PSAŁTERZ PUŁAWSKI, Polonistyka, staropolka, średniowiecze


PSAŁTERZ PUŁAWSKI

Kolejnym po Psałterzu floriańskim polskim tłumaczeniem biblijnej Księgi psalmów był tzw. Psałterz puławski z końca XV lub początku XVI stulecia. Od XVIII w. rękopis pozostawał w zbiorach Czartoryskich w Puławach (stąd jego dzisiejsza nazwa). Ma on postać bogato zdobionego modlitewnika, w którym psalmy poprzedzono argumentami o charakterze chrystologicznym. Przytaczamy tutaj wybór psalmów z Psałterza puławskiego w transkrypcji prof. Wacława Twardzika.

<Psalm 1>

Pirzwy psalm wypowiada, iże Krystus on jest drewno wszem w się wierzącym. Poczynają sie księgi głośnych chwał albo samorzecznych proroka Dawida krola. Psalm.

1. Błogosławiony mąż, jen nie szedł po radzie niemiłościwych i na drodze grzesznych nie stał, i na stolcu nagłego spadnienia nie siedział,
2. ale w zakonie bożem wola jego i w zakonie jego będzie myślić we dnie i w nocy.
3. A będzie jako drzewo, jeż szczepiono jest podług ciekących wod, jeż owoc swoj da w czas swoj,
4. a i list jego nie spadnie; i wszystko, cokoli uczyni, zdarzy sie.
5. Nie tako niemiłościwi, nie tako, ale jako proch, jen rzuca wiatr od oblicza ziemie.
6. Przetoż nie wstają niemiłościwi w sądzie ani grzeszni w radzie prawych,
7. bo zna Bog drogę prawych, a droga złosnych zaginie. Sława <...>


<Psalm 8>

Domine Dominus noster. Ten psalm powiada, iże syn człowieczy w męce umniejszon jest od anjołow. W koniec psalm Dawidow za lisice, to jest o cerekwiach, o jichże ustawieniu mołwimy.

1. Gospodnie Boże nasz, kako dziwne jest imię twoje we wszej ziemi!
2. Bo powyszono jest wielmostwo twoje na niebiosa.
3. Z ust niewinych i ssących zwirzchowałe chwałę prze nieprzyjaciele twoje, by skaził nieprzyjaciela i pomciciela.
4. Bo uźrzę niebiosa twa, działa palcow twych, miesiąc i gwiazdy, jeże ty założył.
5. Co jest człowiek, iże ji pomnisz, albo syn człowieczy, iże ji nawiedzasz?
6. Umnieszyłeś ji mało od anjołow, sławą i czcią koronowałeś ji i postawiłeś ji nad działa ręku twoich.
7. Wszyćko poddał je pod nogi jego, owce i skot wszytek i nadto wszytek źwierz polny,
8. ptaki podniebne i ryby morskie, jeż przechodzą sdze morskie.
9. Gospodnie Boże nasz, kako dziwne jest imię twoje we wszej ziemi! Sława <...>


<Psalm 12>

Usquequo, Domine, oblivisceris. Ten psalm wypowiada, iże Krystus nas oświeca wierną wiatłością, abychom w wiekujej śmierci nie zaspali na wieki. Psalm Dawidow krola ży<dowskiego>.

1. Bo dokąd, Gospodnie, zapominasz mie do końca? Dokąd odwracasz lice twoje ode mnie?
2. Kako długo kłaść będę radę w duszy mojej, boleć w siercu moim przez dzień?
3. Dokąd powyszszon będzie nieprzyjaciel moj nade mną? Weźrzy i usłysz mie, Gospodnie Boże moj!
4. Rozświeci oczy moje, bych niegda nie usnął we śmierci, by niegdy nie rzekł nieprzyjaciel moj: Przemogł jem naprzeciw jemu.
5. Jiż męcą mnie, wiesielić sie będą, acz poruszon będę, ale ja w miłosierdziu twym miał nadzieję.
6. *Wiesieliło sie sierce moje we zbawieniu twoim; piać będę Gospodnu, jenże dobra dał mnie, i psalmy piać będę imieniu gospodnowemu *najwyszszemu. Sław<a...>


<Psalm 22>

Dominus regit me et. Ten psalm powiada, iże Krystus zborowi swemu pastwę gotuje wiekują i zaszczyca swoje miłośniki od śmierci wieczne.

Psalm Dawidow.
1. Gospodzin mie oprawia a nic mnie ubędzie, na miece pastwy tamo mie postawił.
2. Na wodzie pozdrowieństwa wschował <mie>, duszę moję obrocił.
3. Dowiodł mie na chodniki sprawiedlności prze imię swoje.
4. Bo aczbych chodził śrzod cienia śmierci, nie bać sie będę złego, bo ty se mną jeś.
5. Pręt twoj i laska twoja, ta jesta mie ucieszyła.
6. Nagotowałeś przede mną stoł przeciwo tym, co mie męcą.
7. Utuczyłeś w oleju głowę moję; a czasza moja upawająca kako przeczysta jest!
8. A miłosierdzie twoje za mną pojdzie proknich dni żywota mego,
9. a i bych przebywał w domu bożem na długie dni.


<Psalm 27>

Ad te, Domine, clamabo. Ten psalm powiada, iże Krystus wspomożon był od ojca, kiedy podług człowiectwa kwtło ciało z grobu wstając. Tymi słowy jego wielbić mamy, bo nas tako zbawił.

1. K tobie, Gospodnie, wołać będę, Boże moj, nie milczy ode mnie; by niegdy nie milczał ode mnie i przypodoban będę zstępującym w otchłań.
2. Wysłuchaj, Gospodnie, głos prośby mojej, gdy ciebie proszę, gdy wzdzigaję ręce moje ku kościołowi świętemu twemu.
3. By nie jednako mie dał z grzeszniki a z czyniącymi złość nie zgubiaj mie,
4. jiż to mołwią pokoj z swymi bliźnimi, ale źle w siercach jich.
5. Daj jim podług jich skutkow i podług jich lichoty nalezienia.
6. Podług skutkow ręku jich daj jim, wroć odpłacenie jich jim.
7. Bo nie urozumieli skutkow bożych i we skutki ręku jich skazisz je a nie usiedlisz jich.
8. Pochwalon bądź Gospodzin, bo usłyszał jest głos prośby twojej.
9. Gospodzin pomocnik moj i odjimca moj a weń pwało sierce moje i upomożon jeśm.
10. I zakwitło ciało moje i z wolej mojej spowiedać sie będę jemu.
11. Gospodzin moc luda swego i pomocnik zbawienia pomazańca swego jest.
12. Zbawion uczyń lud twoj, Gospodnie, i pożegnaj dziedzinę twoję, i opiekaj sie jimi, i powyszy je aż na wieki.


<Psalm 42>

Iudica me, Deus, et discerne. Ten psalm powiada, iże Krystus on jest światłość świecka, droga, prawda i żywot wiekui. Dawid.

1. Sędzi mie, Boże, i rozgodź przę moję od luda nieświętego, od człowieka złego i łżywego otejmi mie.
2. Bo ty je Bog, moc moja. Przecz je mie odpędził i przecz smęcien chodzę, gdy mie męci nieprzyjaciel?
3. Wypuści światłość twoję i prawdę twoję; cie jesta mie odwiedle i dowiedle na gorę więtą twoję i w stany twoje[j].
4. I wnidę ku ołtarzowi bożemu, ku Bogu, jenże *uwiesielił młodość moję.
5. Chwalić cie będę w gęślech, Boże, Boże moj. Przecz jeś smętna, dusza moja, i przecz mie mącisz?
6. Pwaj w Boga, boć sie jeszcze będę spowiadać jemu; zbawienie oblicza mego i Bog moj.


<Psalm 44>

Eructavit. Ten psalm powiada, iż Krystus, krasny obliczym mimo syny ludzkie, od Boga Ojca przyłączon cerekwi błogosławiony.

1. Wyrzygnęło sierce moje słowo dobre, powiadam ja działa moja krolowi.
2. Język moj treść pisarzowa rychło piszącego.
3. Urępny wyobrażenim nad syny ludzkie, rozlana jest miłość w wargach twych, przeto błogosławił cie jest Bog na wieki.
4. Opaszy sie mieczem twoim na lędźwie twoje *silno *mocnie!
5. Z krasą twoją i z cudnością twoją idzi, szczęśnie pojdzi i kroluj
6. prze prawdę i miarę, i prawotę, i odwiedzie cie dziwnie prawica twoja.
7. Strzały twoje ostre, ludzie pod cię padną <w> sierca nieprzyjacielow krolowych.
8. Stolec twoj, Boże, na wieki wiekom, pręt naprawienia pręt krolestwa twego.
9. Miłował jeś prawotę a nienawidziałeś złość; przeto pomaścił cie Bog, Bog twoj, olejem wiesiela ze wszech towarzyszow twoich.
10. Mirra i gutta, i kasyja od odzienia twego, od domow z ebora, z jichże kochały są ciebie cory krolow we czci twojej.
11. Stała jest krolowa na prawicy twojej w odzieniu pozłacanym ogardniona rozlicznie.
12. Słuchaj, coro, i widz, i nachyli ucho twoje, i zapomni luda twego i domu ojca twego!
13. I pożędać będzie krol krasy twoje, bo on jest Gospodzin Bog twoj i kłaniać sie jemu będą.
14. I cory z Tyra w darzech oblicza twego będą prosić, wszytcy bogaci z luda.
15. Wszytka sława jego cory krolowej od wnętrza, w podołcech złotych ogarniona *rozliczytymi.
16. Przywiedziony będą krolowi dziewice po niej, blizne jej przyniesiony będą tobie.
17. Przyniesiony będą w radości i w wiesielu, przywiedziony będą w kościoł krolow.
18. Za ojce twoje narodzili sie tobie synowie, postawisz je książęty nade wszą ziemią.
19. Pomnieć będą imię twe, Gospodnie, ode wszego pokolenia w pokolenie.
20. Przeto ludzie chwalić cie będą na wieki <i na wieki> wiekom.


<Psalm 50>

Miserere mei, Deus, secundum. Ten psalm powiada, iże Krystus przez grzecha za grzeszne sądzon przemogł sądzące sie. Psalm Dawidow, kiedy przyszedł k niemu Natan prorok, posłany od Boga karać ji z grzecha, jen uczynił, kiedy wszedł ku Betsabee a męża jej dał zabić Uryjasza.

1. Smiłuj sie nade mną, Boże, podług wielikiego miłosierdzia twego
2. i podług mnostwa lutowania twego zgładź lichotę moję!
3. Szyrzej mie omyj od złości mojej i od grzecha mego oczyści mie,
4. bo złość moję ja znaję i grzech moj przeciwo mnie jest zawżdy.
5. Tobie samemu zgrzeszył jeśm i złe przed tobą czynił jeśm, by sprawion w mołwach twoich i przepomogł, gdy cie sądzą.
6. Bo owa we złościach poczęt jeśm i w grzeszech poczęła mie matka moja.
7. Owa wiem prawdę miłował jeś, niepewne i tajemne mądrości twojej zjawił jeś mnie.
8. Okropi<sz> mie, Gospodnie, izopem, a oczyszczon będę, zmyjesz mie, i nad nieg ubielon będę.
9. Słuchu memu dasz radość i wiesiele i radować sie będą kości uśmierzone.
10. Odwroć lice twoje od grzechow mych i wszytki złości moje zgładź!
11. Sierce czyste stworz we mnie, Boże, i duch prosty wznowi we czrzewiech moich!
12. Nie odrzucaj mie od lica twego i ducha świętego twego nie odejmi ode mnie.
13. Wroci mi wiesiele zbawienia twego i duchem przednim stwirdzi mie!
14. Nauczę liche drogam twoim a niemiłościwi k tobie sie obrocą.
15. Zbaw mie od krwi, Boże, Boże zbawienia mego, i wiesielić [sie] będzie język moj sprawiedlność twoję.
16. Gospodnie, wargi moje *roztworz, a usta moja zjawią chwałę twoję,
17. bo by był chciał modłę, wzdałbych był owszem; modłami nie będziesz sie kochać.
18. Modła Bogu duch smęcony; sierc<a> skruszonego i umierzonego, Boże, nie wzgardzisz.
19. Dobrot<li>wie uczyń, Gospodnie, w dobrej wolej twojej Syjon, a sprawią mury Jeruzalem.
20. Tegdy weźmiesz modły sprawiedlności, pokład i modły, tegdy nakładą na ołtarz twoj cieląt.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PSAŁTERZ FLORIAŃSKI, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
KAZANIE na dzień św katarzyny, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
KAZANIA GNIEŹNIEŃSKIE, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
WIERSZ SŁOTY O CHLEBOWYM STOLE, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
MODLITWY GERTRUDY MIESZKÓWNY, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
LEGENDA O ŚWIĘTYM ALEKSYM, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
ŻYWOT ŚW WOJCIECHA, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
Kronika Galla Anonima, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
Figliki ukazały się dwukrotnie jako zakończenie Źwierzyńca, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
SATYRA NA LENIWYCH CHŁOPÓW, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
ROZMOWA MISTRZA POLIKARPA ZE ŚMIERCIĄ, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
Psałterz puławski, Do czytania, ŚREDNIOWIECZE
KAZANIE na dzień św katarzyny, Polonistyka, staropolka, średniowiecze
ROCZNIKIi, Polonistyka, staropolka, lektury - opracowania, Średniowiecze, renesans
ŚREDNIOWIECZE Psałterz puławski i floriański
ROCZNIKIi, Polonistyka, staropolka, lektury - opracowania, Średniowiecze, renesans

więcej podobnych podstron