„Problemy dziecka w związku z rozwodem rodziców”

Rozwód jest jednym ze wskaźników rozbicia małżeństwa i rodziny. Rozwód w sensie formalno - prawnym nie jest zjawiskiem dziedziny patologii społecznej, jest on bowiem najczęściej jedynie prawnym usankcjonowaniem wcześniej zapoczątkowanego procesu rozbicia rodziny. Procesy te mają pewien, mniej lub bardziej uchwytny, wymiar czasowy i przedłużanie go w nieskończoność nie jest ani korzystne ani skuteczne.

Jednakże rozwód powoduje określone, niepożądane konsekwencje społeczne. Dotyczą one rozwodzących się małżeństw, powodując często poczucie osobistej klęski życiowej, krzywdę lub negatywną samoocenę. Ponadto, skutki rozwodu mogą wyrażać się w postaci różnego rodzaju nerwic, manifestujących się stanami depresji, trudnościami wykonywaniu określonych ról społecznych itp.

Ze społecznego punktu widzenia najważniejsze są konsekwencje rozwodu dla dzieci z rozbitych małżeństw. Negatywny wpływ rozbicia rodziny na losy dzieci, będący jedną z zasadniczych przyczyn zakłóceń ich socjalizacji, a także manifestowanie czynów niezgodnych z ogólnie przyjętymi normami prawno - obyczajowymi.

Rozwody, jak już wspomniałam, są jednym z najprostszych wskaźników rozpadu rodziny, nie ujawniają one jednak w pełni liczby faktycznie rozbitych związków. Określenie nawet w przybliżeniu liczby rodzin dysfunkcjonalnych, niezapewniających dzieciom warunków do prawidłowego rozwoju, jest zadaniem niezwykle złożonym.

Na uwagę zasługują niejako skutki wynikające z rozpadu rodziny a dokładniej nie spełniania przez nią odpowiednich funkcji opiekuńczo - wychowawczych. Są to m.in.:

1. Problemy z osiągnięciem odpowiedniego wykształcenia, wagarowanie, niepowodzenia szkolne, drugoroczność

• Bariery ekonomiczne

• Bariery szkolno - oświatowe (swoista selekcja uczniów słabszych, mający problemy edukacyjne)

• Bariery zdrowotne (tab.1)

• Bariery psychologiczne (doznając niepowodzeń życiowych jak i szkolnych przestają wierzyć w celowość kształcenia)

2. Ucieczki z domu

• Występowanie problemów w szkole i w domu (nawarstwienie problemów)

• Obwinianie się o sytuację rodzinną (JA powodem rozwodu)

• Brak więzi między rodzicem sprawującym opiekę (obwinianie rodzica, upadek autorytetu)

• Nieakceptowanie decyzji rodziców np.: nowy związek, wyjazd zagranicę itp.

• Poczucie nagłej utraty dóbr materialnych rodziny na równi z innymi jej członkami (JA nieślubne dziecko, adoptowane)

• Osłabienie więzi emocjonalnej (niezaspokajanie potrzeby miłości rodzicielskiej)

• Izolacja społeczna

3. Picie alkoholu i odurzanie się

• Redukcja napięć emocjonalnych

• Chęć zawarcia kontaktów grupowych

4. Wykolejenia (zjawiska będące wynikiem pogłębiającej się złej sytuacji rodzinnej)

• Chuligaństwo

• Kradzieże

• Prostytucja

• Rozboje

• Narkomania

• Alkoholizm

5. Zachowania autodestrukcyjne (samobójstwa, samookaleczenie)

• Próba nawiązania kontaktu z otoczeniem, zwrócenia uwagi, wołanie o pomoc

• Ucieczka w sytuacji nawarstwienia problemów, brak wyjścia z sytuacji

W etiologicznych badaniach zjawiska przestępczości nieletnich szczególnie dużo miejsca zajmuje problem tzw. dzieci odrzuconych, niekochanych przez rodziców. Dzieci te mają tendencję do agresywnych, dewiacyjnych typów zachowań. Brak więzi uczuciowych może być bardziej patogenne niż niedostatek. Reasumując najważniejsze jest zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dziecka, bez których nie jest możliwy prawidłowy rozwój.

^Wyszczególnienie	^Zbiorowość uczniów z rodzin zdezorganizowanych
		^Ogółem^uczniowie	^Klasy I^- IV
^Ogółem ^Uczniowie nie zakwalifikowani do gru^p^z zaburzeniami rozwoju ^Uczniowie zakwalifikowani do gru^p^z zaburzeniami rozwoju ^Do jednej grupy ^Do dwóch i więcej ^Zaburzenia rozwoju somatycznego ^Gruźlica ^Choroba^reumatyczna ^Choroby^układu krążenia ^Schorzenia^laryngologiczne ^Wady słuchu ^Wady mowy ^Wady postawy i budowy ^Zaburzenia neurologiczne - organiczne ^Zaburzenia neurologiczne - czynnościowe ^Wady wzroku ^Razem grup z zaburzeniami rozwoju	^100,0 ^70,6 ^29,4 ^21,3 ^8,1 ^4,7 ^0,6 ^2,3 ^0,8 ^3,3 ^4,4 ^1,9 ^7,7 ^1,5 ^2,6 ^9,8 ^41,2	^100,0 ^71,1 ^28,9 ^20,5 ^8,4 ^3,6 ^0,5 ^1,6 ^0,5 ^4,5 ^6,8 ^1,8 ^7,3 ^0,9 ^3,0 ^8,2 ^39,8

Tab.1 uczniowie z rodzin dysfunkcyjnych zakwalifikowani do grup z zaburzeniami rozwoju

Bibliografia:

Maria jarosz „Problemy dezorganizacji rodziny” PWN Warszawa 1978

Zdzisław dąbrowski „Pedagogika opiekuńcza w zarysie I” Olsztyn 2000

Krystyna Slany „Alternatywne formy życia małżeńsko - rodzinnego”

Wanda Stojanowska „Rozwód a co z dzieckiem?” Wyd. Prawnicze

---