Barok- ogólna charakterystyka, Język polski

Barok to epoka w dziejach kultury (koniec XVI wieku - polowa XVIII). Pochodzenie terminu jest tajemnicze - moze od portugalskiego slowa barocco oznaczajacego perle o nieregularnych ksztaltach lub tez baroco - nazwa sylogizmu, tj. sposobu rozumowania - oznacza rozumowanie nazbyt skomplikowane. Barok szczególnie w kulturze francuskiej budzil poczatkowo zle skojarzenia. Barokiem nazywano takie dziela sztuki, które ostentacyjnie lamaly klasycystyczne normy tworzenia. Ojczyzna baroku byly Wlochy, pózniej zaistnial on w Niemczech, Polsce, Anglii, Francji, Niderlandach, Ameryce Lacinskiej. Duchowosc barokowa: -epoka powstala w wyniku odnowy zycia religijnego po zakonczeniu soboru trydenckiego, z drugiej strony nastapil kryzys swiadomosci religijnej, -rozwój nauki i filozofii, subiektywizm, sceptycyzm, relatywistyczna krytyka swiata, pojecie nieskonczonosci swiata, -konflikt pomiedzy naukowym widzeniem swiata a religia i potocznym doswiadczeniem, -emancypacja nauki zrywajacej swe wiezy z teologia. Koncepcje postrzegania czlowieka: -czlowiek - istota myslaca, obca we wszechswiecie i przeciwstawiona mu w sposób bezkompromisowy - Kartezjusz i Pascal, -czlowiek - istota calkowicie zjednoczona ze wszechswiatem, pozbawiona duszy - Hobbes i Bacon, -czlowiek - istota nalezaca do uduchowionej, myslacej natury - Baruch Spinoza, Religijnosc epoki: Religijnosc barokowa jest odmienna od poprzednich form religijnosci, jest wynikiem spotkania teologii z humanizmem. Proces ten ma miejsce w kosciele potrydenckim - akcentowanie czlowieczenstwa Chrystusa - uksztaltowany w baroku kult Serca Jezusowego. Ignacy Loyola - zalozyciel zakonu jezuitów, twórca koncepcji humanizmu teocentrycznego. Franciszek Salezy - koncepcja humanizmu poboznego. religijnosc akcentuje dobroc Boga, kult eucharystyczny, Kosciól pojmowany jako miejsce zbawczego dzialania Boga, wyrazny zwiazek pomiedzy Kosciolem doczesnym a triumfujacym Kosciolem Niebieskim, postawa wierzacego - ufnosc, Kosciól potrydencki - wyraziscie nakreslona swiadomosc zwycieskiego wkroczenia w nowa ere, utrata renesansowego zagrozenia innowierców - stad triumfalizm religijny - jednoczenie ducha rycerskiego z optymistycznym maksymalizmem religijnym (wierzacy mógl sie uwazac za rycerza Chrystusa), poboznosc ludowa - procesje, pielgrzymki, przesadne manifestowanie przezyc religijnych, przewaga obrzedu nad tym, co intelektualne, zanik poczucia winy. Estetyka barokowa. piekno jest niewytlumaczalne - subiektywizm estetyczny, nie istnieje obiektywne piekno w naturze - zainteresowanie tematami tradycyjnie uznanymi za nieestetyczne, fascynacja brzydota jako jeden z przejawów estetyki, próba odkrycia tajemnicy ludzkiego losu, sensu swiata i zycia w sztuce, H. Wölfinn - "estetyke renesansowa cechuje statycznosc, jasnosc, linearnosc, forma zamknieta; estetyka barokowa jest przeciwienstwem - kompozycja otwarta, dynamika, ciemnosc, malarskosc" Cechy i wyznaczniki stylu barokowego : ruchliwosc, kolor, patos, bogata symbolika i alegorycznosc, dekoracyjnosc, kontrast, niepokój, kwietyzm. W budownictwie - bogate formy geometryczne sa wyrazem silnej ekspresji religijnej, Kosciola przyciagajacego rzesze wiernych. Sztuka retoryki - doskonale dzielo retoryczne zawiera pouczenie wzbudzajace wzruszenie, oddzialuje na zmysly sluchacza - tak wlasnie Kosciól chcial oddzialywac na wierzacych.