Chirurgia W1 9.10.2005
Wprowadzenie - rys historyczny
Z chirurgią człowiek zetknął się od zarania dziejów, gdyż choroby i ból towarzyszą ludzkiej egzystencji
stan nauk medycznych i chirurgii na przestrzeni wieków trudno określić
czyniono to na podstawie wykopalisk i istniejącej dokumentacji
stwierdzono iż ok. 1500 lat p.n.e. chirurgia starochińska stosowała szwy
najwięcej materiałów zachowało się z V i VI w p.n.e. w Grecji. Dzieło „Corpus Hippocraticum” w połowie poświęcone jest chirurgii
osiągnięcia Hipokratesa rozwinął Rzymianin Celsus- opisuje sposób podwiązywania naczyń, zaopatrywania ran, leczenia owrzodzeń
dalszy rozwój chirurgii to działalność w Rzymie Klaudiusza Galena (130-200 r n.e.) wprowadza nazwę raka do określenia nowotworu sutka, opisuje zabiegi zwichnięć, złamań i leczenia ran
w ok. 100 r n.e. Rogerius ze szkoły włoskiej w Salermo wydał „Practica chirurgiae”
nowy etap w chirurgii średniowiecznej otworzył Ambroży
do XVII w praktycznie działalność chirurgiczna spoczywała na tkaczach, czeladnikach, łazebnikach i balwierzach. Były to czynności niegodne wykształconych doktorów medycyny
europejski rozwój chirurgii następuje po stworzeniu w Paryżu w 1731 r. Akademii Chirurgii
kamieniem milowym w rozwoju chirurgii była w XIX w możliwość
walki z bólem
walki z zakażeniem
leczenia krwią
Walka z bólem
wdychanie par tlenku azotu i podtlenku azotu przy rwaniu zębów, Hickman 1823, Wells 1844
zastosowanie eteru - William Morton 1846, dentysta na jego nagrobku napisano „który znosił ból przy operacji i od którego nauka zapanowała nad bólem”
wprowadzenie chloroformu przy porodach- Simpson 1847
oziębienie skóry eterem, Richardson 1867
Walka z zakażeniem
wprowadzenie antyseptyki położniczej (mycie rąk przez personel szpitalny roztworem chlorku wapnia) - Semmelweiss 1840
Lister 1867 przemywanie rąk kwasem karbolowym
Wprowadzenie sterylizacji materiałów opatrunkowych i narzędzi przez Bergmana 1886
Odkrycie barwników baklteriobójczych 1908 r.
Wprowadzenie sulfatiazolu 1939
Wprowadzenie do użytku penicyliny w 1940 odkrytej w 1929 przez Fleminga
Leczenie krwią
odkrycie zasad krążenia krwi przez Harveya 1616
przetaczanie krwi od zwierząt Denys - baptysta 1667 skończyło się śmiercią pacjenta
przełom w leczeniu krwią - odkrycie przez Karola Landstainera w 1901 r. trzech podstawowych grup: A, B, O
postęp - wprowadzenie przez Hustina w 1915 konserwowania krwi przez stosowanie cytrynianu sodu
w czasie I wojny światowej powstały specjalne zespoły do przetaczania krwi - postęp organizacyjny
obecnie nadzór nad krwiolecznictwem Wojewódzka Stacja Krwiodawstwa
A w Polsce:
Ludwik Rydygier- jako pierwszy w Polsce a drugi na świecie dokonał operacji wycięcia odźwiernika żołądka z powodu raka; a w 1881 roku pierwszy w świecie dokonał częściowej resekcji żołądka z powodu wrzodu.
Leśniowski- w 1904 roku opisał odcinkowe zapalenie jelita szczególnie nasilone w końcowym odcinku jelita krętego.
Jan Mikuli- Radecki- wynalazca wielu instrumentów chirurgicznych hemostatycznych, udoskonalił antyseptykę.
Jan Nielubowicz - 1966 pierwszy udany przeszczep nerki w Polsce.
Jan Moll -1969 jako jeden z pierwszych na świecie przeszczepił serce.
Pierwszy przeszczep serca na świecie 3.12.1967 Christin Bernard.
Zieliński 6.12.1987 rok- pierwszy przeszczep wątroby.