W styczniu test. Pierwsza część z pedagogiki. Druga część z dydaktyki. Artykuł Lucyna Nowak „...student, bakałaż, magister, studia w średniowieczu” Wiesław Sajdak.
Pedagogik pojawiła się w XIX w. O wychowaniu mówiło się od zarania dziejów.
Chiny - Konfucjusz intelektualista chiński, uważał, że chińskich uczniów p.n.e. powinno się uczyć kultu przodków, znaczenia hierarchicznej rodziny, wagi obyczajów, szacunku do władzy, szlachetności
Konfucjonizm - kanon wych. chińskiego
Taoizm - ideałem jest czł. Uczony, ale wiedza przekazywana była nie użyteczna, był to intelektualizm.
Pismo chińskie - system znaków, mający kilka tys. Znaków, kaligrafia na wysokim poziomie - stąd nie dla wszystkich ta sztuka była dostępna.
Indie
Nie wiele zmieniło się od czasów starożytnych. Jeśli chodzi o ustrój. Istnieją tam kasty. Łączy się to z hinduizmem (jeśli się ktoś urodził biedny, to nie warto mu pomagać, bo to jest ). Na czele stał kasta kapłanów. Kapłani nie rządzili, ale stali za kształceniem kulturą
„Księgi Wedy” i „Upaniszaty” - traktaty filozoficzne -> podstawa kształcenia rabinów. Był tam specyficzny język, starohinduski (sanskryt) -> miał wymiar sakralny
Buddyzm
Wezwanie do życia kontemplacyjnego. Buddyzm przechował różne teksty, zwane koszami. Propagowali idee ascetyzmu, miłosierdzia. Medytacja
Egipt
Wymagał sporej grupy urzędników (pisarzy, matematyków). Pismo hieroglificzne - obrazki. Można obserwować ewolucję poszczególnych znaków. Rozwój matematyki pozwolił na wybudowanie wielu wspaniałych budowli
Iv wiek p.n.e.- spotkanie kultury egipskiej z helleńską. Powstała Aleksandria (słynna wielka biblioteka). Znana również z muzeów. Centrum nauki, które przetrwało prawie 600. lat
Dorzecze Tygrysu i Eufratu
Pismo obrazkowe -> pismo klinowe (pisano na tabliczkach glinianych). Te tabliczki przetrwały do dziś - są bardzo trwałe. Dzięki temu wiemy, że kultury tego dorzecza się rozwijały, posiadały kodeks Hammurabiego, istniało szkolnictwo w Ur (dzisiejszy Irak, Iran) - znaleziono tam szczątki szkoły, tabliczki gliniane. Nie była on powszechnie dostępna. Szkolono głównie chłopców.
Grecja
Różne systemy kształceni i wychowania. Miasta państwa - polis. Sparta - lud odznaczający się miłością do wojny, szorstkością, cenili przede wszystkim siłę. Nie dbali raczej o wartości estetyczne,
Posiadali silną armię. Wychowanie miało służyć jedynie państwu, armii i przygotowaniu do wojny. Ta idea wraca (czasy ii wojny światowej). Uważano, że dzieci są własnością państwa i ich wychowanie tylko do niego należy. Wszystkie dzieci niepełnosprawne i ciężko chore porzucano po narodzeniu w górach.
System
7. rok dziecko odbierano rodzinie
umieszczano ich w domach przypominających koszary (i chłopców i dziewczynki)
przebywali tam do 23. roku życia
uczono ich posłuszeństwa i kształcili ich fizycznie
nie był ten okres jednolity
w 18. r. Życia miała miejsce efebia -> czas ćwicz. Wojskowego i prowadzenia życia żołnierza, później była to służba publiczna (służyli w wojsku 10lat) ok. 30. roku życia stawali się pełnoprawnymi obywatelami
wychowanie to ->prostota, surowość, szorstkość, szacunek dla starszych i dla państwa
wychowanie umysłowe ograniczono do minimum, uczono na pamięć, pisania uczono prywatnie
doprowadziło to do ciasnoty intelektualnej w Sparcie-> upadła, bo stawiała tylko na siłę, a nie na rozwój intelektualny
Ateny
Zamiłowanie do piękna, tężyzny fizycznej (piękno ludzkiego ciała), cenili wolność, prywatność. Nie mieli szkól publicznych, nauczał kto chciał i do kogo rodzice mieli zaufanie. Nie spotkano analfabetów. Czyt. i pisanie było nauką podstawową - chętnie szkolili swoje dzieci.
Wychowanie Ateńczyka:
dzieciństwo spędzone w rodzinie (czas należał do matki, ojciec się dzieckiem nie interesował,
ok. 7. r ż. Oddano pod opiekę pedagoga - często zaufany niewolnik(prowadzący chłopca do szkoły), nauczanie przez mistrza, lata szkolne (rozwijanie intelektualne dziecka); pierwsze 7 lat - kształcenie muzyczne: elementarne, muzyczne; zajęcia indywidualne w cztery oczy z mistrzem, uczono podstaw rachunków, zwracano szczególną uwagę na literaturę, uczono religii, muzyki przy akompaniamencie muzyka, głównie musiał uczyć się na pamięć, stosowano kary cielesne -> Meander: „Kto nie brał kijów, nie dostał wychowania”; ok. 14 roku życia - gimnastyka od
efebia - praca na rzecz państwa (2 letni okres, podczas którego młody czł. Pełnił służbę wojskową), eufebów szkolono gimnastyki w gimnazjach, potem wywożono ich do garnizonów
Sofiści chcieli oświecić młodzież. Co ważniejsze: moje naturalne predyspozycje, czy wpływ odpowiedniego systemu.
Sokrates - wprowadził do myślenia dialog. Twórca metody majotycznej - akuszerskiej (po polsku). Uważał, że mistrz i uczeń powinni razem myśleć i uczyć się. Mieli być akuszerami wiedzy. Uważał, że nie należy przekazywać konkretnej wiedzy, a wskazywać mu drogę do jej poznania. Człowiek przez działanie uczy się najlepiej. Całe życie był nauczycielem, pedagogiem. Uczniem Sokratesa był Platon -> uważał, że naturalne dary nie wystarczą, potrzebne jest wychowanie. Nie istniało dla niego wychowanie indywidualne. Każdy obywatel żyje dla państw. Tylko dla takiego obywatela, który żyje dla państwa może być przekazana paideia. Był zrażony do demokracji. Uważał że osłabia ona państwo, chciał żeby było ono monolitem. Podzielił państwo na trzy stany:
rządcy (do 20. r ż. Kształceni tak samo, potem oni jeszcze 15 lat poczym obejmują służbę dla państwa)
strażnicy (po 20. idą do wojska)
żywiciele (nie musieli być kształceni)
Arystoteles (uczeń Platona) założył własną szkołę w Atenach - liceum. Była zwana szkołą perypatetycką - uczniowie spacerowali z mistrzem po kruszgankach. Podkreślał wagę rozwoju indywidualnego. Pozostawił wiele wskazówek wychowawczych. Wprowadził eugenikę -
Uważał, że człowiek pracujący fizycznie jest nie zdolny do osiągnięcia cnoty. Pozostawił dzieło o wychowaniu„Etyka nikomachejska”.
Wychowanie rzymskie
Pod wpływem podbojów Rzymu. Dużą wagę
Wychowanie praktyczne. Korzystano ze szkół prywatnych. Ceniono karność, rozwój moralny młodzieży. Dbano o to żeby przekazać wiedzę elementarną dziewczętom: podstawowe zajęcie - prace domowe. Wpływ kultury greckiej: posługiwano się j. greckim, uczono na lit. Greckiej, Grek opiekował się dziećmi, wychowywał je. Kanon nauczania: gramatyka, retoryka (sztuka mówienia) i dialektyka (umiejętność logicznego formowania myśli). Nauki fakultatywne: arytmetyka, geometria, astronomia, muzyka. Było to 7 sztuk wyzwolonych.
Rzymianie byli praktykami. Kwyntylian „O wychowaniu mówcy”-> ideał wychowawczy Rzymu, dobry mówca, potrafi kogoś do czegoś namówić, uważał, że każdy jest na tyle zdolny, że może się uczyć, a dziecko dzięki swoim siłom witalnym i poznawczym powinno uczyć się kilku dziedzin na raz jego siły umysłowe są . uważał, że nadużywanie kar cielesnych jest wynikiem złego doboru nauczycieli.
Kształcenie trwało 2-3 lata, ale uczeń jeszcze dłużej miał kontakt z mistrzem.
3