zostanie uznany za oświadczenie woli w sensie prawnym, jeśli zostaną spełnione następujące warunki:

• oświadczenie zostanie złożone w sposób swobodny, przymus fizyczny wyłącza oświadczenie woli, zaś przymus psychiczny stanowi wadę oświadczenia woli,

• oświadczenie będzie zrozumiałe, co oznacza, że przynajmniej w drodze interpretacji można ustalić, jakiego rodzaju skutek prawny chciał wywołać składający oświadczenie. Tu można wyróżnić:

1. oświadczenia woli wyraźne, czyli złożone za pomocą mowy, pisma, powszechnie uznanych za zrozumiałe.

2. oświadczenia woli dorozumiane, czyli złożone w inny sposób niż powyżej, poprzez inne zachowanie, są one oświadczeniem woli, jeżeli w danym kontekście sytuacyjnym to zachowanie pozwala odczytać wolę podmiotu.

• oświadczenie zostanie złożone na serio, co oznacza, że oświadczeniu woli musi towarzyszyć rzeczywista wola wywołania skutku prawnego. Oświadczeniem woli nie na serio, jest takie oświadczenie, które ze względu na okoliczności w jakich zostało złożone, nie może zostać odczytane jako zmierzające do wywołania skutku prawnego. Oświadczenia woli pozorne, a więc zmierzające do wywołania innego skutku prawnego niż wynika z okoliczności, są oświadczeniem woli, choć dotkniętym wadą.

Wady oświadczenia woli

• brak świadomości lub swobody podjęcia decyzji co oznacza, że osoba oświadczająca swoją wolę nie znajduje się w normalnym stanie psychicznym i fizycznym

• błąd stanowi wadę oświadczenia woli polegającą na mylnym wyobrażeniu u osoby oświadczającej swoją wolę o rzeczywistym stanie rzeczy

• pozorność - jest to złożenie oświadczenia woli pozornego, które nie ma wywołać skutków prawnych lub zrobione jest dla żartu

• groźba - jest to wymuszenie oświadczenia woli i stanowi jego wadę jeśli jest poważne i bezprawne

---