 | Pobierz cały dokument metody.analizy.dynamiki.plyta.farmacja.doc Rozmiar 86 KB |
Metody analizy dynamiki zjawisk masowych
Szereg czasowy (dynamiczny) jest to ciąg wartości badanego zjawiska obserwowanego w kolejnych jednostkach czasu.
yt = f(t),
zmienną niezależną (objaśniającą) jest czas, zmienną zależną (objaśnianą) są wartości liczbowe badanego zjawiska yt , f - określona funkcja matematyczna.
Inaczej szereg czasowy jest to realizacja procesu stochastycznego (proces stochastyczny jest to ciąg zmiennych losowych zależnych od czasu t, oznaczamy go jako Yt ).
proces stochastyczny - Yt szereg czasowy - yt
analogiczne oznaczenia występowały w przypadku zmiennej:
zmienna losowa - Y realizacje zmiennej losowej - yi
Wyróżniamy szeregi czasowe:
- momentów
- okresów
Szereg czasowy momentów występuje wówczas, gdy pomiaru badanego zjawiska dokonuje się w pewnych ściśle określonych momentach. (np. liczba ludności Polski na dzień 31 XII w kolejnych latach). Mówimy wówczas, że wartości badanego zjawiska mają charakter zasobów.
Szereg czasowy okresów to szereg czasowy zawierający informacje o rozmiarach zjawiska w pewnych okresach, na przykład: rok, półrocze, kwartał, miesiąc. (np. wielkość produkcji przedsiębiorstwa w kolejnych miesiącach). Mówimy wówczas, że wartości badanego zjawiska mają charakter strumieni.
Metody analizy dynamiki możemy podzielić na:
- metody indeksowe
- metody dekompozycji szeregów czasowych (metody eliminacji wahań w czasie)
Wybór metody zależy od celu badania. Najczęściej dla krótkich szeregów czasowych stosuje się metody indeksowe, a dla długich metody dekompozycji.
Metody indeksowe
wyróżniamy:
- indywidualne mierniki dynamiki - są stosowane w przypadku badania dynamiki zjawisk jednorodnych
- agregatowe mierniki dynamiki - są stosowane do badania dynamiki zespołu zjawisk - zwykle niejednorodnych i bezpośrednio niesumowalnych.
Indywidualne mierniki dynamiki
1. Przyrost absolutny (zmiana absolutna)
miara mianowana
2. Przyrost względny (tempo zmian)
miara niemianowana
(przy interpretacji mnożymy razy 100%)
3. Indeksy indywidualne
- indeksy jednopodstawowe (o stałej podstawie)
c - const.
yt = c - stała podstawa porównań, t = c - okres podstawowy, bazowy.
Jeżeli za okres podstawowy przyjmiemy t0 to indeksy jednopodstawowe możemy zapisać w następującej postaci:
- indeksy łańcuchowe
punktem odniesienia jest poziom poprzedni
Zależność między indeksem a tempem zmian:
jeżeli są wyrażone w % to 
 | Pobierz cały dokument metody.analizy.dynamiki.plyta.farmacja.doc rozmiar 86 KB |