EUROPEJSKA WSPÓLNOTA ENERGII ATOMOWEJ
Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom), organizacja międzynarodowa z siedzibą w Brukseli, utworzona 1 V 1958 na mocy traktatu rzymskiego z 25 III 1957 przez 6 członków założycieli: Belgię, Francję, Holandię, Luksemburg, Niemcy, Włochy. Obecnie posiada 12 członków, oprócz członków założycieli dodatkowo Dania, Irlandia, Wielka Brytania, Grecja, Hiszpania i Portugalia.
Celem Euratomu jest rozwijanie badań atomowych, wspieranie powstawania i rozwoju przemysłu atomowego poszczególnych państw członkowskich. Organy: Rada Ministrów jako najwyższy organ Euratomu, Komisja jako organ zarządzający (od 1 VIII 1967 wspólne organy trzech Wspólnot) Parlament Europejski oraz Trybunał Sprawiedliwości również wspólne organy Wspólnot EWWS, EWG i Euratomu od 25 III 1957.
Ponadto Euratom posiada organ wspólny z EWG - Komitet Ekonomiczno-Społeczny, oraz szereg własnych organów pomocniczych - Agencja Zaopatrzenia, Komitet Naukowo-Techniczny, Wspólny Ośrodek Badań Jądrowych, Służba Bezpieczeństwa i Kontroli, Komitet Doradczy do Spraw Badań.
Po połączeniu władz wykonawczych trzech Wspólnot Traktat o Euratomie nadal formalnie obowiązuje. Niektóre postanowienia zostały zaktualizowane w Jednolitym Akcie Europejskim, który wszedł w życie 1 lipca 1987 r.
Traktat o utworzeniu Euratomu przewidywał m.in. stworzenie i szybki rozwój przemysłu nuklearnego, jednakże ograniczono jego realizację (ze względu na specyfikę sektora, który dotyczył istotnych interesów państw członkowskich) do:
rozwoju wspólnych badań, zwłaszcza w ramach wspólnych ośrodków badań naukowych,
ustalania wspólnych norm ochrony sanitarnej ludności i pracowników sektora nuklearnego,
udzielania pożyczek na urządzenia wykorzystujące energię atomową do celów cywilnych,
uzgadniania i regulowania dostaw surowców i paliw nuklearnych użytkownikom z obszaru Wspólnoty, owołania w Luksemburgu służb kontroli bezpieczeństwa instalacji nuklearnych i nadzorowania wykorzystania tych instalacji do celów cywilnych.
Do zakresu działań należą: promowanie badań, rozpowszechnianie informacji, bezpieczeństwo i zdrowie, inwestycje, dostawy "rud, surowców i specjalnych materiałów rozszczepialnych", zabezpieczenia i kontakty zewnętrzne.
Europejska Wspólnota Gospodarcza
Europejska Wspólnota Gospodarcza, EWG, z ang. European Economic Community (EEC), z franc. Communauté Économique Européenne (CEE), międzynarodowa organizacja gospodarcza powstała w wyniku procesów integracyjnych rozpoczętych po II wojnie światowej przez europejskie państwa demokratyczne o gospodarce rynkowej. Proces ten odbywał się w kilku etapach i polegał na tworzeniu wspólnych instytucji ekonomicznych, politycznych i prawnych.
EWG rozpoczęło swą działalność z dniem 1 stycznia 1958, na podstawie Traktatów Rzymskich podpisanych 25 marca 1957. Podstawy prawne zostały modyfikowane m.in. w Traktacie fuzyjnym organów trzech wspólnot (1967), Jednolitym Akcie Europejskim (1987) oraz w Traktacie o Unii Europejskiej (Maastricht 1992). Od 1993 EWG zmieniła nazwę na Wspólnota Europejska.
Członkowie założyciele: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN (od 1990 zjednoczone Niemcy), Włochy. W 1973 do EWG przystąpiły: Dania, Irlandia, Wielka Brytania; w 1981 Grecja; w 1986 Hiszpania i Portugalia. W 1995 członkami Wspólnoty Europejskiej zostały: Austria, Finlandia, Szwecja.
Główne cele EWG to: równomierny rozwój gospodarczy państw członkowskich, spójność ekonomiczna, wzrost stopy życiowej oraz zacieśnianie stosunków między krajami EWG. Cele te realizowane są dzięki: znoszeniu w stosunkach handlowych między członkami ograniczeń celnych, ograniczeń ilościowych oraz innych opłat i barier o podobnych skutkach; ustanowieniu wspólnej zewnętrznej taryfy celnej; swobodnemu przepływowi ludzi, towarów, usług i kapitału; wspólnej polityce w zakresie handlu, rolnictwa, transportu, ochrony środowiska, energetycznej i kulturalnej; wspieraniu badań; ujednoliceniu wolnego rynku i ustawodawstwa państw członkowskich; stowarzyszeniu i szerokiej współpracy z krajami trzecimi (EWG w stosunkach gospodarczych występowała jako jednolity podmiot).
Zrealizowany został jeden z najważniejszych celów pierwotnych EWG, czyli doprowadzenie do wspólnego rynku oraz unii gospodarek i walut. Organy EWG, będącej obecnie częścią składową I filaru UE, to zarazem organy obecnej Unii. Pierwotne instytucje EWG, takie jak Rada Ministrów czy Komisja, są obecnie wspólnymi instytucjami Unii Europejskiej (Parlament Europejski, Rada UE, Komisja Europejska, Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, Trybunał Obrachunkowy i Komitet Ekonomiczno-Społeczny).
Europejska Wspólnota Węgla i Stali
Europejska Wspólnota Węgla i Stali to organizacja gospodarcza, która zapoczątkowała integrację gospodarczą Europy, czego konsekwencją było powstanie Unii Europejskiej. EWWiS utworzyły następujące państwa:Belgia,Francja,Holandia,Luksemburg,RFN,Włochy
Przełomową datą dla narodzin integracji był 9 maja 1950 roku. Wówczas to francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman przedstawił na posiedzeniu Rady Ministrów projekt utworzenia organizacji nadzorującej przemysł wydobywczy i stalowy państw Europy Zachodniej, nazwany później planem Schumanna, choć jego faktycznym pomysłodawcą był Jean Monnet. Na kanwie tego dokumentu Francja, RFN, Belgia, Holandia, Luksemburg i Włochy podpisały 18 kwietnia 1951 roku w Sali Zegarowej Quai d'Orsay tzw. Traktat Paryski, powołujący do życia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali.
Porozumienie weszło w życie 23 lipca 1952 roku, regulując zasady działania wspólnego rynku węgla, stali i żelaza. Nim traktat stał się ciałem musiał przejść długotrwałą procedurę ratyfikacyjną w poszczególnych krajach. Największe kontrowersje wzbudził we Francji i w Niemczech, w pierwszym kraju demagogicznie krytykowany przez gaullistów i FPK, w RFN zaś opozycyjna SPD zarzucała polityce europejskiej Adenauera przypieczętowanie podziału Niemiec. Ze stosunkowo najcieplejszym przyjęciem plan Schumana spotkał się w krajach Beneluksu.
Zakładano, iż wspólny rynek na węgiel, żelazo i złom powstanie najpóźniej do 1 stycznia 1953, jeżeli chodzi o stal okres ten trwać miał rok dłużej, przy czym dla Włoch przewidziano termin do 1958 roku.
Głównym organem EWWiS została tzw. Wysoka Władza (High Authority), pełniąca rolę organu wykonawczego. Najważniejsze decyzje zapadały jednak w Radzie Ministrów, będącej emanacją poszczególnych rządów "szóstki". Powołano również liczące 78 posłów Zgromadzenie EWWiS oraz Trybunał Sprawiedliwości (7 sędziów na 6 lat).
W wyniku konferencji w Messynie (1955) i Raportu Spaaka (1956) państwa członkowskie EWWiS sygnowały w 1957 Traktaty Rzymskie, które obowiązywały od 1 stycznia 1958 roku. Traktaty Rzymskie powoływały Europejską Wspólnotę Gospodarczą i EUROATOM.
Utrzymywanie rozbudowanych struktur administracyjnych EWWiS, EWG i EUROATOMU było kosztowne, dlatego doszło do ich połączenia (ostateczny Układ o Fuzji miał miejsce 8 kwietnia 1965).
Europejska Wspólnota Węgla i Stali, zawarta na lat 50, ostatecznie przestała istnieć z dniem 23 lipca 2002. Jej kompetencje przejęła Wspólnota Europejska.