Do filmu Twarz Anioła (1970)

Mały Oświęcim " - Obóz koncentracyjny dla dzieci polskich w Łodzi ( na terenie Getta )
ul. Przemysłowa (Gewerbestrasse)

.....Łódź, styczeń 2013, spotkanie z byłymi więźniami. "Jeśli jest na sali chociaż jeden żurnalista - apeluję! Przekażcie informacje o naszym obozie mediom ogólnopolskim" - tak brzmiało przejmujące wezwanie, jakie wówczas wygłosił Kazimierz Gabrysiak. Jest w Łodzi zaorany i przepasany blokowiskiem kawał ziemi, na której w latach wojny rozgrywał się ukryty, wielki dramat polskich dzieci. Jeśli łodzianin nie wie o jego istnieniu, to tak, jakby oświęcimianin nie słyszał o Auschwitz. Ulica Bracka w krzyżu z Przemysłową. Dla wielu miejsce święte. Ostatni świadkowie tamtych strasznych zdarzeń żyją jeszcze, prosząc o modlitwę i naniesienie tego lagru na historyczne mapy.

W grudniu 1942 roku na terenie łódzkiego getta, mniej więcej w obrębie dzisiejszych ulic: Brackiej, Emilii Plater, Górniczej i Zagajnikowej, przy ul. Przemysłowej wyodrębniono obóz dla polskich dzieci i młodzieży (Polenjugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt). Główna brama obozu znajdowała się przy ul. Przemysłowej, stąd popularna nazwa: obóz przy Przemysłowej.
W zarządzeniu Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy z 28 listopada 1942 roku pisano, że będzie to obóz dla młodocianych Polaków - kryminalistów - lub pozbawionych opieki, będących zatem elementem niebezpiecznym zarówno dla dzieci niemieckich, jak też i przez to, że mogliby w dalszym ciągu uprawiać swą kryminalną działalność. Zachowano pozory, że ma to być obóz prewencyjny i wychowawczy. W rzeczywistości był to obóz koncentracyjny przeznaczony dla dzieci i młodzieży w wieku od 2 do 16 lat. Dzieci miały numery zamiast nazwisk, chodziły w szarych drelichach i trepach, pracowały od świtu do wieczora. Były karane biciem, pałowaniem przez policję (Jüdischer Ordnungsdienst), potocznie zwaną „odmani”. Dzieci od lat 2 do 16 umierały z głodu, pragnienia, wyczerpania, czy też pałowania przez „odmanów”.

„Z modlitwy do niemieckiego Boga”:
…[…]Spraw Boże, żeby lud polski gromadami zamieniał się w popiół. Użycz nam nieznanej rozkoszy mordowania dorosłych, jak też i dzieci…Będziemy wołać umierając: zmień o Panie, Polskę w pustynię…[…]…
Tekst ukazał się na krótko przed 1 września 1939 roku nakładem „Veretinung zum Schutze Oberschlesiens”( Niemiecki Komisariat Plebiscytowy (niem. Plebiszitkomissariat für Deutschland).

---