PEDcw w3s6
HISTORIA PROBLEMATYKI CZASU WOLNEGO
Czas wolny w okresie prehistorycznym
Prehistoria
Prawdopodobne, cykliczne zmiany aktywności ludzi w paleolicie. Czas wolny w okresie neolitu.
Spędzanie czasu wolnego w starożytności
Starożytność
Okresy historyczne starożytnego Egiptu
Spędzanie czasu wolnego w starożytnym Egipcie
Okresy historyczne w starożytnej Grecji
Spędzanie czasu wolnego w starożytnej Grecji
Okresy historyczne w starożytnym Rzymie
Spędzanie czasu wolnego w starożytnym Rzymie
CZAS WOLNY W WIEKACH ŚREDNICH I NOWOŻYTNYCH
Formy wczasowania w wiekach średnich
Średniowiecze
Formy spędzania czasu wolnego w średniowiecznej Europie
Kształtowanie się współczesnych form spędzania czasu wolnego w epoce nowożytnej.
Nowożytność
Etapy przemian politycznych i społecznych
Etapy rozwoju nowożytnej tur?? Europejskiej
Kształtowanie się współczesnych form spędzania czasu wolnego
Prehistoria (prahistoria, pradzieje) to okres 4 - 4,5 miliona lat najdawniejszych dziejów ludzkości, od pojawienia się na Ziemi człowieka do powstania pisma i źródeł pisanych, rekonstruowany wyłącznie na podstawie archeologicznych źródeł.
Epoki prehistoryczne |
||
Epoki |
Czas p.n.e. |
|
Starsza epoka kamienna - paleolit |
Paleolit dolny |
od 4-4,5 mln p.n.e. |
|
Paleolit środkowy |
120-40 tyś. |
|
Paleolit górny |
40-8,3 tyś. |
Młodsza epoka kamienia - neolit |
8,3-3,1 tyś. |
PRAWDOPODOBNE CYKLICZNE ZMIANY AKTYWNOŚCI LUDZI W OKRESIE PALEOLITU
Cykl |
Aktywność |
Charakterystyka |
Krótki (dobowy |
Duża |
W dzień zbieractwo i myślistwo przerywane krótkimi odpoczynkami w przypadkach intensywnego wydatkowania energii lub z powodu nieoczekiwanych warunków atmosferycznych. |
|
Mała |
Wieczorem odpoczynek planowanie najbliższych przedsięwzięć, przygotowywanie broni i narzędzi także zabawa i twórczość artystyczna. |
Średni (1-2 tygodniowy) |
Duża |
Intensywny wysiłek fizyczny podczas systematycznie podejmowanych polowań na grubszą zwierzynę (jelenie, łosie) w celu zdobycia większej ilości pożywienia. |
|
Mała |
Korzystanie ze zdobyczy i odpoczynek połączony wyrobem odzieży i twórczością artystyczną oraz przygotowywaniem się do kolejnych polowań. |
Długi (roczny) |
Duża |
Latem przygotowywanie odzieży i okryć przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi, intensywne gromadzenie zapasów żywności na okres zimowy. |
|
Mała |
Zimą spędzanie czasu w jaskiniach i innych schroniskach, odpoczywanie i korzystanie z zapasów nagromadzonych w cieplejszych porach roku. |
KSZTAŁTOWANIE SIĘ CZASU WOLNEGO W OKRESIE NEOLITU
Czas p.n.e. |
Charakterystyka zajęć w czasie wolnym |
9-8 tysiąclecie |
Doskonalenie sprawności fizycznej. W tym rzemiosła wojennego. Odbywanie niezbyt dalekich wypraw lądowych w poszukiwaniu terenów łowieckich. Oddawanie czci bóstwom. Wytwarzanie narzędzi i przedmiotów użytku codziennego, odzieży, broni myśliwskiej z kamienia, drewna i kości. |
7-6 tyś |
Doskonalenie sprawności fizycznej,w tym posługiwania się bronią. Planowanie dalekich wypraw łowieckich i wojennych. Odbywanie dalekich wypraw lądowych w celach handlowych oraz w poszukiwaniu nowych siedlisk i terenów łowieckich. Doskonalenie technik wykonywania naściennych malowideł, rytów i rzeźb. Rozwijanie form obrzędów oddawania czci bóstwom. Wytwarzanie i bogate zdobienie narzędzi przedmiotów użytku codziennego, odzieży, broni myśliwskiej z kamienia, drewna i ceramiki. Budowanie stałych siedzib i osiedli. |
5-4 tyś |
Doskonalenie sprawności fizycznej. W tym rzemiosła wojennego. Planowanie dalekich wypraw łowieckich i wojennych. Odbywanie dalekich wypraw lądowych, rzecznych i morskich w celach handlowych oraz w poszukiwaniu nowych siedlisk i terenów łowieckich. Doskonalenie technik wykonywania naściennych malowideł, rytów i rzeźb. Rozwijanie form obrzędów oddawania czci bóstwom. Budowanie stałych siedzib, świątyń, osiedli, miast i warowni. |
STAROŻYTNOŚĆ
W historiografii europejskiej, dotyczącej krajów Europy i Bliskiego Wschodu jest epoką obejmującą cztery tysiące lat przed narodzeniem Chrystusa (przed naszą erą) i niepełne pięćset lat naszej ery (od 4 tyś p.n.e. do 478 r. n.e.)
Z dobrodziejstw czasu wolnego w starożytności korzystali wolni obywatele, których obowiązkiem było zaprawianie się do wojny, natomiast niewolnicy mieli go niewiele i całkowicie zużywali na regenerację sił.
OKRESY HISTORYCZNE STAROŻYTNEGO EGIPTU
Nazwa okresu historycznego |
Czas, lata (około) |
okres przed dynastyczny |
4000 - 2960 p.n.e. |
okres wczesnodynastyczny |
2960 - 2640 p.n.e. |
stare państwo |
2640 - -2134 p.n.e. |
średnie państwo |
2134 - 1785 p.n.e |
nowe państwo |
1785 - 1085 p.n.e. |
okres późny |
1085 - 30 p.n.e. |
okres rzymski |
30 r. p.n.e - 395 n.e. |
OKRESY HISTORYCZNE STAROŻYTNEJ GRECJI
Nazwa okresu historycznego |
Czas, lata (około) |
|
Okres archaiczny |
okres kultury mykeńskiej |
1700 - 1200 p.n.e. |
|
wieki ciemne |
1200 - 800 p.n.e. |
|
okres archaiczny |
800 - 500 p.n.e. |
okres klasyczny lub attycki |
500 - 334 p.n.e. |
|
okres hellenistyczny lub aleksandryjski |
330 - 30 r.p.n.e |
|
okres rzymski |
30 r.p.n.e. - 529 n.e. |
OKRESY HISTORYCZNE STAROŻYTNEGO RZYMU
Nazwa okresu historycznego |
Czas, lata (około) |
okres archaiczny |
ok. . 750 - 509 p.n.e. |
wczesna republika |
509-396 p.n.e. |
średnia republika |
396-133 p.n.e. |
upadek republiki |
133-30 p.n.e. |
wczesne cesarstwo |
90 p.n.e. - 284 n.e. |
późne cesarstwo |
284-476 n.e. |
ELEMENTY FORM SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO W
CYWILIZACYJNYM ROZWOJU STAROŻYTNEGO EGIPTU
Dziedzina |
Charakterystyka |
Turystyka |
Indywidualne i grupowe wędrówki ludzi poza miejsce stałego zamieszkania, które głównie wiązały się z handlem, kultem religijnym, dyplomacją i wojnami. Prowadzono handel zagraniczny z Kretą, Puntem, Syrią, Azją Mniejszą i Mezopotamią a okresowo wojny z państwami Mitanni, Hetytów, Syrią, Babilonią i Persją. |
Sport |
Miejscem sportu i rekreacji była rzeka. Odbywały się tam wyścigi, przejażdżki i pozorowane walki na łódkach, sportowe polowanie i łowienie ryb. Popularne były różne zabawy sportowe, w tym gry terenowe i planszowe. |
Literatura |
W starożytnym Egipcie rozwija się piśmiennictwo monumentalne i użytkowe. Szczególnie teksty piśmiennictwa użytkowego, zapisane zwłaszcza na papirusach, należą do twórczości literackiej czasu wolnego. Są to teksty prywatne, rytualne, scenariusze przedstawień oraz o charakterze dydaktyczno-moralizatorskiej i opowiadania, bajki, relacje z podróży, utwory poetyckie. |
Teatr |
Rolę teatrów pełniły budowle świątynne, gdzie odbywały się udramatyzowane obrzędy i barwne widowiskowe ceremonie religijne. Na bogatych przyjęciach występowali śpiewacy, muzykanci, tancerze, żonglerzy i akrobaci. |
Sztuka |
Sztuka starożytnego Egiptu przejawia się w bogato zdobionym budownictwie, rzeźbie figuralnej, płaskorzeźbie i reliefie, malarstwie, rysunku i rzemiośle artystycznym (wyroby m.in.. z fajansu, kamienia, - głównie alabastru, i drewna oraz złotnictwo i jubilerstwo, tkactwo, meblarstwo, wyroby z kolorowego szkła, glazurowanego fajansu, metalu, malarstwo na naczyniach glinianych. |
Muzyka |
Od czwartego tysiąclecia p.n.e. były znane idiofony i tańce magiczne. Muzyka była początkowo uprawiana głównie w świątyniach. Wiele instrumentów (np. harfy, flety, sistrum) łączyło się z kultem bogów. Okres nowego państwa cechował się wpływem mezopotamskiej kultury muzycznej (metalowe trąbki, także harfy, kitary, pandory, sistrum, mambranofoiny). W końcowym okresie ery starożytnej nawarstwiały się wpływy greckie, perskie, rzymskie, w nowożytnej nastąpił rozwój muzyki arabskiej). |
ŚREDNIOWIECZE
Jest epoką w dziejach Europy znajdującą się pomiędzy starożytnością (IV-V wiek) a czasami nowożytnymi (koniec XVw.) Początki średniowiecza wiążą się z upadkiem cesarstwa rzymskiego w 476r, a za koniec przyjmuje się datę odkrycia Ameryki w 1942 lub upadku Konstantynopola w 1453r.
OKRESY HISTORYCZNE ŚREDNIOWIECZA
Okres |
Czasy, wieki |
średniowiecze wczesne |
do XI |
rozkwit |
XI-XIII |
zmierzch |
XIV-XV |
NOWOŻYTNOŚĆ
Jest epoką w dziejach Europy znajdującą się między średniowieczem (koniec XVw.) a czasami nam współczesnymi. Za koniec średniowiecza przyjmuje się datę odkrycia ameryki w 1492 lub upadku Konstantynopola w 1453r.
PRZEMIANY POLITYCZNE I SPOŁECZNE NOWOŻYTNOŚCI
Okres |
Czas, wieki |
podbój Nowego Świata |
XV-XVI |
utrwalenie feudalizmu i początki nowożytnego niewolnictwa |
XVI-XVII |
absolutyzm, początki kapitalizmu |
XVII-XVIII |
rewolucja francuska - wielki wstrząs społeczny |
przełom XVIII i XIX |
rewolucja i wojny lokalne,rozwój kapitalizmu |
XIX |
wojny światowe i totalitaryzm |
XX |
Idiofony (instrumenty perkusyjne samobrzmiące) - grupa instrumentów muzycznych w systematyce instrumentologicznej Curta Sachsa, w których wibratorem (źródłem dźwięku) jest ciało stałe mające niezmienną, naturalną sprężystość. Wibratorem tym jest najczęściej cały idiofon, dlatego instrumenty takie nazywane są również samodźwięcznymi.
Sistrum - instrument muzyczny przejęty przez Greków i Rzymian z Egiptu wraz z kultem bogini Izydy; składał się z wygiętego w kształt liry metalowego pasa, przez który pomiędzy przeciwległymi bokami pasa przeciągnięte były metalowe pręciki osadzone tak luźno, że przy potrząsaniu instrument wydawał dźwięki.
Kitara- instrument muzyczny używany przez starożytnych Greków, stanowiła odmianę liry. Posiadała drewniane pudło rezonansowe o bocznych ściankach, zakończone dwoma wygiętymi, płaskimi ramionami połączonymi poprzeczką zwaną jarzmem. Struny z włókna roślinnego w liczbie od 3 do 12 nawinięte były z jednej strony na jarzmo, z drugiej umocowane u dołu pudła rezonansowego. Szarpano je płytką (plektronem).
6
PEDcw