5. posiedzenie komisji 14 września 2011 r.

DOKUMENT ROBOCZY tymczasowej komisji ad hoc ds. przeglądu budżetu UE w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych na okres po roku 2013

_____________ Sprawozdawca: Flo Clucas (UK/ALDE) Radna miasta Liverpool _____________

Niniejszy dokument będzie omawiany na posiedzeniu komisji tymczasowej ad hoc ds. przeglądu budżetu UE w środę, 14 września 2010 r. w godzinach 11.00-14.00.

DOKUMENT PRZEKAZANY DO TŁUMACZENIA: 24 sierpnia 2011 r.

Dokument źródłowy Komisja Europejska (2011), komunikat Komisji „Budżet z perspektywy »Europy 2020«”, COM(2011) 500 wersja ostateczna

1. WPROWADZENIE

1. Europa stanęła na rozdrożu. Kryzys finansowy, rosnące zadłużenie państw i zagrożenie rozprzestrzenieniem się tego zjawiska, trudności w generowaniu dochodu przez gospodarkę i tworzeniu miejsc pracy, znaczny niedobór kwalifikacji, starzejące się społeczeństwo oraz coraz pilniejsza konieczność zaspokajania potrzeb obywateli poprzez ochronę socjalną sprawiły, iż Unia Europejska znalazła się w krytycznym momencie swojego rozwoju.

2. W budżecie UE, czyli w propozycjach dotyczących wieloletnich ram finansowych na lata 2014-2020, opublikowanych 29 czerwca 2011 r., wymienia się szczegółowo przyszłe priorytety UE dotyczące wydatkowania środków. Priorytety te mogą przyczynić się do pomyślnego stawienia czoła wyzwaniom, z którymi Europa musi się zmierzyć.

3. Mając na względzie ogrom tego zadania, jak nigdy dotąd ważne jest, by proces opracowywania i wdrażania wieloletnich ram finansowych opierał się na podstawowych zasadach, jakimi są europejska wartość dodana, efektywność finansowa oraz pełna przejrzystość.

4. Występuje także pilna potrzeba zmiany nastawienia resortów skarbu niektórych państw. Budżet UE ma charakter inwestycyjny, a połączenie zasobów pozwala realizować wspólne zadania skuteczniej i efektywniej niż w przypadku samodzielnych działań podejmowanych przez poszczególne państwa członkowskie.

5. Zamierzeniem opinii KR-u jest skupienie się na politycznych reakcjach na przedstawione wieloletnie ramy finansowe i towarzyszące im propozycje dotyczące „zasobów własnych”. W opinii zaprezentowane zostanie całościowe spojrzenie na opublikowane propozycje, przy czym akcent zostanie położony raczej na różne kierunki polityki, a nie konkretne kwoty przewidziane w poszczególnych pozycjach budżetowych. Szczegółowe aspekty propozycji, takie jak ogólne rozporządzenie dotyczące funduszy strukturalnych, rozporządzenia dotyczące EFRR, EFS, Funduszu Spójności i WPR, będą przedmiotem innych opinii KR-u, które zostaną przyjęte jesienią br.

6. Wreszcie, choć przedstawione propozycje stanowią wiarygodną podstawę do negocjacji, ich potencjał można będzie wykorzystać w pełni jedynie wówczas, gdy będą one rozważane we współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi. Z tego względu, opinie podmiotów odpowiedzialnych za codzienną realizację idei „Europy” oraz podejmowane przez nie działania będą miały nadrzędne znaczenie dla zapewnienia obywatelom europejskim możliwie największych korzyści wynikających z wieloletnich ram finansowych.

2. PRZEGLĄD PROPOZYCJI PRZEDSTAWIONYCH PRZEZ KOMISJĘ EUROPEJSKĄ

7. Środki przewidziane w wieloletnich ramach finansowych ustalono na poziomie 1 025 mld EUR, czyli 1,05% DNB UE. Obecnie obowiązujące wieloletnie ramy finansowe przewidują środki w wysokości 994 mld EUR, co stanowi 1,12% DNB UE (wszystkie zobowiązania, ceny z 2011 r.). Założeniem Komisji jest utrzymanie wieloletnich ram finansowych „na stałym poziomie w ujęciu realnym”, tzn. nie niższym i nie wyższym niż w przypadku wieloletnich ram finansowych na lata 2007-2013 po uwzględnieniu inflacji.

8. Wewnętrzna struktura wieloletnich ram finansowych obejmuje pięć działów budżetu:

• „Inteligentny wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu” (491 mld EUR) - w tym fundusze strukturalne (336 mld EUR), badania i innowacje, edukacja, szkolenie, młodzież i sport oraz nowy instrument „Łącząc Europę”;

• „Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne” (383 mld EUR) - w tym WPR i środowisko;

• „Bezpieczeństwo i obywatelstwo” (19 mld EUR) - w tym fundusz na zarządzanie migracją, sprawiedliwość, zdrowie publiczne i ochrona konsumentów;

• „Globalny wymiar Europy” (70 mld EUR) - obejmujący działania zewnętrzne UE i programy pomocy;

• „Administracja” (63 mld EUR) - obejmujący koszty funkcjonowania instytucji UE.

9. Najważniejsze cechy wieloletnich ram finansowych na lata 2014-2020:

• możliwość przejścia na 10-letni cykl budżetowy (5+5), począwszy od 2020 r.;

• uproszczenie realizacji, np. mniejsza liczba odrębnych programów;

• 336 mld EUR na fundusze strukturalne (EFRR, EFS, Fundusz Spójności), czyli mniej niż 355 mld EUR przewidziane w bieżącym okresie, nowa kategoria „region w fazie przejściowej”, więcej środków na współpracę terytorialną;

• wyraźna koncentracja na wynikach, zastosowanie „uwarunkowań” i „rezerwy na wykonanie”;

• „umowy o partnerstwie” między rządami a Komisją Europejską, w których określane będą cele i wyniki;

• „wspólne ramy strategiczne” dla funduszy terytorialnych (EFRR, EFS, Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejski Fundusz Morski i Rybacki) oraz podobne ramy „Horyzont 2020” na rzecz badań naukowych i innowacji;

• nowy instrument „Łącząc Europę” przeznaczony na potrzeby transportu na wielką skalę, energii i sieci TIK (40 mld EUR + 10 mld EUR z Funduszu Spójności);

• 282 mld EUR na płatności bezpośrednie w ramach WPR, „ekologizacja” wydatków na WPR oraz zobowiązanie do większej elastyczności w przenoszeniu środków z płatności bezpośrednich na potrzeby rozwoju obszarów wiejskich;

• znacznie większe środki na badania naukowe i innowacje oraz na kształcenie i szkolenie;

• 58 mld EUR wydatków UE wyłączonych z wieloletnich ram finansowych, w tym Europejski Fundusz Rozwoju i Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji;

• propozycje dotyczące nowych „zasobów własnych”: podatek od transakcji finansowych (PTF) i nowy rodzaj zasobów opartych na VAT, pozwalające na obniżenie składek z budżetów krajowych na potrzeby budżetu UE.

10. Przewiduje się, że ostateczne porozumienie zostanie osiągnięte podczas prezydencji cypryjskiej pod koniec 2012 r. Zasadniczo, procedura współdecyzji nie ma zastosowania. Rada stanowi jednomyślnie i potrzebuje jedynie „zgody” Parlamentu Europejskiego. Niemniej jednak Parlament zaangażowany będzie w ten proces w ramach ścisłych negocjacji nieformalnych z Radą i Komisją. Brak procedury współdecyzji powoduje, że wkład władz lokalnych i regionalnych jest jeszcze cenniejszy.

3. PYTANIA DO DYSKUSJI

Pytania ogólne dotyczące wieloletnich ram finansowych

Pytanie 1: Czy przewidując w wieloletnich ramach finansowych środki w wysokości 1 025 mld EUR, czyli 1,05% DNB UE, Komisja Europejska ustaliła je na właściwym poziomie? Czy taki budżet jest „ambitny, ale jednak realistyczny”?

Parlament Europejski opowiada się za budżetem na poziomie 1,11%, co oznacza 5-procentowy wzrost w stosunku do 1,06% DNB z 2013 r. Jeżeli uwzględni się pozycje nieujęte w wieloletnich ramach finansowych, cel ten został osiągnięty.

Pytanie 2: Czy struktura budżetu sprzyja efektywnemu i skutecznemu planowaniu? Czy między celami strategii „Europa 2020” a celami traktatowymi zachowano właściwą równowagę?

Pytanie 3: Czy przyjęcie 7-letnich ram finansowych z możliwością przejścia na 10-letni (5+5) cykl po 2020 r. jest najlepszym podejściem?

Dział 1 budżetu - Inteligentny wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu

Pytanie 4: Czy KR powinien poprzeć nową strukturę budżetu polityki spójności: 5% mniej środków na politykę spójności, nowa kategoria „region w fazie przejściowej”, nowa stopa ograniczenia absorpcji na poziomie 2,5% DNB, więcej środków na współpracę terytorialną?

Pytanie 5: Czy KR powinien poprzeć: wspólne ramy strategiczne, umowy o partnerstwie wymagające większego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych, rezerwę na wykonanie, warunkowość, makroekonomiczne uwarunkowania wiążące fundusze strukturalne z długiem publicznym?

Pytanie 6: Czy nowy, centralnie zarządzany fundusz „Łącząc Europę” przeznaczony na potrzeby najważniejszych sieci transportowych, energetycznych i TIK jest korzystną innowacją?

Wieloletnie ramy finansowe wymagają od regionów konkurencyjności, by całość środków przydzielonych im w ramach budżetu EFRR przeznaczyły przede wszystkim na efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii oraz na konkurencyjność MŚP i innowacyjność. Oznaczałoby to brak możliwości finansowania wszelkich innych tradycyjnych priorytetów EFRR.

Pytanie 7: Czy wspomniane priorytety są tymi dwoma właściwymi? Czy tego rodzaju zawężenie uwagi należy uznać za godne pochwały czy może za niepotrzebną restrykcyjność?

Dział 2 budżetu - Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne

W przedstawionych wieloletnich ramach finansowych proponuje się, by na „zasoby naturalne” (WPR i środowisko) przeznaczyć 383 mld EUR, co sprawia, iż ta pozycja wydatków budżetowych przewyższy kwotę 336 mld EUR przeznaczoną na fundusze strukturalne. Z myślą o przeciwdziałaniu zmianie klimatu i o promowaniu zrównoważonej polityki środowiskowej w przedstawionych wieloletnich ramach finansowych proponuje się „ekologizację” 30% płatności bezpośrednich dla rolników.

Pytanie 8: Czy względne poziomy finansowania przyznane WPR i polityce spójności zostały odpowiednio dobrane do aspiracji strategii „Europa 2020” i dostępnych zasobów? Czy propozycję „ekologizacji” 30% płatności bezpośrednich dla rolników należy przyjąć z zadowoleniem?

Zasoby własne

W przedstawionych wieloletnich ramach finansowych proponuje się nałożenie na instytucje finansowe nowego podatku od transakcji finansowych (PTF) oraz nowy rodzaj bezpośrednich zasobów UE opartych na VAT. Obydwa rozwiązania wymagałyby jednomyślności w Radzie i ratyfikacji przez wszystkie parlamenty narodowe w UE. Tego rodzaju zasoby własne umożliwiłyby sfinansowanie 41% budżetu UE w 2020 r. i obniżyłyby o około 25% składki państw członkowskich wpłacane do budżetu UE. Parlament Europejski jest gorącym zwolennikiem takiego rozwiązania, podczas gdy szereg rządów krajowych zachowuje w tej kwestii sceptycyzm. Odpowiednie wnioski ustawodawcze zapowiedziano na jesień 2011 r.

Pytanie 9: Czy KR powinien poprzeć cel, jakim jest zastąpienie składek państw członkowskich zasobami o charakterze rzeczywiście europejskim? Jeśli tak, to czy proponowane nowe instrumenty są najwłaściwsze?

Nowe instrumenty finansowe - obligacje na finansowanie projektów UE, euroobligacje, obligacje obywatelskie

Propozycja przewiduje „obligacje służące finansowaniu projektów UE”, które pomogłyby w finansowaniu infrastruktury. Dodatkowo KR proponowałby wprowadzić „obligacje obywatelskie”, które służyłyby finansowaniu projektów lokalnych, np. fundusz emerytalny sektora publicznego lub indywidualni obywatele mogliby bezpośrednio uczestniczyć w finansowaniu projektów w zamian za obligacje gwarantujące określony zwrot z inwestycji.

Pytanie 10: Jakie stanowisko powinien przyjąć KR w odniesieniu do propozycji stworzenia szeregu nowych instrumentów finansowych?

Pozostałe działy budżetu: Bezpieczeństwo i obywatelstwo, Globalny wymiar Europy, Administracja

Pytanie 11: Czy są jakieś inne kwestie odnoszące się do wieloletnich ram finansowych na lata 2014-2020, które zainteresowane podmioty pragnęłyby poruszyć?

_____________

- 2 -

CdR 244/2011 EN - WN(MPS)/ab .../...

CdR 244/2011 EN - WN(MPS)/ab

— Rue Belliard/Belliardstraat 101 — 1040 Bruxelles/Brussel — BELGIQUE/BELGIË —

tel. [phone] — faks [phone] — internet: http://www.cor.europa.eu

PL

---