Jak postępować z dziećmi z przetrwałymi odruchami wrodzonymi?

Przetrwały Asymetryczny Toniczny Odruch Szyjny(ATOS):

• należy układać dziecko tak, aby obserwowało otoczenie na wprost a nie z boku (siad plecami do ściany, leżenie przodem nogami do ściany);

• wykonywanie różnych czynności rękoma w linii środkowej ciała, tak aby ułatwić utrzymywanie głowy na wprost oraz symetrie ruchów;

• nauka symetrycznych chwytów - picie z filiżanki z dwoma uszami;

• dużo zabaw z przekraczaniem linii ciała.

Przetrwały Symetryczny Toniczny Odruch Szyjny(STOS):

• organizować zabawy w siadzie rozkrocznym;

• nie pozwalać na siad klęczny( pupa między nogami);

• we wszystkich pozycjach nie pobudzać do nadmiernego zginania i prostowania głowy. Przetrwały Odruch Moro:

• dziecko należy układać na brzuchu i mobilizować do chwytania zabawek;

• ostrożnie przyzwyczajać do hałasów;

- na różne sposoby uprzedzać dziecko o mającym za chwile wystąpić bodźcu wywołującym u dziecka Odruch Moro np. „zaraz zapalę światło".

Przetrwały Opistotonus - nadwyprost tułowia w leżeniu tyłem:

• organizować dziecku zabawy w pozycji siedzącej;

• nie podchodzić do dziecka z tyłu;

• należy nosić dziecko tyłem do siebie lub z jedną noga zgiętą;

• w czasie zabaw lub ćwiczeń nie wykonywać z dzieckiem gwałtownych ruchów.

Przetrwały Odruch Chwytny Stóp:

• mobilizować dziecko do zabawy stopami;

• zachęcać do chodzenia boso po różnym terenie ( dywan, trawa, piasek);

• dotykać i głaskać powierzchnie grzbietową stopy rozpoczynając od palca małego w kierunku pięty;

• nie wywoływać niekontrolowanego odruchu przez niepotrzebne punktowe drażnienie podeszwy stopy;

- przetaczanie stopy.

Przetrwały Odruch Chwytny Rąk:

• rozluźniać ramiona i wyprowadzać je w kierunku linii środkowej ciała z rotacją zewnętrzną dłoni;

• mobilizować dziecko do dotykania ręką swojego ciała ( głaskanie drugiej ręki, brzucha , twarzy);

• mobilizować dziecko na ile jest to możliwe do samoobsługi;

• często poklepywać, głaskać powierzchnie grzbietowe ręki;

• do zabawy używać często zabawek większych niż dłoń dziecka( małe zabawki mogą wzmagać odruch chwytny);

• mobilizować dziecko do zabawy swoimi rączkami, np. kosi - kosi, itp.

Przy występowaniu wszystkich opisanych przetrwałych odruchów stałe i systematyczne przestrzeganie powyższych zasad oraz utrzymywanie prawidłowych pozycji daje dobre rezultaty w codziennej pracy z dziećmi niepełnosprawnymi.

Jak postępować z dziećmi z przetrwałymi odruchami wrodzonymi ?

Nazwa odruchu	Sposób badania i efekt	Czas wygaśnięcia	Obecność tego odruchu blokuje
Przetrwały Asymetryczny Toniczny Odruch Szyjny(ATOS)	Polega na tym, że gdy noworodkowi ułożonemu na plecach przekręci się głowę w prawo, to ręka prawa wyprostowuje się, a lewa kurczy.	Wygasa do 6 miesiąca życia.	Wykonywanie czynności oburącz, przenoszenie rąk do ust, prawidłowe obracanie się, rozwój koordynacji wzrokowo - ruchowej.
Przetrwały Symetryczny Toniczny Odruch Szyjny(STOS)	Polega on na tym, że gdy dziecko leży na brzuchu, zgięcie głowy do klatki piersiowej, wywołuje zgięcie kończyn górnych wyprost kończyn dolnych, a wyprost głowy w tył powoduje wyprost kończyn górnych i zgięcie kończyn dolnych.	Wygasa do 6 miesiąca życia.	Zabawa oburącz, swobodne ruchy głowy, ruchy naprzemienne.
Odruch Moro	Polega on na tym, że przy nagłym bodźcu np. uderzeniu w materac, na którym leży dziecko, wywołującym przestrach, noworodek wykonuje ruch obejmowania, składający się z faz: I -odwodzenie i wprost rąk, II -zgięcie i przywiedzenie, odruch ten ma pomóc noworodkowi bezpiecznie przywrzeć do matki,	Wygasa miedzy 1 a 6 miesiącem życia.	Reakcje równoważne, reakcje obronne, reakcje podporowe.
Opistotonus -nadwyprost tułowia w leżeniu tyłem.	W wyniku niekorzystnego bodźca, dziecko nagle prostuje się, odchyla głowę do tyłu, cofa barki, tułów wygina w łuk, kończyny dolne prostuje, ręce zaciśnięte w pięść	Nie powinien występować.	Siad z biodrami prawidłowo zgiętymi, zabawę w pozycji siedzącej, reakcje równowagi, patrzenie wprost, lokomocję, mowę.
Przetrwały Odruch Chwytny Rąk.	Podrażnienie wewnętrznej powierzchni dłoni ( od palca małego) powoduje jej odruchowe zaciśnięcie.	Maksymalnie trwa do 3 miesiąca życia. Wygasa, gdy pojawia się świadome chwytanie.	Prawidłowy rozwój chwytu, możliwości poznawcze dziecka i rozwój koordynacji wzrokowo - ruchowej.
Przetrwały Odruch Chwytny Stóp.	Podrażnienie stopy w okolicy podeszwowej palców powoduje ich zgięcie podeszwowe.	Wygasa między 8 a 12 miesiącem życia wraz z pojawieniem się pionizacji.

---