Kooperacja i życie społeczne.

4. Społeczeństwa zwierząt jak skomplikowana współpraca.

To jest bardzo ogólne pytanie. To wszyscy zapewne wiemy, że i bezkręgowce jak i kręgowce, gromadzą się w kolonie, stada i grupy. U jednych jest wyraźny podział pracy i zadań, a u innych nie ma. U jednych liczebnością dominują samice, a u innych samce. Wiadomo, że przykładami są pszczoły, osy, słonie, antylopy, lwy itp.

5. Omów pokrótce życie społeczne pająków, korzyści ewolucyjne i koszty.

Z 38.000 gatunków pająków, tylko kilkaset gatunków tworzy społeczeństwa socjalne z zachodzącymi na siebie terytoriami. Reszta z nich to terytorialni drapieżcy. Zauważono, że mogą tworzyć kolonie na stałe lub czasowo - „w okresach głodu” .

Młode i dorosłe pająki żyją razem w grupach, wspólnie budują sieci, łapią ofiary, wychowują potomstwo. Podział pracy nie jest tu najważniejszą cechą, jak u zwierząt eusocjalnych (pszczoły, mrówki, termity). Jedyny wyjątek pająka eusocjalnego to Anelosimus eximus.

Stosunek płci w koloniach jest silnie nierówny, gdzie np. 8-17% wszystkich osobników to samce. Mechanizm dlaczego tak się dzieje, nie jest poznany. Ogólnie płeć pająków jest zdeterminowana chromosomalnie, lecz czynniki środowiskowe mogą mieć silny wpływ na to i zmieniać ten stosunek płci w zależności od warunków.

Kolonie chętnie przyjmują dodatkowe, obce osobniki tego samego gatunku, co zwiększa przeżywalność kolonii, jednakże w czasie głodu, młode są karmione w pierwszej kolejności właśnie tymi nowo, przybyłymi osobnikami. Jeśli chodzi o samice, to częściej wykazywały kanibalizm na niezwiązanych samicach z zewnątrz, jak i na swoich braciach. Związane jest to z maksymalizacją możliwości hodowli outbredowej z obcymi partnerami (np. nowymi, dołączonymi do kolonii). Pająki socjalne nie są w stanie uchronić się od chowu wsobnego, tylko niewielki procent kolonii rozmnaża się z obcymi osobnikami.

Kolonie takie często się dzielą, np. poprzez migrację ciężarnej samicy z kilkoma innymi osobnikami, poprzez złamanie części gałęzi wraz z siecią i pewną liczbą osobników lub gdy sieć załamuje się pod własnym ciężarem.

Korzyści

- Największe korzyści dotyczą poszukiwania pożywienia, pająki w grupie potrafią złapać znacznie większą zdobycz niż w pojedynkę. Grupy mogą przynieść ofiarę 10x większą od ich masy ciała, zaś pojedynczy drapieżnik uniesie tylko ofiarę 2x większą.

- Wspólne przędzenie sieci sprzyja budowie mocniejszej i gęstszej sieci, co ułatwia efektywniejsze zdobywanie pokarmu/zabijanie ofiar

- Wspólne budowanie gniazda i większa sieć wokół, oznacza lepsze schronienie i skuteczniejszą ochronę przed drapieżnikami

Koszty

- Obniża się sukces reprodukcyjny indywidualnych osobników (głównie ze względu na konkurencję o żywność)

- Większe kolonie cierpią na częstsze zarażanie się pasożytami, wirusami, bakteriami, głównie niekorzystne wpływa to na rozwój kolonii, gdy zaraża się potomstwo

- Suchy, gorący klimat jest korzystniejszy do budowy gniazd, natomiast gniazda w wilgotnych miejscach są narażone na zakażenia grzybami i pleśniami (Jeden wyjątek, pająk żyjący w Indiach - Stegodyphus sarasinorum, ominął ten problem tworząc ze swych jedwabnych sieci grubsze dachy gniazd, które chronią przed deszczami monsunowymi)

---