Zasady opracowania epidemii choroby zakaźnej.
Analiza wstępna
ustalenie kryteriów definiujących przypadki
ustala się je na podstawie badań podmiotowych i laboratoryjnych
potwierdzenie diagnozy poprzez badania kliniczne i laboratoryjne
Potwierdzenie epidemii.
porównanie współczynników zapadalności z poziomem zachorowań w przeszłości
pozwala to stwierdzić nadwyżkę zachorowań
Opis epidemii.
określenie charakterystyki czasu, miejsca i osób
wykreślenie krzywej epidemii
sporządzenie mapy zachorowań
charakterystyka osób (rozkład zachorowań według wieku, płci, zawodu i innych ważnych cech)
Sformułowanie hipotezy.
określenie charakteru epidemii: punktowa czy progresywna
rozważenie źródła infekcji - na podstawie charakterystyki osób chorych
porównanie chorych i zdrowych pod względem ekspozycji na na domniemane źródlo infekcji
potwierdzenie związków epidemiologicznych (badania krwi, kału, podejrzanego pożywienia)
Badania wyszukujące.
poszukiwanie dodatkowych zachorowań (które nie zostały zgłoszone, lub nawet nie zostały rozpoznane)
sprawdzenie dokumenctacji w szpitalach i lecznictwie otwartym
wyszukanie przypadków bezobjawowych lub osób z łagodnymi objawami wśród które mogły kontaktować się z chorymi (np. poprzez określenie poziomu transaminaz w przypadku epidemii)
Analiza danych.
rozważenie wstępnych wyników poprzedzone zgromadzeniem wyników oraz ich tabulacją i interpretacją
Ostateczne sformułowanie i zweryfikowanie hipotezy wyjaśniającej.
w konkluzji wszystkie fakty winny być zgodne z jedną i tylko jedną hipotezą
Sporządzenie sprawozdania z badań.
raport zawiera:
omówienie zespołu czynników, które doprowadziły do wybuchu epidemii
ocena podjętych działań zapobiegawczych
zalecenia profilaktyczne przeciwdziałąjące podobnym zdarzeniom w przyszłości.
WZW.
wirus A - głównie zakażenie drogą pokarmową (być może przez także przez ślinę lub drobą kropelkową)
wirus B - głównie pozajelitową lub płciową
ostre wzw przebiega częściej bez żółtaczki niż z żółtaczką
w okresie wylęgania można od 2 do 10 tyg, przed zachorowaniem wykryć antygen Hbs we krwi, a na kilka tygodni przez wystąpieniem żółtaczki zw. aktywnosć aminotransferaz asparaginianowej i alaninowej we krwi
okres wylęgania
A - 16 do 50 dni
B - od kilku tygodni do 180 dni
kilka tygodni przed żółtaczką w wzw B czasami bóle stawów, bóle głowy, wysypki skórne (alergiczne lub krwotoczne);
często objawy dyspeptyczne kilka do kilkunastu dni przed żółtaczką
ból w prawym podbrzuszu
objawy intoksykacji: różne
żółtaczka intensywna z acholicznymi stolcami, świądem skóry oraz paleniem i zaczerwienieniem skóry stóp i dłoni
wywiad epidemiologiczny: czy chory miał wykonywane jakieś zabiegi, wstrzyknięcia, pobierania krwi lub przetaczanie krwi, czy w otoczeniu chorego były wypadki wzw
powiększenie wątroby (wzmożona spoistość, równa powierzchnia, zaokręglony brzeg i tkliwość)
często powiększenie śledziony
kilkunastokrotny wzrost stężenia aminotransferazy alaninowej i asparaginianowej
próby wątrobowe (kłaczkujące): próba tymolowa, Kunkela i inne
wzrost bilirubiny do kilku-kilkunastu mg% (obu frakcji)
zwiększenie fosfatazy kwaśnej i gammaglutamylotranspeptydazy w surowicy (miara cholestazy)
zw. stężenia Fe (ponad 2x)
leukopenia, ze względną limfocytozą
markery zakażenia wirusami WZW:
antygen powierzchniowy HBs - marker ostrego zakażenia wirusem tybu B
przeciwciała anty-HBc w klasie IgM i antygen e - świadczą o znacznej zakaźności
serokonwersja do p-ciał anty-e - ustąpienie zaraźliwości
potem pojawiają się p-ciała anty-HBc i anty-HBs
dla wirusa A markerem ostrego zakażenia jest wykrycie go w kale, a prościej jest szukać w surowicy p-ciała anty-HAV w IgM
często podejrzenie nasuwa się po stwierdzeniu zwiększenia stężenia urobilinogenu w moczu
Zatrucia gronkowcowe i salmonelowe.
przyczyną jest gronkowiec (Staphylococcus) i pałeczki z grupy durowej (Salmonella)
wrotami zakażenia jest jama ustna; wprowadzone z pokarmem bakterie i ich jady (toksyny) wywołują stan zapalny błony sluzowej żołądka i jelit, co zwiększa przechodzenie płynów do światła p.p.
wymioty i biegunka sa aktem obronnym ustroju
w zatruciach gronkowcowych czynnikiem jest egzotoksyna - enterotoksyna gronkowcowa
w zatruciach o etiologii salmonella czynnikem są bakterie i endotoksyny
w zatruciach gronkowcowych
po 1-2 h pojawiają się silne wymioty, bóle w nadbrzuszu, bóle łydek i luźne stolce
któtkotrwała gorączka
zatrucia salmonellowe
okres wylęgania do kilkunastu godzin
bóle brzucha, mięśni i wymioty
biegunka z płynnymi stolcami, często o zielonkawym zabarwieniu
towarzyszy im gorączka
duże straty wody i elektrolitów mogą prowadzić do stanu wstrząsowego
zapadnięty brzuch, bolesność uciskowa nadbrzusza, kątnicy i esicy
przelewanie w prawym dole biodrowym
potwierdzenie bakteriologiczne uzyskuje się hodując gronkowce w produktach podejrzanych
lub pałeczki salmonella w kale chorych
cenne informacje dają także wywiady
w zatruciach gronkowcowych źródło zakażenia stanowią najczęściej produkty mleczne, lody, ciastka zanieczyszczone przez sprzedające je osoby ze zmianami ropnymi (gronkowce) skóry, nosa i gardła
w sprzyjających warunkach namnażania się bakterii łączy się z wytwarzaniem egzotoksyny, której nie nieszczy nawet długie gotowanie
żródłem zakażenia pałeczkami Salmonella jest najczęściej mięso, jaja i artykuły spożywcze zanieczyszczone wydalinami zwierząt hodowlanych (przy uboju) oraz przez gryzonie
pochorobowe nosicielstwo nie jest regułą i nie utrzymuje się długo (2-3 miesiące(
EPIDE3.DOC strona - 1