OGÓLNY POGLĄD NA ZDROWIE I CHOROBĘ

1. Wstęp - w potocznym rozumieniu zdrowie i choroba uważane są jako pojęcia osobne, w rzeczywistości są one nierozłączne.

2. Zdrowie - jest to pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny a nie wyłącznie brak choroby lub niedomagania.

3. Choroba - to zły stan zdrowotny - fizyczny lub psychiczny, któremu towarzyszy potrzeba pomocy lekarskiej.

4. Choroba (według Billewicza) - to złożony łańcuch wzajemnie ze sobą powiązanych zjawisk czynnościowych i morfologicznych jako następstwo bezpośredniego uszkodzenia organizmu.

5. Homeostaza - jest zdolnością ustroju do utrzymania w dynamicznej równowadze stałość środowiska wewnętrznego.

6. Adaptacja - jest ogółem odczynów czynnościowych i strukturalnych zmierzających do zachowania homeostazy, parametry podstawowych czynników ustroju utrzymane są w wąskich granicach.

7. Czynniki chorobotwórcze zewnętrzne:

a) biologiczne:

• członkonogi - np. komar

• robaki - np. glista ludzka

• przywry - np. motylica wątrobowa

• pierwotniaki - np. pełzak czerwonki

b) bakterie:

• krętki - np. anginy, kiły

• laseczki tlenowe - np. wąglika

• laseczki beztlenowe - np. kiełb

• maczugowce - np. błonicy

• włoskowce - np. różycy

• paciorkowce - np. zapalenie płuc

• gronkowce - np. stany ropne

• dwoinki gram ujemne - np. rzeżączki

• pałeczki - np. czerwonki

• prątki - np. trądu

c) grzyby chorobotwórcze

d) drożdże chorobotwórcze

e) riketsje i wirusy

f) rośliny trujące

g) rośliny niejadalne

h) zatrucia mięsem

8. Czynniki chorobotwórcze wewnętrzne:

• niedobór elektrolitów

• niedobór żelaza

• niedobór białek ustrojowych

• niedobór tłuszczu

• niedobór węglowodanów

• niedobór hormonów - karłowatość

9. Czynniki chorobotwórcze fizyczne:

• uraz - stłuczenie, złamanie

• czynniki termiczne - odmrożenie, oparzenie

• promieniowanie poza fioletowe

• promieniowanie RTG - izotopy

• energia elektryczna

• ciśnienie atmosferyczne - choroba kesonowa (nurek)

• ruch kołyszący - choroba morska

• znaczne przyspieszenie ruchu - formuła 1

• fala dźwiękowa

• wibracje

10. Czynniki chorobotwórcze chemiczne:

• stężenie kwasów i zasad

• zatrucie rtęcią i ołowiem

• sole metali ciężkich

• tlenek węgla

• siarkowodór

• fosgen

• cyjanowodór

• palenie tytoniu - pylica płuc

• zatrucia węglem, krzemem, azbestem, aluminium

11. Czynniki chorobotwórcze jatrogenne:

• operacje

• zabiegi

• stosowane leki i substancje

12. Czynniki chorobotwórcze psychiczne:

• stres

• depresja

• choroby afektywne zmniejszające odporność immunologiczną, które wywołują:

• nerwicę układu krążenia

• nerwicę układu pokarmowego

• ostry wrzód trawienny

• chorobę nadciśnieniową

13. Zależność choroby od wieku człowieka:

• choroby płodu - wady rozwojowe

• choroby noworodków - zamartwice

• choroby zakaźne małego dziecka

• choroby reumatyczne dziecka w wieku szkolnym

• choroby niedokrwienia organizmu w okresie pokwitania

• choroby nadciśnieniowe w okresie przekwitania

• choroby starości - otyłość

• choroby starcze - choroby układu krążenia

14. Teratologia - wady rozwojowe:

• uwarunkowane genetycznie

• uwarunkowane dziedzicznie

15. Choroba przejawia się objawami:

• podmiotowymi

• przedmiotowymi

16. Wyzdrowienie może być:

• pełne

• z pozostawieniem trwałych następstw

17. Chorobę można badać na drodze badań:

• doświadczalnych

• klinicznych

• epidemiologicznych

18. Podstawowe pojęcia łacińsko-polskie:

• sanitas - zdrowie

• morbus - choroba

• pathogenesis - patogeneza

• aetiologia - etiologia

---