OGÓLNY POGLĄD NA ZDROWIE I CHOROBĘ
1. Wstęp - w potocznym rozumieniu zdrowie i choroba uważane są jako pojęcia osobne, w rzeczywistości są one nierozłączne.
2. Zdrowie - jest to pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny a nie wyłącznie brak choroby lub niedomagania.
3. Choroba - to zły stan zdrowotny - fizyczny lub psychiczny, któremu towarzyszy potrzeba pomocy lekarskiej.
4. Choroba (według Billewicza) - to złożony łańcuch wzajemnie ze sobą powiązanych zjawisk czynnościowych i morfologicznych jako następstwo bezpośredniego uszkodzenia organizmu.
5. Homeostaza - jest zdolnością ustroju do utrzymania w dynamicznej równowadze stałość środowiska wewnętrznego.
6. Adaptacja - jest ogółem odczynów czynnościowych i strukturalnych zmierzających do zachowania homeostazy, parametry podstawowych czynników ustroju utrzymane są w wąskich granicach.
7. Czynniki chorobotwórcze zewnętrzne:
a) biologiczne:
członkonogi - np. komar
robaki - np. glista ludzka
przywry - np. motylica wątrobowa
pierwotniaki - np. pełzak czerwonki
b) bakterie:
krętki - np. anginy, kiły
laseczki tlenowe - np. wąglika
laseczki beztlenowe - np. kiełb
maczugowce - np. błonicy
włoskowce - np. różycy
paciorkowce - np. zapalenie płuc
gronkowce - np. stany ropne
dwoinki gram ujemne - np. rzeżączki
pałeczki - np. czerwonki
prątki - np. trądu
c) grzyby chorobotwórcze
d) drożdże chorobotwórcze
e) riketsje i wirusy
f) rośliny trujące
g) rośliny niejadalne
h) zatrucia mięsem
8. Czynniki chorobotwórcze wewnętrzne:
niedobór elektrolitów
niedobór żelaza
niedobór białek ustrojowych
niedobór tłuszczu
niedobór węglowodanów
niedobór hormonów - karłowatość
9. Czynniki chorobotwórcze fizyczne:
uraz - stłuczenie, złamanie
czynniki termiczne - odmrożenie, oparzenie
promieniowanie poza fioletowe
promieniowanie RTG - izotopy
energia elektryczna
ciśnienie atmosferyczne - choroba kesonowa (nurek)
ruch kołyszący - choroba morska
znaczne przyspieszenie ruchu - formuła 1
fala dźwiękowa
wibracje
10. Czynniki chorobotwórcze chemiczne:
stężenie kwasów i zasad
zatrucie rtęcią i ołowiem
sole metali ciężkich
tlenek węgla
siarkowodór
fosgen
cyjanowodór
palenie tytoniu - pylica płuc
zatrucia węglem, krzemem, azbestem, aluminium
11. Czynniki chorobotwórcze jatrogenne:
operacje
zabiegi
stosowane leki i substancje
12. Czynniki chorobotwórcze psychiczne:
stres
depresja
choroby afektywne zmniejszające odporność immunologiczną, które wywołują:
nerwicę układu krążenia
nerwicę układu pokarmowego
ostry wrzód trawienny
chorobę nadciśnieniową
13. Zależność choroby od wieku człowieka:
choroby płodu - wady rozwojowe
choroby noworodków - zamartwice
choroby zakaźne małego dziecka
choroby reumatyczne dziecka w wieku szkolnym
choroby niedokrwienia organizmu w okresie pokwitania
choroby nadciśnieniowe w okresie przekwitania
choroby starości - otyłość
choroby starcze - choroby układu krążenia
14. Teratologia - wady rozwojowe:
uwarunkowane genetycznie
uwarunkowane dziedzicznie
15. Choroba przejawia się objawami:
podmiotowymi
przedmiotowymi
16. Wyzdrowienie może być:
pełne
z pozostawieniem trwałych następstw
17. Chorobę można badać na drodze badań:
doświadczalnych
klinicznych
epidemiologicznych
18. Podstawowe pojęcia łacińsko-polskie:
sanitas - zdrowie
morbus - choroba
pathogenesis - patogeneza
aetiologia - etiologia