SYSTEM CAŁEGO DRZEWA
( FTS )
Dążność do zwiększenia wydajności pracy i obniżenia kosztów pozyskiwania drewna może powodować stosowanie systemu całego drzewa (FTS), w którym przy pniu następuje wyłącznie ścinka drzew, a ich okrzesanie i wyrób sortymentów odbywa się na składnicy zrębowej lub spedycyjno manipulacyjnej. System ten był u nas zalecany przy pozyskiwaniu drewna w zespołach ścinkowo - zrywkowych pracujących na zrębach zupełnych. Ta forma organizacji pracy nie zyskała jednak u nas szerszej aprobaty SŁUŻBY LEŚNEJ i robotników, a więc i FTS stosowany jest raczej sporadycznie.
Do zalet FTS należy zaliczyć znaczną wydajność pracy przy ścince i zrywce, niższe zużycie materiałów pędnych, tym samym i wyższe zarobki robotników i niższe koszty pozyskiwania. Inną zaletą jest pozostawienie czystego zrębu z chwilą ścięcia ostatniego drzewa, to znaczy, że powierzchnia jest gotowa do zalesień bez dodatkowych zabiegów oczyszczających. Zaletą jest również to, że w trakcie zrywki większość cienkich gałązek z igliwiem obłamuje się i jest przemieszana z glebą przez tylce gałęzi. Tym samym znacznie mniej zielonej masy, zawierającej dużo substancji mineralnych, jest usuwanie ze środowiska niż w systemach poprzednich, w których masę tę w całości spalono. W systemie tym grube gałęzie, które zostały po zrywce, okrzesywane są na składnicy i tu mogą być spalone w jednym miejscu lub przerobione na zrębki przemysłowe lub energetyczne. Ujemną stroną FTS są trudności w rozliczeniu robotników w sposób bezkonfliktowy; są również zastrzeżenia w stosunku do stosowania tego systemu w cięciach pielęgnacyjnych (obawa znacznego uszkodzenia pozostających drzew). Wyklucza się stosowanie go w drzewostanach w klasie odnowienia i w drzewostanach bliskorębnych przy istnieniu wartościowych odnowień.
System FTS w Polsce jest stosowany tylko wówczas, gdy wyróbka sortymentów prowadzona jest na składnicy zrębowej, na którą całe drzewa są zrywane za pomocą ciągników typu skidder. Przewóz drzew z koronami po drogach publicznych nie prowadzi się z uwagi na brak odpowiedniego sprzętu przewozowego. W krajach zachodniej Europy bywa stosowany ten system przy wykonywaniu trzebieży w drzewostanach II i III klasy wieku, to znaczy wówczas, gdy wysokość drzew umożliwia formowanie ładunków, przy których całkowita długość pojazdu jest zgodna z przepisami kodeksu drogowego. Do przewozu drzew z koronami stosuje się samochody z burtami zamykanymi hydraulicznie, wyposażone dodatkowo w pilarki pneumatyczne (drążek ze stopu aluminiowego z silniczkiem z krótką prowadnicą i piłą łańcuchowa.) Pilarka służy do obcięcia gałęzi i wierzchołka wystających poza obrys samochodu. Drzewa z koronami są przewożone na składnicę, tu okrzesywane i korowane maszynowo, następnie wyrabiane są sortymenty, czasem nawet w liczbie kilkudziesięciu. Z gałęzi wyrabia się zrębki energetyczne lub przemysłowe.
Na dużych zrębach przemysłowych położonych w dużych kompleksach leśnych w innych krajach, głównie na terenie Rosji, bywa stosowany przewóz drzew z koronami, również w drzewostanach rębnych.
2