14 Prawa człowieka i obywatela w PRL-u

podręcznik, str. 159-162

1. Skróty:

PRL- Polska Rzeczpospolita Ludowa

UB- Urząd Bezpieczeństwa SB- Służba Bezpieczeństwa PPR- Polska Partia Robotnicza

MO- Milicja Obywatelska KC PZPR- Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej

ZOMO- Zmotoryzowane Oddziały Milicji Obywatelskiej

ORMO- Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej

NSZZ- Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”

KOR- Komitet Obrony Robotników

2. PRL dyktaturą komunistyczną:

a. rządy KC PZPR ( stanowisko I sekretarza partii)

b. kraj satelicki ( zależny) ZSRR

c. wybory- jedna lista rządowych kandydatów, frekwencja 99,9 %

d. zależność wymiaru sprawiedliwości od partii

e. kontrola i represje wobec społeczeństwa ( inwigilacja)- UB i SB, ZOMO, ORMO

f. walka z Kościołem katolickim

3. Przykłady łamania praw człowieka i obywatela w PRL-u:

1. 1945- aresztowanie przywódców Polski Podziemnej przez NKWD i proces szesnastu

2. 1953- zamknięcie katolickiego Tygodnika Powszechnego ( nie zamieścił artykułu pośmiertnego o Stalinie)

3. 1956- 28-30 VI - brutalne stłumienie przy użyciu wojska poznańskiego czerwca - 75 osób zabitych, 800 rannych przemówienie radiowe premiera Cyrankiewicza: - „każdy, kto odważy się podnieść rękę przeciw władzy ludowej niech będzie pewien, że mu tę rękę władza odrąbie”

4. 1966- zakłócanie obchodów 1000-lecia chrztu Polski ( milenium) - zakłócanie peregrynacji ( podróży) obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej po kraju, obraz nawet internowano w klasztorze na Jasnej Górze)

5. 1968- 8 marca - wydarzenia marcowe - usunięcie ( relegowanie) z uczelni za działalność opozycyjną studentów, wiec studencki w obronie usuniętych stłumił tzw. aktyw robotniczy ( pracownicy zakładów, wyposażeni przez władze w odpowiednie transparenty, broń białą, przy tym nakarmieni i napojeni, mieli bić znienawidzonych żaków-darmozjadów) i MO

6. 14 XII 1970- wydarzenia grudniowe- strzały do strajkujących Stoczni Gdańskiej, Gdynia, Szczecin - zastrzelono 44 osoby

7. 25-30 VI 1976- wydarzenia czerwcowe- strajki i demonstracje zakładów w Ursusie, Radomiu, masowe aresztowania, pobicia ( tzw. ścieżki zdrowia” ZOMO, wilcze bilety ( usuwanie z zakładów pracy)

8. 12/13 grudnia 1981- ogłoszenie stanu wojennego- aresztowanie i internowanie działaczy Solidarności

9. 12 maja 1983- zamordowanie maturzysty Grzegorza Przemyka

10. 19 październik 1984- zamordowanie „kapelana Solidarności” księdza Jerzego Popiełuszki przez funkcjonariuszy MO

---