Zasady ustroju matrialchalnego

• społ. Matrylinearne(co to jest to nie trzeba chyba tłumaczyć)

• matka jest jedyną osobą, od której prawnie wywodzi się pochodzenie, pokrewieństwo oraz wszelkie inne zw. Społeczne

• kobieta bierze znaczny udział w życiu plemiennym (w wielu czynnościach ekonomicznych, obrzędowych i magicznych odgrywa kierowniczą rolę

Zasadą, na której opiera się cały system Trobriandczyków jest pogląd, że jedynie i wyłącznie matka wytwarza ciało dziecka, natomiast ojciec nie odgrywa w tym żadnej roli(zapładniają ją duchy zmarłych przodków) - dziecko jest z tej samej substancji co matka i pomiędzy ojcem a dzieckiem nie ma żadnego związku ( paradoksalnie zawsze doszukuje się wszelkiego podobieństwa do ojca a nie do matki i rodzeństwa chociaż niby są z tej samej substancji)

,,Bracia i siostry są z tego samego ciała, bo pochodzą od jednej matki”

• stanowisko społeczne dziedziczy się w linii matki, z mężczyzny przechodzi ono na dzieci jego siostry (bo wszyscy są, jak wiemy, z tej samej substancji) => czysto matrylinearne pojęcie pokrewieństwa stanowi podstawę przepisów(np. dziedziczenie ziemi) ograniczeń regulujących zawarcie małżeństw (egzogamia - spoza wioski) oraz liczne tabu odnoszące się do obcowania płciowego

• wszystkie przepisy odnoszące się do pogrzebu, żałoby, rozdziału żywności - opierają się na zasadzie, że ludzie, których łączą więzy matrylinearnego pokrewieństwa , tworzą jedną grupę (ci, których łączą z tą grupą związki małżeńskie czy stopień pokrewieństwa ojca i syna - są z niej wykluczeni)

ojciec :

wyraz ojciec ma wyłącznie społeczne znaczenie, oznacza on mężczyznę ożenionego z matką, który mieszka z nią w jednym domu i razem z nią tworzy gospodarstwo domowe

TOMAKAVA - trzymający się na uboczu, outsider(słowa tego używają trobriandczycy, gdy chodzi o sprawy spadkowe i chcą podkopać autorytet ojca)

TAMA - „mąż mojej matki”

• małżeństwo trobriandzkie jest patrylokalne (tzn. że ojciec który jest w wiosce dlatego, że wrócił w odpowiednim wieku do wioski matki tj. do brata swojej matki bierze żonę z innej wioski i razem z tą żoną mieszka w swojej wiosce i ich dzieci też tam mieszkają aż do czasu kiedy tak jak ojcec dawno, dawno temu - wrócą do wioski wuja tj. wioski, z której pochodzi matka mieszkająca w wiosce ojca :)

• ojciec jest stałym towarzyszem dzieci i się nimi opiekuje

• w sensie społecznym słowo TAMA oznacza mężczyznę, który pozostaje w bliskim stosunku z matką i jest panem gospodarstwa)

• totemiczna przynależność dziedziczna jest różna z klanem ojca a identyczna z klanem matki

Wieś trobriandzka

Plac - dzielnica męska wsi

Ulice - dzielnica kobieca

• ojciec stara się zapewnić swoim dzieciom silną pozycję we wsi, co natrafia na sprzeciw rodu matki i wywołuje nieporozumienie w rodzinie

Życie rodzinne

• rodzina składa się z męża, żony i dzieci

• chłodne przedpopołudnia rodzina zazwyczaj spędza w pracy

1. mąż łowi ryby, poluje, buduje łódź albo też szuka drzewa na budulec

2. kobieta zbiera małże lub dzikie owoce

3. czasami oboje pracują w ogrodzie lub idą w odwiedziny

• praca mężczyzny często bywa cięższa od pracy kobiety ale w upalne popołudnie po powrocie do chaty mąż odpoczywa a kobieta krząta się koło gospodarstwa

• pod wieczór zaczyna się życie towarzyskie wsi

żona bierze swobodny udział w żartach, nie pracuje w charakterze niewolnicy czy sługi - jest w swej pracy zupełnie niezależna =>kiedy będzie potrzebować pomocy męża - zawoła go

• typowe gospodarstwo trobriandzkie oparte jest na zasadach równości i podziale funkcji

• mężczyzna uznawany jest za pana, ponieważ mieszka we własnej wsi i dom jest jego własnością

• do kobiety należy zaopatrywanie gospodarstwa w żywność, jest właścicielką różnych przedmiotów w chacie i obok swojego brata jest prawną głową rodziny

• to kobieta gotuje jedzenie (ale na wyprawach morskich i polowaniach mężczyźni sami sobie robią jedzenie)

• gdy w wielkich glinianych naczyniach gotuje się kluski z sago lub taro zwyczaj wymaga, by mężczyzna pomagał swej żonie (na co dzień w obrębie wsi mężczyzna nie gotuje, bo nazywali by go kucharzem i wyśmiewali się z niego)

Podział mienia i obowiązków związanych z płcią

istnieje cały szereg prac związanych z płcią:

Kobiety: - noszą specjalne kosze w kształcie dzwonów i wszelkie inne ciężary na głowie

• zaopatrywanie gospodarstwa w wodę (pod jej nadzorem znajdują się naczynia na wodę)

• chodzi do dołów, z których czerpie się wodę (miejsce spotkań towarzyskich kobiet)

Mężczyźni - mogą je nosić tylko w ramionach

• jako tama opiekuje się niemowlęciem i nosi je na rękach

jak ktoś zapyta, dlaczego dzieci mają obowiązek wedle ojca, który jest dla nich obcy to odpowiada się „ponieważ je pieści”

• własność osobista ma dla krajowców olbrzymie znaczenie

• tytuł TOLI czyli właściciel lub pan stanowi wyróżnienie nawet jeśli nie uprawnia do wyłącznego użytki

• sprzęt domowy jak i inne przedmioty w chacie nie stanowią wspólnej własności, lecz należą albo do męża albo do żony

kobieta - spódniczki z rafi

• naczynia na wodę

• przyrządy do robienia odzieży

• niektóre ozdoby

mężczyzna - narzędzia

• siekierka, topór, sieci, dzidy

• ozdoby do tańca

• bęben

• naszyjniki i naramienniki

• nieruchomości (pola ogrodowe, drzewa, domy a także łodzie żaglowe, inwentarz: głównie świnie) => posiadanie tych rzeczy stanowi o władzy

na wypadek śmierci jednego z małżonków drugi małżonek nie dziedziczy tych przedmiotów. Lecz są one rozdzielone między spadkobierców

każdy sam naprawia i utrzymuje w porządku swoje rzeczy - kobieta nie jest więc gospodynią w znaczeniu europejskim

Obowiązki gospodarcze

Ogród

Mężczyzna - rybołóstwo

• polowanie

• karczowanie zarośli

• ogradzanie

• palikowanie jamu

• sadzenie bulw

• opiekowanie się palmami kokosowymi

kobieta - zbieranie owoców i małży morskich

• plewienie

• doglądanie świń

razem - pewne stadia doglądania roślin

Życie

Mężczyzna - budowa łodzi

• wyruszanie na wyprawy morskie

• handel, też KULA

• wymiana produktów roślinnych na ryby

• belkowanie przy budowie domów

• wyroby w drzewie nawet jeżeli służą kobietom

• w dawnych czasach obróbka i wygładzanie narzędzi kamiennych

kobieta - pomaga w pokrywaniu dachu strzechą

• robienie mat

• wyplatanie naramienników i pasów

ogrodem na ogół opiekuje się mężczyzna a gospodarstwem kobieta.

---