Inni poeci Mlodej Polski, Polonistyka, Młoda Polska


Inni poeci Młodej Polski

- Antoni Lange - Poezje, Wybór poezyj, powieści Stypa, Miranda, opowiadania Zbrodnia, Elfryda, tragedie i poematy dramatyczne Atylla, Wenedzi, eseje i szkice literackie Studia z literatury francuskiej, Studia i wrażenia, Pochodnie w mroku, tłumacz, biegły rzemieślnik w sztuce wierszowania (bardzo wyszukane układy stroficzne), typowy intelektualista, jego poezja wyrastała nie tyle z jakiegoś głębszego zaangażowania emocjonalnego, ile z niepokoju i wrażliwości umysłowej; poezja wybitnie refleksyjna, erudycyjna, wywodząca się z hipotez nauki, filozofii i egzotycznych mitologii, przypominająca podobną, intelektualną żywiącą się zdobyczami kultury twórczość parnasistów. Mit palingenezy (reinkarnacja), cyklicznych katastrof i odrodzeń, motywy samotności i śmierci, tajemnicy zaświatów, istnienia jakiejś drugiej rzeczywistości pozazmysłowej. Korzystał z kultur pozaeuropejskich. Preferował formę sonetu, zbliżał się niekiedy do klasycystów w swym dążeniu do konkretu, jasności i harmonii, a jednocześnie próbował form nowych (zwłaszcza w zakresie wierszowania).

- Wacław Rolicz Lieder - poeta i językoznawca-amator, interesowała go praca w materiale języka, cyzelatura formalna, nowy styl obrazowania, synestezje (łączenie wrażeń odbieranych przez zmysły) wyobrażeniowe, nowe struktury wersyfikacyjne, muzyczność frazy wierszowej, a równocześnie rozluźnianie jej rygorów aż do granicy prozy poetyckiej - to wszystko usiłował wyzyskać i przyswoić literaturze polskiej w swoich własnych wierszach. Jednocześnie rozmiłowany był w staropolszczyźnie. Utwory: Poezje, Poezje II, Wiersze II, Moja muza. Wierszów ciąg czwarty, Nowe wiersze, Pieśni niepodległe.

- Stanisław i Wincenty Korab-Brzozowscy - „poeci wyklęci”, Przybyszewski uznał ich utwory za najdoskonalszą manifestację poezji idealnie odpowiadającej programowym założeniom estetyki krakowskiego „Życia”. Zwłaszcza przetłumaczony przez Stanisława francuski wiersz Wincentego Powinowactwo cieni i kwiatów o zmierzchu stał się podstawą swoistej legendy literackiej , a zarazem skandalu, uznany przez jednych za arcydzieło, przez drugich - za najdoskonalszy przykład degeneracji. Stanisław (całą jego twórczość), tomik Nim serce ucichło - typowe nastroje epoki: fascynacja śmiercią, poczucie tragicznego rozdarcia duszy.

Wincenty - parnasistowski i symboliczny rodowód jego poezji. Tomik - Dusza mówiąca. Cechy poezji - swoisty arystokratyzm, chłód i wyniosłość, liryka refleksyjna i kontemplacyjna, świadomość przemijania, znikomości szczęścia.

- Kazimiera Zawistowska - napisała niewiele, twórczość całkowicie już dojrzałą przerwała śmierć, prawdopodobnie samobójcza. Mały zbiorek Poezji. Liryka Zawistowskiej - bezpośrednie, namiętne wyrażenie osobowości poetyckiej o niezwykle intensywnym życiu wewnętrznym. Erotyka stanowiła motyw przewodni, główną melodię jej poezji, która dzięki odwadze i śmiałości wyrazu stała się jakby swoistym dopełnieniem i kobiecym odpowiednikiem Tetmajera. Szczerość! Zawistowska była pierwszą kobietą, która odważyła się dać bezpośredni wyraz impulsom, instynktom i porywom kobiecym. Twórczość pełna kontrastów i jaskrawych uczuciowych i wyobrażeniowych opozycji, zmysłowa erotyka splatała się z mistycznym uniesieniem i pragnieniem świętości. Natura, przyroda ziemi podolskiej. Zainteresowanie średniowieczem. Wytworność formy, wyczucie barwy i kształtu.

- Maryla Wolska - pierwsza dekada XX wieku - większość jej poetyckich książek: Symfonia jesienna, Święto słońca, Z ogni kupalnych, dramat Swanta, zbiór wierszy Dzbanek malin, nowele Dziewczęta. Jej twórczość poetycka rozwijała się długo, pierwsze korzenie tkwiły jeszcze w aurze epoki romantycznej, później niż inni weszła w dojrzałość modernizmu, aby pod koniec życia uczestniczyć twórczo w nowej poezji lat niepodległości. Wielość epok jak i ciężkie doświadczenia osobiste pogłębiły jej poezję i pozwoliły odnaleźć najwłaściwszy ton, odpowiadający najwierniej jej osobowości duchowej. Jej przewodnim wątkiem była świadomość niewspółmierności między marzeniem a spełnieniem. Źródłem ocalenia - pamięć. W ostatnich wierszach pojawił się ton rezygnacji i na różne sposoby odczuwany i przeżywany motyw śmierci. Jej poezja była bardzo prywatna, egotyczna w wyrazie wyjątkowo subtelna i dyskretna, wysoka kultura wyrażenia, wytworność, umiejętność tworzenia niezwykle sugestywnych poetycko obrazów.

- Bronisława Ostrowska - debiutowała zbiorkiem Opale, potem dalsze tomiki: Poezje, Chusty ofiarne, Aniołom dźwięku, Z raptularza, Pierścień życia, Tartak słoneczny. Uprawiała też prozę poetycką, opowiadania W starym lustrze, literaturę dla dzieci Bohaterski Miś czyli przygody pluszowego niedźwiadka na wojnie. Liryka Ostrowskiej doskonale oddawała generalną orientację, skłonności i upodobania poezji młodopolskiej. Była to twórczość zamknięta w kręgu przeżyć i wzruszeń najgłębiej osobistych, niesłychanie emocjonalna i wyrażająca owe stany wzruszenia bezpośrednio jako strumień nastrojów, momentalnych wrażeń. Estetyzm - u Ostrowskiej wyrażał się on w poszukiwaniu form literackich wyrafinowanych i oryginalnych, w modyfikowaniu istniejących schematów wersyfikacyjnych dla nadania im rytmu giętko naginającego się do wewnętrznej pulsacji zmiennych nastrojów. Nieortodoksyjne pojmowanie religijności.

- Zofia Trzeszczkowska - ukrywająca przez całe życie swoją płeć i znana powszechnie jako Adam M-ski (skrót nazwiska i imienia jej ojca). Swoje wiersze oryginalne, nigdy nie zebrane i nie wydane w osobnych tomach, publikowała w czasopismach epok („Prawda”, „Głos”, „Ateneum”, „Tygodnik Ilustrowany”, krakowskie i warszawskie „Życie”) - motywy i tematy będące tylko odbiciem stanu i tradycji polskiej poezji dziewiętnastowiecznej - uczucia patriotyczne, echa walk wyzwoleńczych. Najwięcej rysów własnych zawierały te wiersze, w których znajdowało swój wyraz długoletnie obcowanie poetki z folklorem i krajobrazem kresów białoruskich. Była świetną tłumaczką.

- Maria Grossek-Korycka - debiutowała dwoma poematami Apoteoza i Hafciarka, w latach następnych opublikowała kilka tomików poetyckich: Poezje, Orzeł biały, Niedziela palm. Powielała wiele obiegowych motywów i tematów literatury młodopolskiej, jej wiersze wyrażały subtelne i delikatne przeżycia dusz wytwornych: ból istnienia i tęsknotę za śmiercią otwierającą bramy do nieśmiertelności, kontemplację sztuki, wątki biblijne i baśniowe. Skłonność poetki do tworzenia obrazów poetyckich jaskrawych i ostrych, przesadnie wyolbrzymionych, co znajdowało odpowiedniki formalne w warstwie językowej. Były to konstrukcje często niedbałe i bezładne, tworzone z widoczną nonszalancją, w języku będącym mieszaniną autentycznego bogactwa i odkrywczości, ale jednocześnie dziwacznych i pretensjonalnych nowotworów, prozaizmów i trywializmów.

- Lucjan Rydel - twórczość ilościowo pokaźna i gatunkowo różnorodna, liryka, dramaty, opowiadania, przekłady, o szerokim zasięgu tematycznym i nacechowana swoistym znamieniem erudycyjności, żywiła się bardziej niż życiem wiedzą, książkami, podnietami umysłowymi. Rydel był wybitnym znawcą i entuzjastą starożytności. Jego Poezje, wznawiane i dopełniane później o nowe wiersze, wyrażały nastroje charakterystyczne dla epoki nie omijając nawet wielu tematycznych i formalnych pułapek ówczesnego dekadentyzmu. Próbę czasu najlepiej wytrzymały wiersze stylizowane na ludowość, wyrażające osobiste przeżycia i uczuciowe związki z polską wsią, z urodą sielskich krajobrazów i odwołujące się do pojęć, wyrażeń i odczuć charakterystycznych dla kultury, obyczajowości i religijności ludowej. Kunszt formalny.

- Józef Ruffer - przyjaciel Staffa, przejął od niego znamienne cechy swoich wyznań lirycznych, zebranych i wydanych w tomiku Posłanie do dusz - uderzająca niezależność od dominujących stereotypów poetyckich epoki. Nie było w nim dekadenckich smutków, rozczarowań, westchnień do śmierci, była to poezja jasna, słoneczna, wyrażająca zachwyt pięknością świata, pochwałę i afirmację życia. Echa nietzscheańskich marzeń o sile, wielkości i doskonałości nowego człowieka czasów nadchodzących, które jednocześnie godziły się harmonijnie z dyskretnym i przenikającym te wiersze nastrojem religijnym o odcieniu franciszkańskim. Prostota obrazowania, klasycyzm.

- Ludwik Maria Staff - trzy książki: powieść Grzeszne gołębie, Dwie pieśni i inne nowele oraz tom wierszy Zgrzebna kantyczka. Wyznania liryczne wyrażające uczucia, wzruszenia i marzenia ludzi szarych, prostych, zwyczajnych, ujęcie świata nijakiego, niepozornego w formę językową niezwykle powściągliwą aż do granicy prymitywizmu. Przeczucie nieuchronnego przemijania, rezygnacji i zgody na los, który poeta oswojony z nieuniknioną koniecznością przyjmował jako rzecz naturalną.

- Józef Jedlicz - poeta, nowelista, tłumacz, krytyk, kierownik literacki teatru lwowskiego, dziennikarz. Obok tomu opowiadań Jasny i Czarny wydał dwa zbiorki poetyckie, Słoneczna baśń i Nieznanemu Bogu. Wszystkie znamienne dla epoki motywy tematyczne i manieryzmy stylistyczne, ale jednocześnie pewna indywidualność odrębna, określona zapewne przez rodowód chłopski poety. Akcenty buntu przeciw światu, marzenia o czymś piękniejszym i wznioślejszym, a jednocześnie zwątpienia w możliwość realizacji ideału. Tonem własnym było głębokie przywiązanie poety do ziemi i do ludu z którego wyszedł, mitologizacja tej warstwy, eksponowanie jej szczególnych wartości społecznych i moralnych.

- Zdzisław Dębicki - poeta, krytyk, publicysta, i pamiętnikarz. Jako poeta debiutował tomikiem Ekstaza, po którym poszły następne: Noce bezsenne, Święto kwiatów, Kiedy ranne wstają zorze, Oglądam się za siebie, Kraj lat dziecinnych, Wybór poezji, Poezje. Klasyczny przykład epigonizmu, ponieważ potarzają niemal wszystkie nastroje, wątki, tematy, klisze i konwencje formalne stworzone przez MP, ale robią to z najwyższą biegłością i literacką kulturą.

- Franciszek Pika Mirandola - dwa tomiki Liber tristium i Liryki. Sprawność poetycka i wysoka kultura literacka jak u Dębickiego, jednoczesne silnie narzucająca się zależność od powszechnie powtarzających się w produkcji wierszopisarskiej okresu, typowych postaw i nastrojów, estetyzmu wynoszącego sztukę i artystę ponad pospolity tłum.

- Stanisław Wyrzykowski - najwcześniejsze jego utwory reprezentowały typową młodopolską lirykę impresjonistyczną, w późniejszych silniej uwydatniały się charakterystyczne dla niego tendencje refleksyjno-filozoficzne.

- Jan Lemański - poeta władający wierszem z fenomenalną łatwością wirtuoza. Był lirykiem i prozaikiem, nowelistą i powieściopisarzem, lecz nade wszystko odnowicielem gatunku, który w jego czasach uchodził za martwy - bajki poetyckiej. Jego satyra była wymierzona przede wszystkim przeciw filisterskim ideałom życiowym ówczesnego mieszczaństwa.

- Poza tym mamy jeszcze Benedykta Hertza, Edwarda Leszczyńskiego, Bogusława Adamowicza, Kazimierza Lewandowskiego, Henryka Zabierzchowskiego, Franciszka Nowickiego i Andrzeja Niemojewskiego, których szczegółowo nie opiszę, bo primo są to głównie drobne płotki, a secundo nie mogę już na nich patrzeć.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
POEZJA MŁODEJ POLSKI, Pozytywizm i Młoda Polska
9. Poezja Młodej Polski, LEKTURY, Młoda Polska
Kazimierz Wyka - Charakterystyka okresu Młodej Polski - streszczenie, Młoda Polska
MP A. Wydrycka. Poezja Młodej Polski, Polonistyka studia, II ROK, Młoda Polska, opracowania i BN
tendencyjność w Młodej Polsce, HLP Młoda Polska
Boy - Plotka o weselu, Polonistyka, Młoda Polska
Ewolucja liryki Młodej Polski, Polonistyka
POJECIE SYMBOLU, Polonistyka, Młoda Polska
Jezyk polski - Pozytywizm i Mloda Polska, LO, Jezyk polski
Tezy i hipotezy egzaminacyjne - Młoda Polska, Polonistyka, Młoda Polska
Iskra nad Mrokiem - Miciński dramaty, Polonistyka, Młoda Polska
Chłopi Reymonta, Polonistyka, Młoda Polska
Teatr mlodopolski, Polonistyka, Młoda Polska
tendencyjność w Młodej Polsce, HLP Młoda Polska
MP Poezja Młodej Polski, Filologia polska, polonistyka, rok III, Młoda Polska

więcej podobnych podstron