CZAS STREFOWY- czas obowiązujący w strefach o szerokości 15° długości geograficznych, równy czasowi słonecznemu średniemu środkowego południka strefy, różniący się o całkowitą liczbę godzin od czasu uniwersalnego. Granice stref przebiegają wzdłuż południków odpowiadających długościom geograficznym 7°30'±n·15° (gdzie n - liczba naturalna) i na ogół są zgodne z granicami państwowymi. W Polsce obowiązuje czas strefowy środkowoeuropejski, o jedną godzinę późniejszy od czasu uniwersalnego.
UNIWERSALNY CZAS ŚREDNI, gryniczowski czas średni, Greenwich Mean Time, GMT, czas miejscowy obserwatora na
południku Greenwich. ZMIANA OŚWIETLENIA W CIĄGU ROKU: 21 Marca - równonoc wiosenna 23 wrzesień - równonoc jesienna. WZÓR: 90°-ϕ 22 czerwca - przesilenie letnie WZÓR: DLA PÓŁKÓLI PÓŁNOCNEJ „N” 90°-ϕ+23°27' DLA PÓŁKÓLI POŁUDNIOWEJ „S” 90°-ϕ-23°27' 22 grudnia WZÓR: DLA PÓŁKÓLI PÓŁNOCNEJ „N” 90°-ϕ-23°27' DLA PÓŁKÓLI POŁUDNIOWEJ „S” 90°-ϕ+23°27'. W ciągu 1h Ziemia obraca się o 15° 360°:24h=15° W ciągu 4 min. Ziemia obraca się o 1° 60 min. :15°=4 min.

CZAS SŁONECZNY- czas mierzony położeniem
Słońca. Oblicza się czas słoneczny prawdziwy, będący
kątem godzinnym środka tarczy Słońca + 12 godzin, oraz czas słoneczny średni, którym jest kąt godzinny Słońca średniego + 12 godzin. Przy wyznaczaniu czasu słonecznego średniego stosuje się pomocnicze pojęcie Słońca średniego, przez które rozumie się punkt matematyczny poruszający się ruchem rocznym po równiku ze stałą prędkością w tym samym kierunku, w którym Słońce porusza się po
ekliptyce. Jednostką czasu słonecznego średniego jest doba średnia słoneczna, obejmująca czas, który upływa między dwiema kolejnymi kulminacjami dolnymi Słońca średniego, czyli moment, w którym kąt godzinny Słońca średniego wynosi 12^h. Stąd czas średni słoneczny t_m = t$_śr-12^h, t$_śr - kąt godzinny Słońca średniego.

---