WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE ETYLENU I ACETYLENU: gaz, bezbarwny, bezwonny, palny, nietoksyczny

WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE ETYLENU I ACETYLENU: ulegają spalaniu, reakcji addycji, polimeryzacji i depolimeryzacji

Cis- - podstawniki po 1 stronie, np. cis-1,2-dichloroeten

Trans- podstawniki po 2 stronach,trans-1,2-dichloroeten

OTRZYMYWANIE ETYLENU:

- z ropy naftowej

- depolimeryzacja H₂C-CH₂

OTRZYMYWANIE ACETYLENU: reakcja węglika wapnia (karbidu) z wodą

ZASTOSOWANIE ACETYLENU:

- w karbidówkach

REGUŁA MARKOWNIKOWA określa msce przyłączania (gr.) atomów do związku nienasyconego. Zgodnie z nią, H przyłącza się do C bogatszego w H, a pozostałe atomy (gr. atomów) do C uboższego w H

IZOMERY ŁAŃCUCHOWE - izomeria związków różniących się budową łańcucha węglowego: 1 ma łańcuch prosty, a 2. rozgałęziony

IZOMERY POŁOŻENIA - izomery, które różnią się położeniem podstawnika lub/i wiązania wielokrotnego

IZOMERY GEOMETRYCZNE - związki, w których takie same podstawniki znajdują się w różnych miejscach względem ich osi (różnią się przestrzennym położeniem podstawników - geometrią cząsteczek)

WĘGLOWODORY CYKLOALIFATYCZNE - wykazują budowę pierścieniowa, ale pod względem właściwości przypominają węglowodory alifatyczne

ICH WŁAŚCIOWOŚCI FIZYCZNE:

• ciecze

• bezbarwne

• lotne

• mają charakterystyczny zapach

• palne

• jest substancja toksyczną i rakotwórczą

WŁAŚCIWOŚĆ CHEMICZNA: nie rozpuszczalne w wodzie, ale są dobrymi rozpuszczalnikami

OTRZYMYWANIE BENZENU:

- ze smoły węglowej

- z ropy naftowej (przez destylację frakcyjną - najpierw otrzymujemy te najbardziej lotne)

- w procesie trymeryzacji acetylenu (etynu)

SEKSTET ELEKTRONOWY - 6 elektronów krążących w wiązaniu

WŁAŚCIWOŚCI NAFTALENU (NAFTALINY):

- ciało stałe

- lotny

- biały

- krystaliczny

- nierozpuszczalny w wodzie

WŁAŚCIWOŚĆ CHEMICZNA: ulega sublimacji

NITROWANIE - działanie na związek aromatyczny mieszaniną nitrującą - mieszaniną stężonego HNO₃ i stężonego H₂SO₄

SULFONOWANIE - atakowanie pierścienia aromatycznego kwasem siarkowym. Jest to też reakcja substytucji

PODSTAWNIKI I RODZAJU mają prostą budowę, nie zawierają wiązań wielokrotnych i kierują nowy podstawnik w pozycję orto- lud para-: Cl, Br, I, F, C_nH_2n+1, OH, NH₂

PODSTAWNIKI II RODZAJU mają złożoną budowę, zawierają wiązania wielokrotne i kierują nowe podstawniki w pozycję meta-

ROPA NAFTOWA ma postać czarnego lepkiego oleju zbierającego się głęboko pod ziemią

DESTYLACJA FRAKCYJNA - proces, w którym rozdziela się ropę na frakcje dzięki różnicy w wartościach temperatury wrzenia poszczególnych jej składników. Przeprowadza się do w tzw. kolumnie destylacyjnej. Etapy przeróbki:

1. 40-160* benzyna (lekka, lotna substancja)

2. 160-250* nafta

3. 250-350* oleje napędowe

4. 350* mazut (czarna maź stosowana do produkcji papy, smoły, asfaltu)

KRAKING - metoda otrzymywania benzyny z innych frakcji ropy naftowej, polegająca na katalitycznym rozerwaniu długich łańcuchów węglowodorowych na łańcuchy zawierające 5-10 atomów C

REFORMING - katalityczny proces otrzymywania benzyn wysokooktanowych (składających się z węglowodorów rozgałęzionych)

C₅H₈ - izopren (metylobutadien)

---