Zakres zadań lekarza podstawowej opieki zdrowotnej

Lekarz rodzinny wg Leewenhosta to lekarz zapewniający podstawową i ciągłą opiekę zarówno poszczególnym osobom, rodzinom jak i danej społeczności lokalnej, niezależnie od płci, wieku oraz typu choroby.

Zadania:

1. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, wybrany przez świadczeniobiorcę zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

planuje i realizuje opiekę lekarską nad świadczeniobiorcą w zakresie udzielanych przez niego świadczeń opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem miejsca udzielania świadczenia (w warunkach ambulatoryjnych i domowych).

Lekarz POZ koordynuje udzielanie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej.

2. W ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej lekarz POZ współpracuje z:

• pielęgniarką podstawowej opieki zdrowotnej i położną podstawowej opieki zdrowotnej,

• pielęgniarką środowiska nauczania i wychowania;

• innymi świadczeniodawcami, zgodnie z potrzebami świadczeniobiorców;

• przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia, rodziny.

3. W zakresie działań mających na celu zachowanie zdrowia świadczeniobiorcy lekarz POZ:

• prowadzi edukację zdrowotną;

• prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań bilansowych, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami;

• uczestniczy w realizacji programów zdrowotnych, działając na rzecz zachowania zdrowia w społeczności lokalnej;

• rozpoznaje środowisko świadczeniobiorcy.

4. W zakresie działań mających na celu profilaktykę chorób lekarz POZ:

• identyfikuje czynniki ryzyka oraz zagrożenia zdrowotne świadczeniobiorcy, a także podejmuje działania ukierunkowane na ich ograniczenie;

• koordynuje wykonanie i dokonuje kwalifikacji do obowiązkowych szczepień ochronnych świadczeniobiorcy oraz zapewnia wykonywanie szczepień, zgodnie z odrębnymi przepisami, oraz informuje o szczepieniach zalecanych;

• uczestniczy w realizacji programów profilaktycznych;

• prowadzi systematyczną i okresową ocenę stanu zdrowia w ramach badań przesiewowych zgodnie z odrębnymi przepisami.

5. W zakresie działań mających na celu rozpoznanie chorób lekarz POZ:

• planuje i koordynuje postępowanie diagnostyczne, stosownie do stanu zdrowia świadczeniobiorcy;

• informuje świadczeniobiorcę o możliwościach postępowania diagnostycznego w odniesieniu do jego stanu zdrowia oraz wskazuje podmioty właściwe do jego przeprowadzenia;

• przeprowadza badanie podmiotowe świadczeniobiorcy zgodnie z wiedzą medyczną;

• przeprowadza badanie przedmiotowe z wykorzystaniem technik dostępnych w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej;

• wykonuje testy lub zleca wykonanie badań dodatkowych, a w szczególności laboratoryjnych i obrazowych;

• kieruje świadczeniobiorcę na konsultacje specjalistyczne w celu dalszej diagnostyki leczenia, w przypadku gdy uzna to za konieczne;

• kieruje świadczeniobiorcę do jednostek lecznictwa zamkniętego w celu dalszej diagnostyki i leczenia, w przypadku gdy uzna to za konieczne;

• dokonuje interpretacji wyników badań i konsultacji wykonanych przez innych

świadczeniodawców;

• orzeka o stanie zdrowia świadczeniobiorcy w oparciu o osobiste badanie i dokumentację medyczną.

6. W zakresie działań mających na celu leczenie chorób lekarz POZ:

• planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą postępowanie terapeutyczne, stosownie do jego problemów zdrowotnych oraz zgodnie z aktualną wiedzą medyczną;

• planuje i uzgadnia ze świadczeniobiorcą działania edukacyjne mające na celu ograniczenie lub wyeliminowanie stanu będącego przyczyną choroby świadczeniobiorcy;

• zleca i monitoruje leczenie farmakologiczne;

• wykonuje zabiegi i procedury medyczne;

• kieruje świadczeniobiorcę do wykonania zabiegów i procedur medycznych do innych świadczeniodawców;

• kieruje do oddziałów lecznictwa stacjonarnego, a także do zakładów pielęgnacyjno opiekuńczych i opiekuńczo-leczniczych oraz do oddziałów paliatywno-hospicyjnych;

• kieruje do pielęgniarskiej długoterminowej opieki domowej;

• kieruje na leczenie uzdrowiskowe;

• orzeka o czasowej niezdolności do pracy lub nauki zgodnie z odrębnymi przepisami;

• integruje, koordynuje lub kontynuuje działania lecznicze podejmowane w odniesieniu do jego świadczeniobiorcy przez innych świadczeniodawców w ramach swoich kompetencji zawodowych.

7. W zakresie działań mających na celu usprawnianie świadczeniobiorcy lekarz POZ:

• zleca wykonywanie zabiegów rehabilitacyjnych przez świadczeniodawców;

• wykonuje stosownie do posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz posiadanych kwalifikacji i możliwości zabiegi i procedury rehabilitacyjne;

• zleca wydanie świadczeniobiorcy przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych zgodnie z odrębnymi przepisami.

Pacjenci, którzy złożyli deklarację wyboru lekarza POZ mają prawo m. in. do:

- badania i porady lekarskiej,

- bezpłatnych badań diagnostycznych,

- transportu sanitarnego w przypadkach stwierdzonej konieczności przewiezienia pacjenta do szpitala, do poradni specjalistycznej lub na badanie diagnostyczne, a także w przypadku konieczności przewiezienia pacjenta na konsultację w poradni specjalistycznej,

- skierowania, w razie uzasadnionej potrzeby, do poradni specjalistycznej lub na leczenie

szpitalne.

Skierowanie do szpitala może wystawić również lekarz nie posiadający umowy z NFZ.

• Lekarz POZ kierując pacjenta do lekarza specjalisty lub do szpitala zobowiązany jest dołączyć do skierowania wyniki niezbędnych badań diagnostycznych wykonanych w celu potwierdzenia wstępnego rozpoznania. W stanach nagłych świadczenia udzielane są bez skierowania.

• skierowania na leczenie rehabilitacyjne i uzdrowiskowe w placówce działającej w oparciu o umowę z NFZ; (Lekarz, wystawiając skierowanie na leczenie uzdrowiskowe, zobowiązany jest dołączyć do niego wyniki następujących badań: badanie ogólne moczu, morfologia krwi, OB, rtg klatki piersiowej, oraz EKG - po 60 roku życia oraz w przypadku występowania choroby układu krążenia). Badania te pacjenci wykonują bezpłatnie na podstawie skierowania w pracowni lub laboratorium wskazanym przez lekarza kierującego.

• zlecenia na zakup niektórych przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych; (zlecenie wymaga potwierdzenia w Oddziale Wojewódzkim NFZ),

• orzeczeń i zaświadczeń lekarskich, wydawanych na życzenie ubezpieczonego, związanych z dalszym leczeniem, rehabilitacją, niezdolnością do pracy, kontynuowaniem nauki, uczestnictwem uczniów w zorganizowanym wypoczynku, a także zaświadczeń wydawanych dla celów pomocy społecznej lub uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego.

Lekarz POZ

1. kieruje na badania laboratoryjne
Wykaz badań diagnostycznych, które płaci lekarz POZ, jest ściśle określony.

Wszystkie badania wykonywane są na zlecenie lekarza. Jeżeli w wyniku udzielonej porady zachodzi konieczność ich wykonania, lekarz wskazuje pacjentowi laboratorium, w którym zostaną one wykonane.

W przypadku uzasadnionym medycznie, materiał do badań laboratoryjnych może być pobrany w domu pacjenta. Zlecenie na pobranie materiału wystawia lekarz POZ, który we własnym zakresie i na własny koszt zapewnia także pojemniki na materiały do zleconych badań oraz pojemnik zbiorczy do transportu pobranych próbek. Zlecenie lekarza POZ wykonuje pielęgniarka, do której pacjent jest zadeklarowany.

Zawsze należy wskazać pacjentowi pracownię lub laboratorium, które wykona zlecone badanie.

2. kieruje na niektóre kosztowne badania diagnostyczne
Lekarz POZ może kierować chorych, którzy są pod jego opieką, jedynie na kolonoskopię i gastroskopię.
Skierowanie na te badania musi wynikać z procesu leczenia i diagnostyki prowadzonego przez lekarza POZ.
Na pozostałe badania, takie jak np. tomografia lub rezonans magnetyczny, kierować mogą jedynie lekarze specjaliści.

3. kieruje pacjenta do lekarza specjalisty lub do szpitala
Lekarz POZ kierując pacjenta lekarza specjalisty lub do szpitala zobowiązany jest do wykonania i dołączenia do skierowania wyników niezbędnych badań diagnostycznych zgodnie z rozpoznanym schorzeniem, aktualną wiedzą i praktyką medyczną, w celu potwierdzenia wstępnego rozpoznania.

4. wypisuje recepty według zalecenia lekarza specjalisty
Lekarz POZ może wystawić pacjentowi receptę na leki, które zastosował lekarz w poradni specjalistycznej, jeżeli otrzyma wydaną przez lekarza specjalistę informację - o rozpoznaniu, sposobie leczenia, rokowaniu, ordynowanych lekach (w tym o okresie ich stosowania i dawkowania).

5. kieruje na zabiegi w gabinecie zabiegowym i w domu pacjenta
W gabinecie zabiegowym wykonywane są zabiegi oraz procedury pozostające w kompetencjach lekarza POZ i wymagające jego udziału, związane bezpośrednio z udzielaną poradą lekarską.
W sytuacji uzasadnionej stanem zdrowia pacjenta, zabiegi mogą być wykonywane także w domu pacjenta. Jeśli jakieś zlecenie ma wykonać pielęgniarka, lekarz wydaje skierowanie do tej pielęgniarki, do której pacjent jest zadeklarowany.
6. kieruje na rehabilitację
Lekarz POZ może wystawić pacjentowi skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne wykonywane w poradni rehabilitacyjnej lub w domu pacjenta. Wyjątkiem są skierowania na zabiegi fizjoterapeutyczne związane z leczeniem wad postawy oraz dysfunkcją narządu ruchu, których przyczyną są te wady. W takich przypadkach lekarz POZ wystawia skierowanie do poradni rehabilitacyjnej lub ortopedycznej.
W odniesieniu do dzieci i młodzieży szkolnej, w przypadkach niekwalifikujących się do rehabilitacji leczniczej, lekarz POZ kieruje dziecko na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne organizowane w szkołach i finansowane ze środków publicznych na podstawie odrębnych przepisów.
Lekarz POZ może wystawiać pacjentowi skierowanie na rehabilitację ogólnoustrojową realizowaną w ośrodku/oddziale dziennym rehabilitacji.

Skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne należy zarejestrować we właściwej placówce w ciągu 30 dni od daty wystawienia, w innym przypadku starci ono swoją ważność. Lekarz POZ ma obowiązek poinformować pacjenta o konieczności rejestracji skierowania w wymaganym terminie.

7. kieruje na leczenie uzdrowiskowe
Wystawiając skierowanie na leczenie uzdrowiskowe lekarz POZ bierze pod uwagę aktualny stan zdrowia pacjenta, wskazania i ewentualne przeciwwskazania. Skierowanie przesyłane jest do oddziału NFZ.
Na karcie skierowania lekarz wpisuje aktualne wyniki podstawowych badań laboratoryjnych (OB, morfologia krwi, badanie moczu), diagnostycznych (RTG klatki piersiowej - ważność badania RTG wynosi 2 lata od dnia badania, EKG - ważność badania wynosi 6 miesięcy od dnia badania) oraz konsultacji specjalistycznych.
W przypadku leczenia poszpitalnego do skierowania powinna zostać dołączona kopia karty informacyjnej ze szpitala.
Skierowanie jest ważne 18 miesięcy licząc od dnia jego wystawienia. Jeżeli w tym czasie leczenie nie mogło być rozpoczęte, NFZ przesyła skierowanie do ponownej weryfikacji.

8. wydaje zlecenie na transport sanitarny
Lekarz POZ podejmuje decyzję o konieczności zapewnienia pacjentowi transportu sanitarnego. On też ocenia, czy transport będzie bezpłatny, częściowo lub całkowicie odpłatny. Informacja o odpłatności powinna zostać odnotowana przez lekarza na zleceniu.

Transport sanitarny w POZ.

Ubezpieczonemu w ramach świadczeń lekarza podstawowej opieki zdrowotnej przysługuje również prawo do transportu sanitarnego. Świadczenia te udzielane są w oparciu o zlecenie wystawione przez lekarza rodzinnego. Transport sanitarny w POZ polega na zapewnieniu pacjentowi tego świadczenia od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 - 18.00, z wyjątkiem dni ustawowo wolnych od pracy.

Decyzję o konieczności zapewnienia pacjentowi transportu sanitarnego podejmuje lekarz.

Na podstawie oceny stanu zdrowia pacjenta, lekarz stwierdza czy ubezpieczonemu przysługuje transport sanitarny i czy będzie on bezpłatny, częściowo czy całkowicie odpłatny dla ubezpieczonego.

Jeżeli transport sanitarny jest częściowo lub całkowicie płatny przez pacjenta, lekarz umieszcza stosowną informację na zleceniu.

 

Pacjentowi, na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, przysługuje bezpłatny przejazd środkami transportu sanitarnego, w tym lotniczego, do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego świadczeń we właściwym zakresie i z powrotem w przypadkach,
gdy:

• zachodzi konieczność podjęcia natychmiastowego leczenia w zakładzie opieki zdrowotnej,

• zachodzi potrzeba zachowania ciągłości leczenia,

• u pacjenta występuje dysfunkcja narządu ruchu uniemożliwiająca korzystanie ze środków transportu publicznego.

Częściowo lub całkowicie odpłatny przejazd środkami transportu sanitarnego przysługuje ubezpieczonemu w przypadkach, gdy lekarz określił stan zdrowia pacjenta jako niepełnosprawność I lub II stopnia.

Wysokość odpłatności za przejazd środkami transportu sanitarnego uzależniona jest od stopnia niesprawności pacjenta. Lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, wydając zlecenie na przewóz, określa stopień niesprawności
świadczeniobiorcy, dokonując wpisu w dokumentacji medycznej.

Przy określaniu stopnia niesprawności ubezpieczonych lekarz uwzględnia:

• możliwość samodzielnego poruszania się oraz konieczność pomocy drugiej osoby przy korzystaniu ze środków transportu publicznego,

• ogólny stan zdrowia.

  Niesprawność I stopnia - do której zalicza się osobę zdolną do poruszania się przy wykorzystaniu środków pomocniczych i przedmiotów ortopedycznych bez stałej pomocy innej osoby i zdolną do korzystania ze środków transportu publicznego udział własny ubezpieczonego w kosztach przewozu środkiem transportu sanitarnego wynosi 100%.

Niesprawność II stopnia - do której zalicza się osobę zdolną do samodzielnego poruszania się bez stałej pomocy innej osoby, ale wymagającą przy korzystaniu ze środków transportu publicznego pomocy innej osoby lub środka transportu publicznego dostosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych - udział własny ubezpieczonego w kosztach przewozu środkiem transportu sanitarnego wynosi 60%.

DEFINICJE

Pielęgniarstwo środowiskowe
„,Wg WHO (1966) pielęgniarstwo środowiskowe (rejonowe) to współczesna forma działalności pielęgnacyjno-profilaktycznej, opiekuńczo-społecznej i wychowawczej w rejonie zapobiegawczo-leczniczym.

Celem pielęgniarstwa środowiskowego jest podnoszenie stanu zdrowia społeczeństwa przez wzmacnianie zdrowia i zapobieganie chorobom, wypadkom oraz uczestniczenie w procesie leczenia, pielęgnowania w chorobie i rehabilitacji, a także opieka nad obłożnie i przewlekle chorymi w domu”.

Pielęgniarstwo Społeczne za J. Boguszem” to: teoria i praktyka pielęgnowania związana z opieką zdrowotną sprawowaną w środowisku rodziny, szkoły i pracy, a uwzględniająca zagadnienia profilaktyki — w tym wychowania zdrowotnego oraz zagadnienia opieki społecznej”.

Pielęgniarstwo rodzinne

(wg koncepcji Profesor Zofii Kawczyńskiej-Butrym)

„Pielęgniarstwo rodzinne to zbiór twierdzeń i działań praktycznych, obejmujących współdziałanie, wspieranie i opiekę świadczoną przez pielęgniarkę na rzecz rodzinny, z wykorzystaniem jej ludzkich, rzeczowych i organizacyjnych zasobów i zasobów środowiska lokalnego w celu umacniania, ochrony i przywracania zdrowia rodziny i poszczególnych jej członków”. -Podstawy pielęgniarstwa rodzinnego. PZWL, Warszawa 1995 , s.89

Pielęgniarstwo środowiskowe/rodzinne

jest działem pielęgniarstwa w podstawowej opiece zdrowotnej obejmującym opieką rodzinę, poszczególnych jej członków oraz osoby samotne w środowisku ich życia i zamieszkania.
(Zakres kompetencji pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej. MZiOS. Biuro Naczelnej Pielęgniarki Kraju. Warszawa 13 września 1995. s. 1.)

Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna to pielęgniarka wypełniająca funkcje pielęgnacyjne wobec rodziny i jej członków w środowisku ich życia i zamieszkania, w sytuacji zdrowia, choroby, a także hospitalizacji domowej i opiece terminalnej.

W realizacji zadań współpracuje z lekarzem rodzinnym (ogólnym) i innymi profesjonalistami działającymi na rzecz rodziny (np. położna, pracownik socjalny, rehabilitant itp.).

Podstawowym celem działań pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej, stanowiącym kryterium oceny jej pracy jest uzyskanie korzystnej zmiany stanu zdrowa oraz zwiększenie potencjału zdrowia poszczególnych członków rodziny.

Zakres opieki sprawowanej przez pielęgniarkę i położną POZ

Zakres zadań pielęgniarki POZ:

1. Pielęgniarka POZ planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad osobą, rodziną, społecznością w środowisku zamieszkania, z uwzględnieniem miejsca udzielenia  świadczenia, obejmując opieką:

• zdrowych i chorych niezależnie od płci i wieku, z wyłączeniem noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia;

• osoby niepełnosprawne , w zakresie

- promocji zdrowia i profilaktyki chorób;

- świadczeń pielęgnacyjnych;

- świadczeń diagnostycznych;

- świadczeń leczniczych;

- świadczeń rehabilitacyjnych.

2. W ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej pielęgniarka POZ współpracuje z:

• lekarzem POZ i w porozumieniu z lekarzem wykonuje świadczenia lecznicze;

• pielęgniarką POZ środowiska nauczania i wychowania lub higienistką szkolną;

• położną POZ;

• pielęgniarką opieki długoterminowej domowej;

• innymi świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami podopiecznych;

• przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia;

• rodziną (opiekunami) świadczeniobiorcy.

Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób obejmują:

• rozpoznawanie, ocenę i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym u świadczeniobiorców;

• rozpoznawanie potrzeb pielęgnacyjnych i problemów zdrowotnych świadczeniobiorców;

• prowadzenie edukacji zdrowotnej;

• prowadzenie poradnictwa w zakresie zdrowego stylu życia;

• monitorowanie rozwoju dziecka zgodnie z odrębnymi przepisami;

• realizację programów zdrowotnych i profilaktyki chorób;

• prowadzenie działań profilaktycznych u świadczeniobiorców z grup ryzyka zdrowotnego;

• organizację grup wsparcia;

• profilaktykę chorób wieku rozwojowego;

• edukację w zakresie obowiązkowych szczepień ochronnych oraz informacje  o szczepieniach zalecanych.

• Świadczenia pielęgnacyjne obejmują:

• realizację opieki pielęgnacyjnej u świadczeniobiorców w różnych stanach zdrowia i choroby zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i współczesnymi standardami opieki pielęgniarskiej;

• wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych zgodnie z odrębnymi przepisami;

• przygotowywanie i aktywizowanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności.

• Świadczenia diagnostyczne obejmują:

• przeprowadzanie wywiadów środowiskowych;

• wykonywanie badania fizykalnego;

• wykonywanie podstawowych pomiarów życiowych i ich ocenę oraz interpretację;

• ocenę stanu ogólnego chorego oraz procesu jego zdrowienia;

• ocenę jakości życia i wydolności psychofizycznej świadczeniobiorcy;

• wykrywanie odchyleń od normy rozwojowej;

• wykonywanie testów diagnostycznych poza laboratorium w oparciu o zestawy i aparaturę przeznaczoną do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy;

• ocenę i monitorowanie bólu;

• ocenę wydolności pielęgnacyjno-opiekuńczej rodziny;

• pobieranie materiału do badań diagnostycznych zgodnie z odrębnymi przepisami.

• Świadczenia lecznicze, zgodnie z odrębnymi przepisami, obejmują:

• udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach, w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;

• podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza oraz zgodnie z odrębnymi przepisami, w tym wykonywanie iniekcji dożylnych, podskórnych, śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych;

• zakładanie opatrunków na rany, odleżyny, oparzenia;

• cewnikowanie pęcherza u kobiet;

• płukanie pęcherza;

• wykonywanie wlewów/wlewek doodbytniczych;

• wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach, przetokach i ranach trudno gojących się w porozumieniu z lekarzem;

• zdejmowanie szwów;

• wykonywanie inhalacji;

• wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna;

• stawianie baniek;

• ustalanie diety w żywieniu przewlekle chorych;

• dobór technik karmienia w zależności od stanu chorego;

• doraźną modyfikację dawki leków przeciwbólowych, w uzgodnieniu z lekarzem i zgodnie z wykazem leków, do podawania których uprawniona jest pielęgniarka.

• Świadczenia rehabilitacyjne obejmują:

• rehabilitację przyłóżkową w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego i długotrwałego unieruchomienia;

• usprawnianie ruchowe;

• drenaż ułożeniowy, prowadzenie gimnastyki oddechowej;

• ćwiczenia ogólnousprawniające;

• ułożenie i przemieszczanie chorego w łóżku.

Zakres zadań położnej POZ.

1. Położna POZ realizuje kompleksową pielęgnacyjną opiekę położniczo-neonatologiczno-ginekologiczną obejmującą:

• edukację w zakresie planowania rodziny;

• opiekę w okresie ciąży, porodu i połogu;

• opiekę nad kobietą, noworodkiem i niemowlęciem do ukończenia drugiego miesiąca życia;

• opiekę w chorobach ginekologicznych;

• opiekę nad kobietą w każdym okresie jej życia.

• W realizacji świadczeń opieki zdrowotnej położna POZ współpracuje z:

• lekarzem ginekologiem (położnikiem) udzielającym świadczeń specjalistycznych w zakresie jej zadań;

• lekarzem POZ i w porozumieniu z lekarzem wykonuje świadczenia lecznicze;

• pielęgniarką POZ;

• pielęgniarką POZ środowiska nauczania i wychowania;

• pielęgniarką opieki długoterminowej domowej;

• położną zatrudnioną w specjalistycznej poradni położniczo-ginekologicznej;

• innymi świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami świadczeniobiorców;

• przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia.

• Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób obejmują:

• edukację w zakresie prozdrowotnego stylu życia kobiety;

• przygotowania do porodu, z uwzględnieniem porodu rodzinnego;

• poradnictwo w zakresie higieny odżywiania w okresie połogu;

• poradnictwo w zakresie pielęgnacji i prawidłowego żywienia noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia;

• poradnictwo laktacyjne i promowanie karmienia piersią;

• kształtowanie postaw rodzicielskich;

• edukację i udzielanie porad w zakresie powrotu płodności po porodzie, metod regulacji płodności;

• profilaktykę chorób ginekologicznych i patologii położniczych;

• edukację kobiety we wszystkich okresach życia w zakresie prowadzenia samoobserwacji oraz podejmowania działań w celu wczesnego wykrywania i likwidacji czynników ryzyka nowotworowego;

• edukację w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV oraz chorobom przenoszonym drogą płciową;

• profilaktykę chorób wieku rozwojowego;

• edukację w zakresie szczepień ochronnych.

• Świadczenia diagnostyczne obejmują:

• przeprowadzanie wywiadu środowiskowego/rodzinnego;

• monitorowanie rozwoju ciąży fizjologicznej;

• wykonywanie badania położniczego u kobiet;

• ocenę relacji rodziny z noworodkiem;

• monitorowanie przebiegu połogu i rozwoju noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia;

• obserwację i ocenę rozwoju psychoruchowego noworodka i niemowlęcia oraz adaptacji do środowiska zewnętrznego;

• wykonywanie pomiarów u kobiety i noworodka oraz ocenę tych pomiarów;

• ocenę poziomu bilirubiny w oparciu o topografię zażółcenia według schematu Kramera oraz pobieranie materiałów do testów na fenyloketonurię i hypotyreozę u noworodków;

• wykonywanie testów diagnostycznych poza laboratorium w oparciu o zestawy i aparaturę przeznaczoną do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy;

• pobieranie materiału do badań diagnostycznych zgodnie z odrębnymi przepisami.

• Świadczenia pielęgnacyjne obejmują:

• planowanie, realizację i ocenę opieki pielęgnacyjnej nad:

• kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu,

• noworodkiem i niemowlęciem do drugiego miesiąca życia,

• kobietą ze schorzeniami ginekologicznymi;

• przygotowanie i wspieranie rodziny w opiece świadczonej na rzecz noworodka, niemowlęcia i kobiety;

• przygotowanie kobiety do samoopieki i samopielęgnacji.

• Świadczenia lecznicze, zgodnie z odrębnymi przepisami, obejmują:

• udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach, w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;

• udzielanie pomocy położniczej i neonatologicznej w stanach nagłych do czasu przybycia lekarza;

• przyjmowanie porodu nagłego w warunkach domowych;

• zabezpieczenie naciętego lub pękniętego krocza;

• udzielanie pomocy w okresie laktacji;

• wykonywanie zabiegów leczniczych zgodnie z odrębnymi przepisami, w tym:

• podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza zgodnie z odrębnymi przepisami, w tym wykonywanie iniekcji domięśniowych, dożylnych, śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych,

• zdejmowanie szwów,

• cewnikowanie pęcherza moczowego u kobiet, usuwanie cewnika, płukanie pęcherza,

• wykonywanie wlewów/wlewek doodbytniczych,

• płukanie pochwy,

• leczenie i opatrywanie oparzeń, ran, odleżyn we współpracy z pielęgniarką POZ,

• wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna,

• ustalanie diety kobiety zgodnie z potrzebami,

• doraźną modyfikację dawki leczniczej leku przeciwbólowego,

• w uzgodnieniu z lekarzem i zgodnie z wykazem leków, do podawania których uprawniona jest położna.

• Świadczenia rehabilitacyjne obejmują:

• ćwiczenia usprawniające w ciąży, połogu i schorzeniach ginekologicznych;

• wykonywanie drenażu ułożeniowego u kobiety;

• prowadzenie gimnastyki oddechowej, relaksacyjnej, przygotowującej do porodu oraz połogu.

Zakres opieki sprawowanej przez pielęgniarkę szkolną

Pielęgniarka szkolna planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgnacyjną nad uczniami na terenie szkoły lub w placówce oświatowo-wychowawczej.

Pielęgniarka szkolna obejmuje opieką dzieci i młodzież w wieku od 6 do 18/19 roku życia (wg rocznika od klasy 0 do ostatniej klasy szkoły ponadgimnazjalnej).

Sprawując profilaktyczną opiekę nad uczniami, pielęgniarka zapewnia dostępność świadczeń od poniedziałku do piątku w wymiarze czasu odpowiadającym liczbie uczniów oraz stosownym do zrealizowania czynności zgodnych z planem pracy, z uwzględnieniem planu godzin lekcyjnych.

Pielęgniarka szkolna nie zapewnia opieki pielęgniarskiej przez cały czas trwania zajęć lekcyjnych w szkole.

Liczba podopiecznych przypadających na jedną pielęgniarkę szkolną powinna wynosić nie więcej niż 1100 uczniów. Przy ustalaniu liczby uczniów objętych profilaktyczną opieką

zdrowotną przez jedną pielęgniarkę brany jest pod uwagę typ szkoły, a w przypadku szkół, do których uczęszczają niepełnosprawni - ich liczba i stopień niepełnosprawności.




Świadczenia pielęgniarki szkolnej realizowane są w znajdującym się na terenie szkoły gabinecie profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, a w przypadku braku gabinetu profilaktyki w szkole dopuszcza się udzielanie świadczeń w poradni POZ.

Świadczenia zdrowotne dzieciom i młodzieży do ukończenia 18/19 roku życia udzielane są nieodpłatnie bez względu na to czy posiadają, czy też nie posiadają tytułu do ubezpieczenia.

Pielęgniarka szkolna

• Podstawą finansowania świadczeń pielęgniarskich jest liczba uczniów, przygotowana w oparciu o tzw. listy uczniów, potwierdzone podpisem dyrektora szkoły.

• Finansowane są świadczenia: w zakresie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, profilaktyki, świadczenia diagnostyczne w pielęgniarstwie środowiska nauczania i wychowania oraz świadczenia pielęgnacyjno - lecznicze w pielęgniarstwie środowiska nauczania .

---