Szczecin stolicą województwa zachodniopomorskiego

Miasto malowniczo położone w rozwidleniu Odry nad jeziorem Dąbie, w odległości ok. 65 km od Bałtyku. Szczecin jest dużym ośrodkiem przemysłu, zwłaszcza stoczniowego. Wraz ze Świnoujściem tworzy jeden z najważniejszych ośrodków portowych w rejonie moża Bałtyckiego. To również ważny ośrodek nauki i kóltury. Leży na skrzyżowaniu ważnych europejskich tras komunikacyjnych. To najdalej na zachód położone polskie miasto odgrywa istotną rolę w integracji naszego kraju z Europą. Dąbie to największa dzielnica prawobrzeża Szczecina położona nad rzeką Płonią i Jeziorem Dąbskim. Zapisy źródłowe mówią o: Vadam (1121 r.), Dam (1147 r.), Dambe (1157 r.), Damba (1179 r.), Dammis (XIV w.), - oznaczające dąb, las dębowy, dębinę. W 1945 roku nosiło przejściowo nazwę Dąb, Dąb Stary.Obszar Dąbia był dość intensywnie penetrowany przez grupy ludzkie w neolicie, jak sugerują liczne znaleziska toporów kamiennych i siekierek krzemiennych. Sytuacja ta utrzymywała się także w epoce brązu. Monety rzymskie wyznaczają kolejny horyzont eksploatacji obszarów nad Jeziorem Dąbiem (pierwsze wieki n.e.).We wczesnym średniowieczu znajdowało się tu osiedle słowiańskiej ludności pomorskiej. Położone było na niewielkim wzniesieniu w zach. części dzielnicy, w pobliżu rzeki Płoni. Był tu gród obronny, czego dowodem są znaleziska archeologiczne. Najwyższą formą ludzkiego działania jest twórczość. Przetwarzanie jednych jakości w drugie, rodzenie się koncepcji, zapisywanie ich w postaci artystycznego zapisu staje się jedynym i niepowtarzalnym dziełem.Dziełem takim jest z pewnością zabytek architektury, która wykształciła przez wieki ich wiele w różnych stylach i epokach. Na terenie Pomorza Zachodniego zachowało się wiele kościołów które zachwycają swoją formą. Wrosły w naszą kulturę narodową i stanowią jej nieodłączny element krajobrazowy i kulturowy. Myśląc o przyszłości należy pamiętać o przeszłości - kulturze , tradycji, zabytkach. Jednym z nich jest kościół pw. Niepokalanego Poczęcia w Szczecinie - Dąbiu.Budowla ta łączy w sobie trzy czynniki: funkcję, formę i konstrukcję w jedną harmonijną całość . Jest jednym z najokazalszych kościołów w regionie pod względem kubatury. Kościół pochodzi z ubiegłego wieku, ale historia jego powstania jest bardziej odlęgła Dąbie wstępuje na widownię dziejową w roku 1121, kiedy to gród Vadam zostaje zniszczony podczas wyprawy Bolesława Krzywoustego na Pomorze Zachodnie. Na gruzach założono wieś Damba, którą to książę Bogusław I w roku 1182 podarował klasztorowi cysterskiemu w Kołbaczu wraz z przyległymi do niej gruntami po obu stronach rzeki Płoni. W tym czasie służy ona klasztorowi jako przystań i miejsce przeładunku spławianego Płonią zboża.W XII i XIII w. założono tu komorę celną, a w 1209 roku powstał dwór. W 1249 roku książę Barnim I wziął od tegoż klasztoru posiadłość Damba w lenno, aby zbudować w tym miejscu miasto. Otrzymało ono prawa targowe, a w 1260 roku prawa miejskie. Miasto lokacyjne miało kształt zbliżony do owalu, w który wkomponowano układ bloków i zlokalizowano rynek w płn. krańcu.

Pośrodku rynku wzniesiono kościół pw. Św. Mikołaja. W 1277 roku książę Barnim I cofnął wszystkie uprzednio nadane klasztorowi cysterskiemu w Kołbaczu prawa do posiadłości Damba i nakazał miasto ufortyfikować.

Po roku 1295 miasto znalazło się w księstwie szczecińskim. W 1540 i 1592 roku wielkie pożary zniszczyły miasto. Także wydarzenia wojny 30 - letniej nie ominęły miasta. Aż do roku 1627 było ono okupowane przez wojska cesarskie, natomiast w trzy lata później obsadzone przez wojska szwedzkie. Wielokrotnie plądrowane przechodziło kolejno w ręce zwycięzców - wojsk cesarskich, to znów szwedzkich.W początku XVIII w. miasto dotknięte zostało zarazami i epidemiami. Zmarło wówczas na dżumę około 55% mieszkańców. Dalsze straty były związane z wojną północną. Przemarsze wojsk polskich i rosyjskich znacznie zubożyły miasto.W 1720 roku miasto zajęli Prusacy.

Po wojnie 7 - letniej splantowano wzgórze po istniejącym do XVI w. zamku książęcym. W tym czasie datuje się także stabilizacja miasta i powiększenie liczby mieszkańców do 1633 osób. W końcu XVIII w. liczba ta przekroczyła 2000.

W kolejnych latach nastąpiło odbudowanie miasta przerywane pożarami, m.in. średniowiecznego ratusza, a w 1863 roku gotyckiego kościoła. W 1872 roku przystąpiono do rozbiórki murów miejskich, co pozwoliło na rozszerzenie granic miasta.W XX w. Dąbie szybko się rozbudowywało, osiągnęło ponad 10 tys. mieszkańców i stało ważnym miastem w ówczesnym powiecie Randow.

Początkowo Dąbie miało charakter rolniczy z dużą przewagą hodowli, a także rybołówstwa, w XVIII w. rozwinęło się tkactwo i sukiennictwo oraz wyrób płótna. Przez cały ten wiek odbywały się liczne jarmarki.

W drugiej połowie XIX w. powstały nowoczesne zakłady przemysłowe i warsztaty rzemieślnicze (fabryki wełny drzewnej i chemiczna, celulozy, wielki młyn zbożowy). W czasie I wojny światowej Dąbie stało się ponownie terenem zgrupowań wojsk.

W pierwszych dniach wojny stacjonowała tu konnica w sile od 7 do 10 tys. koni. Zakwaterowano Rosjan, Francuzów, Anglików. Oprócz jeńców przebywali tu także ranni, dla których utworzono lazarety.W okresie międzywojennym miasto znacznie rozbudowano, szczególnie na przedmieściach. Na skrzyżowaniu ulic powstał wielki plac, który przeznaczono na boisko sportowe, a nad samym jeziorem plaża. W październiku 1939 roku Dąbie zostało włączone do miasta Szczecina. Liczyło wówczas 16207 mieszkańców.W czasie ostatniej wojny miasto przeżyło ciężki nalot w kwietniu 1944 roku, którego celem było miejsce lokalizacji fabryki silników lotniczych w Załomiu.

Dąbie było miejscem lokalizacji wielu obozów pracy niewolniczej dla cudzoziemskich robotników ( także Polaków). Prawdziwą zagładę Dąbia przyniosły marcowe walki 1945 roku. Natarcie trwało nieprzerwanie od 14 do 20 marca, kiedy to miasto zostało zdobyte. Niemcy ponieśli ogromne straty.

Obecnie zabudowa Dąbia składa się z 3 rodzajów budowli: zabudowa stara z przełomu XIX/XX w., skupiona głównie na obrzeżach Starego Miasta, budynki z okresu 1920 - 1939 r., głównie indywidualne oraz zabudowa najnowsza, blokowa i willowa. Dąbie liczy około 12 tys. mieszkańców, w tym ponad 3 tys. w Dąbiu - Osiedlu. Pod względem administracyjnym od 1948 roku należy do miasta Szczecina.

Obecnie Dąbie jako jedna z największych dzielnic Szczecina ciągle ulega rozbudowie. Powstały tutaj dwie szkoły podstawowe, gimnazjum, liceum ogólnokształcące oraz Zespół Szkół Nr2 . Powstały również zakłady drobiarskie, mięsne oraz wiele innych mniejszych. Rozbudowana została plaża nad Jeziorem Dąbskim pod koniec lat 90 - tych XX w. Miejmy nadzieję, że miasto w przyszłości będzie jeszcze piękniejsze i nowocześniejsze.

MUZEUM HISTORII SZCZECINA

Adres:

Ratusz Staromiejski, ul. Mściwoja 8, 70-533 Szczecin

tel. [phone], do 258

fax: [phone]

e-mail: [e-mail]

Zbiory Muzeum związane są z historią Szczecina od czasów najdawniejszych po współczesność. Zabytki archeologiczne pochodzą głównie z badań prowadzonych po wojnie na wzgórzu zamkowym i na Podzamczu. Wśród nich obejrzeć można m.in. odnaleziony podczas prac wykopaliskowych w 1999 roku wyjątkowy skarb: zbiór monet pomorskich z przełomu XIV i XV wieku i ponad 300 srebrnych, pozłacanych ozdób ze strojów, noszonych niegdyś przez zasobnych mieszczan. Bogata ikonografia historyczna, m.in. unikatowe grafiki z XVII i XVIII wieku oraz malarstwo z XIX i początku XX wieku, a także kolekcja planów Szczecina, ukazują przemiany urbanistyczne i architektoniczne miasta, dokonujące się w ciągu wieków, a przy tym stanowią przegląd lokalnego środowiska plastycznego.

Kolekcja rzemiosła artystycznego, w tym wyroby z cyny, kowalstwo artystyczne, skrzynie cechowe, meble, srebra i porcelana oraz portrety, liczne fotografie, pamiątki i archiwalia wiążą się z wydarzeniami i mieszkańcami miasta. Zbiory uzupełniają: kolekcja militariów, głównie z czasów II wojny światowej i okresu powojennego oraz wciąż uzupełniana dokumentacja życia codziennego Szczecina w XX wieku. Zbiory Oddziału prezentowane są na wystawie stałej „Dzieje Szczecina - historia i kultura od czasów najdawniejszych do współczesności” - zwiedzającym towarzyszy oryginalna muzyka z XIX-wiecznej szafy grającej, w której zachował się okazały zbiór metalowych płyt.

na zdjęciu: cynowe lavabo szczecińskiego odlewnika Johanna Davida Kaysera XVIII/XIX w., cyna, wys. 40 cm

Cennik

Dzień tygodnia	Godziny otwarcia	Cena biletu
				normalnego	ulgowego	Grupowego
Poniedziałek	nieczynne
Wtorek	10 - 18	10,00 zł	5,00 zł	5,00 zł
Środa	10 - 18	10,00 zł	5,00 zł	5,00 zł
Piątek	10 - 18	10,00 zł	5,00 zł	5,00 zł
Sobota	10 -16	10,00 zł	5,00 zł	5,00 zł
Niedziela	10 - 16	10,00 zł	5,00 zł	5,00 zł

Zapraszamy na wieżę widokową MNS (Wały Chrobrgo 3) - wejście na wieżę w sezonie zimowym tylko o pełnych godzinach: 11.00, 12.00, 14.00, 15.00. Bilety na wieżę widokową w cenie 5 zł (normalne) i 3 zł (ulgowe).

HISTORIA SZCZECINA

• VII - VI p.n.e Prasłowiańska ludność kultury łużyckiej buduje gród obronny na miejscu obecnego zamku Książąt Pomorskich.

• IX w. Zbudowany zostaje duży gród otoczony wałem drewniano-ziemnym z fosa. Przy grodzie istniała osada i przystań rybacka.

• X w. Szczecin staje się ośrodkiem rzemieślniczo-handlowym typu miejskiego.

• 967-72 Mieszko I włącza ziemie położone u ujścia Odry do Bałtyku do swojego księstwa.

• 990 (ok.) W dokumencie Dagome Iudex sporządzonym przez Mieszka I dla papieża Jana XV wymienione jest osiedle "Shinesghe" co identyfikowane jest jako Szczecin.

• X - XII w Okres rozwoju gospodarczego miasta i przekształcania w republikę kupiecką rządzoną przez księcia i możnych.

• XII w. Miasto staje się głównym ośrodkiem politycznym i gospodarczym ujścia Odry, silne obwarowania miejskie, słynna świątynia Trygława.

• 1121 r. Po bitwie koło Strugi, Szczecin uznaje władze lennika Polski, księcia Warcisława I.

• 1124 r. Misja biskupa Ottona chrzci Szczecin i buduje dwa kościoły.

• 1147 r. Nieudana wyprawa krzyżowa Albrechta Niedźwiedzia na Szczecin.

• 1185 r. Po latach walk z Duńczykami, Książe Bogusław I kapituluje poddając miasto.

• 1237-43 Książe Barnim I nadaje Szczecinowi magdeburskie prawa miejskie.

• XIII - XIV w. Maleje znaczenie ludności słowiańskiej, przybywają Niemcy i Flamandowie.

• kon. XIII w. Nawiązane zostają ściśle kontakty ze Związkiem Miast Hanzeatyckich.

• pol. XIV w. Książę Barnim III Wielki buduje zamek na miejscu dawnego grodu słowiańskiego.

• 1390 r. Ożywione kontakty gospodarcze z Polska, obustronne ulgi celne.

• 1409 w. Umowa między Warcisławem VIII a Krzyżakami wymierzona przeciw Polsce, zerwana następnie przez księcia po otrzymaniu pieniędzy.

• XV w. Miastem rządzi patrycjuszowska rada, okresy walk miedzy Hansa a Skandynawia (Eryk I Pomorski).

• 1464 r. Wygasa linia książąt szczecińskich i wołogoskich.

• 1474 r. Bogusław X z linii książąt słupskich obejmuje władzę, jednocząc Pomorze Zachodnie w roku 1478.

• 1491 r. Ślub Bogusława X z córka Kazimierza Jagiellończyka Anna. Okres największej świetności państwa pomorskiego.

• 1524-35 r. Okres walk religijnych, zwyciężają w niej Luteranie, coraz silniejsze wpływy niemieckie.

• 1543 r. Barnim IX zakłada Pedagogium Książęce, szkole o aspiracjach wyższych Rozwój nauki i oświaty.

• 1570 r. W Szczecinie zawarty zostaje pokój duńsko-szwedzki i 3-letni rozejm polsko-moskiewski (Kongres Szczeciński).

• 1618-48 Wojna 30-letnia, władcy Szczecina usiłują zachować neutralność, pomimo stacjonowania wojsk Rzeszy.

• 1630 r. Szwedzi zdobywają Szczecin, Gustaw II król Szwecji wymusza na Bogusławie XIV zawarcie przymierza.

• 1630-36 r. Szwedzi umacniają Szczecin jako punkt wypadowy przeciwko Polsce.

• 1636 r. W Szczecinie ukazuje się pierwsza gazeta.

• 1637 r. Umiera bezpotomnie ostatni z Gryfitów - Bogusław XIV, władzę przejmuje Rada Regencyjna, a faktycznie szwedzki gubernator.

• 1646 r. Traktat Westfalski przyznaje Szwedom Szczecin wraz z pasmem Pomorza Zachodniego, cześć zaodrzańska przypada Brandenburgii.

• kon. XVII w. Okres walk szwedzko-brandenburskich, upadek miasta jako ośrodka handlu i kultury.

• 1713 r. Po oblężeniu przez Rosjan i Sasów miasto zajmują Prusy.

• 1720 r. Siostra króla Szwecji Karola XII, zrzeka się Szczecina na rzecz Prus za 2 mln. talarów.

• 1729 r. Na świat przychodzi księżniczka Zofia Augusta Anhalt Zerbst, późniejsza caryca Katarzyna II.

• 1806-13 r. Francuska okupacja miasta, przebywa tu również czasowo generał Henryk Dąbrowski.

• 1829-48 r. Powstaje żegluga parowa na Odrze, uruchomienie linii kolejowych do Berlina i Poznania.

• 1870 r. Zniesienie fortyfikacji miasta.

• 1900 r. Szczecin liczy 200 tys. mieszkańców.

• 1939-45 r. Strategiczny punkt wypadowy dla Kriegsmarine, budowa (nigdy nie ukończonego) jedynego lotniskowca "Graff Zeppelin".

• 26 IV 45 r. Wyzwolenie miasta, zniszczenia wojenne wynoszą 65-90%.

• 1951 r. Do życia powołana zostaje PŻM, położenie stępki pod pierwszy statek pełnomorski.

• 1950-70 r. Rozwój miasta, rozwija się szkolnictwo wyższe, gospodarka morska, kultura.

• XII 1970 r. Spalenie KW, protesty stoczniowców przeciw polityce gospodarczej państwa.

• 1972-75 r. Restauracja biskupstwa szczecińsko-kamieńskiego, odbudowa katedry Św. Jakuba.

• 1980 r. Porozumienia sierpniowe.

• 13 XII 81 r. Stocznie Szczecińską otaczają jednostki pancerne 12 Dywizji Zmechanizowanej, stan wojenny.

• 1989-97 r. Okres przekształceń i zmian, następuje olbrzymi rozwój regionu, napływ głownie niemieckiego i skandynawskiego kapitału, Stocznia Szczecińska zostaje jedną z najlepszych firm w kraju.

---