• Niemoc platońskiego demiruga w kształtowaniu norm moralnych - demiurg lubił to, co dobre (zbożne), bo było dobre

• Ockham - „bo Bóg tak chciał”: prawda moralne są dobre, bo Bóg je takimi chciał; Bóg nie jest niczym ograniczony

• Tom z Akwinu - Bóg stworzył prawo moralne, bo taka jest jego natura; Bóg jest dobrem, a prawa moralne są w jego umyśle

• etyczne aspekty religii:

• najskuteczniejsze narzędzie wychowania moralnego

• przekazywanie stałych zestawów norm moralnych

• bardzo silne uzasadnienie norm moralnych

• względna otwartość systemu

• masowość

• wysoka siła motywacyjna

• nieetyczne aspekty etyki religijnej:

• eltarność nakazów - dobrze nalęzy czynić jedynie współwyznawcom

• nakaz nawrazania, nawet wbrew woli

• nietolerancja - nie ma pozwolenia na pluralizm etyczny

• uzależnienie od autorytetu (np. namawianie wiernych do głosowania na jakąś partię polityczną)

• etyka buddyzmu

• 4 prawdy buddyzmu:

• życie człowieka jest cierpieniem

• źródłem cierpień są pragnienia

• trzeba wyzwolić się z cierpienia; droga do wyjścia - należy nauczyć się nie chcieć, aby osiągnąć nirwanę

• nirwana - pełne odejście od pożądań

• w ocenie czynów ważna jest zarówno intencja jak i konsekwencja (skuteczność)

• Ahinsa - niestosowanie przemocy; niezabijanie i nieczynienia krzywde istotom żywym

• judaizm

• Dekalog + Tora (Prawdo - interpretacja Dekalogu) - zasady czczenia Boga i relacji między ludźmi; Talmud - ponad 600 zakazów i nakazów w życiu

• Złota Reguła (rabina) Hillela - „Nie czyń drugiemy co tobie niemiłe. Oto cała Tora. Reszta to komentarze.”

• dwie szkoły interpretacji - konserwatywna i liberalna

• nakaz opieki nad ubogimi, dbałość o całość gminy

• etyka to działanie

• nie ma nakazu nawracania! (Żydem się trzeba urodzić)

• niechęć do przemocy i walki zbrojnej - oczekiwanie na Mesjasza w pokorze

• idea nieba jest późna (być może od faryzeuszy)

• islam

• objawienie Mahometa zawarte w Koranie

• dotyczy całego życia, rodziny, państwa, wojny, interesów, stosunku do innowierców

• prawa są nieodwoływale, są wolą Allaha, a z bogiem się nie dyskutuje <3

• Mahomet też przywódcą politycznym

• oczekiwanie na nagrodę w przyszłym życiu

• islam znaczy posłuszeństwo; dżihad - droga do boga (rozróżnienie na mały - walkę z niewiernymi i wielki - samodoskonalenie)

• nakaz solidarności społecznej - jałmużna (dziś podatek na biednych)

• zakaz lichwy, pożyczania na procent - banki muzułmańskie są wspólnikami klientów

• prozelityzm

• małżeństwa tymczasowe (mitra); kontrakt, małżeństwo rozkoszy; ale potomstwo i tak dziedziczy

---