BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE
Przejście wartości majątkowej z jednej osoby na druga musi być uzasadnione. Jeżeli przesuniecie majątkowe nastąpiło w świetle obowiązującego systemu prawnego bez uzasadnionej podstawy, wówczas ten, kto wartość, jaką utracił, może żądać jej zwrotu od tego, na kogo ona bezpodstawnie przeszła.
1). Regulacja nienależnego świadczenia.
-jest to szczególna postać bez. wzbog.
2).Przesłanki.
wzbogacenie jednego podmiotu
zubożenie drugiego podmiotu
związek między wzbogaceniem a zubożeniem
bezpodstawność wzbogacenia
A).Wzbogacenie.
Polega na uzyskaniu jakiejś korzyści majątkowej w dowolnej postaci .(nabycie praw, powiększenie ich zakresu)
Również na zmniejszeniu jego pasywów lub na oszczędzeniu wydatków.
B).Zubożenie .
Może polegać na nieodpłatnym świadczeniu usług przez zubożałego lub na naruszeniu przysługujących mu praw. zubożeniem są także utracone korzyści.
C).Związek między wzbogaceniem a zubożeniem.
Korzyść majątkowa ma związek z,,kosztem innej osoby” [nie chodzi tutaj o związek przyczynowy jako przesłanka odszkodowawcza, lecz o zjawiska współistniejące uzależnione od innych jakiś zdarzeń].
Zdarzenia powodujące z jednej strony zubożenie a, z drugiej strony wzbogacenie:
Działanie samego zubożałego
Działanie samego wzbogaconego
Działanie osoby trzeciej
Zdarzenie nie będące działaniem ludzkim
D)Bezpodstawność wzbogacenia.
Wzbogacenie kosztem zubożałego musi nastąpić bez podstawy prawnej.(Podstawę prawną przesunięć majątkowych mogą stanowić czynności prawne, decyzje adm. lub inne zdarzenia prawne określone w przepisach prawnych.
3).Niezależne świadczenie
Wzbogacony uzyskuje korzyść w następstwie działania zubożonego podjętego przez niego w celu wykonania określonego zobowiązania, a więc zaspokojenia wierzyciela.
Świadczenie stanowi element stosunku zobowiązanego.
Bezpodstawność wzbogacenia polega na tym , iż w rzeczywistości wzbogaconemu nie należy się korzyść od zub. Jako świadczenie.
Zwrot nienależnego świadczenia
brak zobowiązania
odpadniecie podstawy prawnej świadczenia
nieosiągnięcie celu świadczenia
nieważność czynności prawne
ad.1 brak zobowiązania
Świadczący w chwili spełniania świadczenia nie był względem odbiorcy w ogóle zobowiązany , lub świadczył ponad swoje zobowiązania i był w błędzie
Ad.2 odpadnięcie podstawy prawnej
Świadczenie jest nienależne także wówczas , gdy w chwili jego spełnienia miało podstawę prawną, która póżniej odpadła.
Ad ,3 Nieosiągnięcie celu świadczenia
Błąd dotyczy dalszego biegu wydarzeń. Zubożony świadczy na rzecz wzbogaconego w przeświadczeniu ,że później zostanie osiągęty zamierzony cel.
Ad .4 Nieważność czynności prawnej.
Zubożony świadczył na podstawie zobowiązania wynikającego z nieważnej czynności prawnej.
ROSZCZENIE O WYDANIE WZBOGACENIA.
PRZEDMIOT
Gdy zostaną spełnione powyższe przesłanki, zubożony może żądać od wzbogaconego zwrotu korzyści majątkowej
Roszczenie to różni się od doszkodowania,dla którego stanowi jedynie uszczerbek poniesiony w majątku poszkodowanego a nie również utracone korzyści.
-zwrot powinien być w naturze (ewentualnie przez surogaty, gdy ten go zbył)
-obowiązek wydania korzyści wygasa, jeżeli wzbogacony zużyłją lub utracił w taki sposób ze nie jest już wzbogacony
2.PODMIOTY ZOBOWĄZANE Zobowiązanym jest ten, kto się bezpodstawnie wzbogacił lub jego następcy. Gdy bez. wzb. Przekazał bezpłatnie uzyskaną korzyścią na rzecz osoby trzeciej.
3.PRZEDAWNIE
Roszczenie o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia ulega przedawnieniu po 10 latach, lub 3 lat, jeżeli roszczenie związane było z prowadzeniem działalności gospodarczej.
WZBOGACENIE NIE PODLEGAJĄCE ZWROTOWI
1Świadomość braku zobowiązania
Spełniający je wiedział, że nie był do świadczenia zob.
spełniający świadczenie , który wie ,że nie należy się ono, może żądać jego zwrotu jeżeli oświadczył że:
1 z zastrzeżeniem zwrotu
2 w celu uniknięcia przymusu jako świadczenie spełnione pod naciskiem okoliczności
3w wykonaniu nieważnej czynności prawnej
2Zgodność świadczenia z zasadami współżycia społecznego
ze względów moralnych (np. alimenty dalszej rodziny)
3Zadość uczynienie przedawnionemu roszczeniu oraz roszczeniu z gir i zakładów.
Roszczenia po upływie terminów przedawnienia nie wygasają, lecz nie mogą być przymusowo dochodzone. Zob. nadal istnieje, lecz nie jest zaskarżalne. Dłużnik spełniając świadczenie należne nie może żądać jego zwrotu.
4.Spełnienie niewymagalnego świadczenia
Jeżeli ktoś spełnił świadczenie zanim stało się wymagalne, nie może żądać jego zwrotu, choć sądził błędnie, że jego termin już nadszedł
PRZEPADEK ŚWIADCZENIA
NIENALEŻNE ŚWIADCZENIE PODLEGA KONFISKACI Na mocy orzeczenia sądowego
Do tych szczególnych okoliczności należy spełnienie świadczenia w zamian za dokonanie czynu:
1 zabronionego przez prawo
2 w celu niegodziwym