1. Egzamin po szkole podstawowej i gimnazjum, charakterystyka arkusza.

1. SPRAWDZIAN PO SZKOLE PODSTAWOWEJ

• Sprawdzian jest egzaminem przeprowadzanym w 6 klasie szkoły podstawowej. Jest on powszechny i obowiązkowy, co oznacza, że muszą do niego przystąpić wszyscy uczniowie - zarówno uczniowie szkół podstawowych dla dzieci i młodzieży, jak i słuchacze szkół podstawowych dla dorosłych. Przystąpienie do sprawdzianu jest jednym z warunków ukończenia szkoły

• Sprawdzianu nie można nie zdać. Wynik ma znaczenie tylko informacyjne i nie powinien być podstawą do prowadzenia jakiejkolwiek selekcji. Każdy uczeń, który ukończył szkołę podstawową, niezależnie od wyników sprawdzianu musi być przyjęty do gimnazjum w swoim rejonie, jeśli nie ukończył 16 roku życia.

• Uczniowie, którzy do sprawdzianu nie przystąpią w danym roku, muszą powtórzyć ostatnią klasę SP i przystąpić do sprawdzianu w roku następnym.

• Do sprawdzianu nie przystępują uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym. 

• Istnieje również możliwość zwolnienia ucznia z obowiązku przystąpienia do sprawdzianu.( jeśli ktoś jest upośledzony umysłowo; jeśli szczególny wypadek losowy nie pozwoli na zdawanie w terminie zatwierdzonym przez CKE; uczniowie ze sprzężoną niepełnosprawnością, którzy mają orzeczenie o potrzebie specjalnego kształcenia; laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych oraz laureaci konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim z zakresu jednego z grupy przedmiotów objętych sprawdzianem)

• Na sprawdzianie badany i oceniany jest poziom osiągnięć uczniów w zakresie pięciu obszarów umiejętności: 
    
  -  czytania,
  -  pisania, 
  -  rozumowania, 
  -  korzystania z informacji, 
  -  wykorzystywania wiedzy w praktyce.

• Umiejętności mają charakter ponadprzedmiotowy, co oznacza, że np. czytanie obejmuje nie tylko umiejętności odczytywania tekstów literackich, ale także wykresów, map itp., a zadania są tak skonstruowane, że sprawdzają umiejętności kształcone w obrębie różnych przedmiotów. Umiejętności te są: 
    
  -  podstawowe dla tego poziomu kształcenia,
  -  ponadprzedmiotowe,
  -  niezbędne na wyższym etapie kształcenia (w gimnazjum) i przydatne w życiu codziennym.

• Sprawdzian odbywa się co roku w kwietniu, tego samego dnia i o tej samej godzinie w każdej szkole. Dla uczniów, którzy z przyczyn losowych lub zdrowotnych nie mogli przystąpić do sprawdzianu w ustalonym terminie w kwietniu, a także dla tych, którzy wtedy przystąpili, ale przerwali sprawdzian lub im go unieważniono, dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej wyznacza dodatkowy termin. Dodatkowy sprawdzian odbywa się nie później niż do dnia 20 sierpnia danego roku, w miejscu wskazanym przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej.

•  Na sprawdzianie każdy uczeń otrzymuje taki sam zestaw zadań wraz z kartą odpowiedzi (zwany zestawem egzaminacyjnym). Propozycje zestawów do przeprowadzania sprawdzianu przygotowują okręgowe komisje egzaminacyjne, a o tym, który zestaw będą rozwiązywać uczniowie, decyduje dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.

• Sprawdzian rozpoczyna się punktualnie o godzinie wyznaczonej przez dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Sprawdzian trwa 60 minut i jest to czas, który przeznaczony jest na rozwiązywanie zadań.( Dla uczniów (słuchaczy) z dysfunkcjami czas trwania sprawdzianu może być przedłużony nie więcej niż 30 min.)

• Prace uczniów są sprawdzane i punktowane przez specjalnie przygotowanych i przeszkolonych egzaminatorów. Egzaminatorów powołuje dyrektor OKE. Egzaminatorzy nie mogą sprawdzać prac uczniów ze szkoły, w której są zatrudnieni.

• Maksymalnie na sprawdzianie można uzyskać 40 punktów. Wyniku sprawdzianu nie odnotowuje się na świadectwie szkolnym.

• Pierwszy sprawdzian odbył się 10 kwietnia 2002 roku.

• Na prośbę ucznia i jego rodziców sprawdzian może zostać przekazany do wglądu dla nich w miejscu i czasie wskazanym przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej.

1. STADNARDY WYMAGAŃ EGZAIMNACYJNYCH pogrupowano w pięć ponadprzedmiotowych kategorii:

 czytanie,

 pisanie,

 rozumowanie,

 korzystanie z informacji,

 wykorzystywanie wiedzy w praktyce (w tym liczenie).

Pisemna forma sprawdzianu wprowadza ograniczenie nie pozwalające ująć w wykazie słuchania i mówienia. Należy koniecznie zadbać, aby te kategorie umiejętności doceniać w procesie kształcenia i eksponować w sprawdzaniu wewnątrzszkolnym.

2. CHARAKTERYSTYKA ARKUSZA

• Sprawdzian ma charakter interdyscyplinarny i bada umiejętności ucznia w zakresie pięciu standardów, takich jak: czytanie, pisanie, rozumowanie, korzystanie z informacji, wykorzystanie wiedzy w praktyce.

• PODZIAŁ NA ZADANIA OTWARTE I ZAMKNIĘTE:

ZADANIA OTWARTE

Forma zadania	Czynność ucznia
Zadanie rozszerzonej odpowiedzi (skrót: RO)	Uczeń pisze dłuższy tekst na zadany temat lub rozwiązuje zadanie wymagające wielu różnych czynności, zapisuje kolejne kroki, przedstawiając swoje rozumowanie.
Zadanie krótkiej odpowiedzi (skrót: KO)	Uczeń podaje rozwiązanie zadania, problemu w formie rysunku, pojedynczego słowa, liczby, zdania, wyrażenia matematycznego, rysunku, elementu diagramu lub wykresu.
Zadanie z luką (skrót: L)	Uczeń uzupełnia zdanie brakującym wyrazem, zwrotem lub wyrażeniem matematycznym. Wpisuje w wolne pola brakujące słowa, liczby, daty lub uzupełnia rysunek.

ZADANIA ZAMKNIĘTE

Forma zadania	Czynność ucznia
Zadanie wielokrotnego wyboru (skrót: WW)	Uczeń wybiera prawidłową lub najlepszą odpowiedź spośród kilku podanych propozycji.
Zadanie na dobieranie (skrót: D)	Uczeń tworzy, według podanych kryteriów, pary elementów, które wybiera z dwóch zbiorów. Do zbiorów tych mogą należeć: wyrazy, wypowiedzenia, wyrażenia, rysunki itp.
Zadanie typu prawda - fałsz (skrót: PF)	Uczeń ocenia prawdziwość podanych zdań, poprawność wykonanych rachunków, diagramów, wykresów i innych rysunków.

1.

Szeroki zakres zastosowań.

2.

Obiektywne punktowanie wyników.

3.

Sprawność pomiarowa.

4.

Wdrażanie do podejmowania decyzji.



Mogą obejmować większy zakres materiału.



Udzielanie odpowiedzi zajmuje mało czasu.



Łatwa konstrukcja klucza punktowania.



Punktowanie zadań zajmuje mało czasu i jest obiektywne (zadania może sprawdzać czytnik).



Prostsza analiza wyników.

1.

Zadowalająca reprezentatywność zbioru zadań.

2.

Wysoki obiektywizm punktowania.

3.

Niepodatność na zgadywanie odpowiedzi.

4.

Łatwość konstrukcji.



Sprawdzają kreatywność zdającego.



Pozwalają na samodzielność pracy i swobodę wypowiedzi.



Wymagają poprawnego stosowania zwrotów i wyrażeń typowych dla danego przedmiotu.

ZALETY ZADAŃ
ZAMKNIĘTYCH	OTWARTYCH

1.

Niemożność tworzenia syntez przez uczniów.

2.

Fałszywy obraz świata i wiedzy ludzkiej jako zamkniętych systemów o stałych czytelnych prawidłowościach.

3.

Przewaga form zadań nad treścią kształcenia.

4.

Większy niż w przypadku zadań otwartych błąd pomiaru.

5.

Trudność konstruowania zadań.



Można sprawdzać tylko ograniczony zestaw umiejętności.



Stwarzają możliwość zgadywania poprawnej odpowiedzi.



Trudność w konstruowaniu poprawnych i wartościowych zadań o wyższej taksonomii.

1.

Poszatkowanie treści kształcenia.

2.

Ciążenie ku niskim kategoriom celów kształcenia.

3.

Niepełny obiektywizm punktowania.



Obejmują mniejszy zakres treści kształcenia.



Trudność w jednoznacznym konstruowaniu poleceń.



Trudność w obiektywnej ocenie zadań.



Udzielanie odpowiedzi zajmuje dużo czasu.



Czasochłonność procesu sprawdzania i oceniania.



Trudna konstrukcja modelu oceniania



Czasochłonna analiza.



Trudna interpretacja wyników.

WADY ZADAŃ
ZAMKNIĘTYCH	OTWARTYCH

2. EGZAMIN GIMNAZJALNY

• Egzamin gimnazjalny przeprowadzany jest w trzeciej klasie gimnazjum. Jest on powszechny i obowiązkowy, co oznacza, że musi przystąpić do niego każdy uczeń (słuchacz) kończący szkołę. Przystąpienie do egzaminu jest bowiem jednym z warunków jej ukończenia.

• Jeżeli jakiś uczeń (słuchacz) nie przystąpi do egzaminu gimnazjalnego w danym roku, musi powtórzyć ostatnią klasę gimnazjum i przystąpić do niego w roku następnym.

• Liczba punktów uzyskana na egzaminie gimnazjalnym nie ma wpływu na ukończenie szkoły. Wynik egzaminu gimnazjalnego jest jednak brany pod uwagę przez szkoły ponadgimnazjalne przy przyjmowaniu uczniów do tych szkół.

• Istnieje również możliwość zwolnienia ucznia z obowiązku przystąpienia do egzaminu gimnazjalnego.(jak wyżej ;P )

• Na egzaminie gimnazjalnym sprawdzane jest opanowanie wiadomości i umiejętności określonych w standardach wymagań egzaminacyjnych będących podstawą przeprowadzania egzaminu w trzeciej klasie gimnazjum, obowiązujących we wszystkich szkołach w Polsce. Egzamin ten sprawdza umiejętności międzyprzedmiotowe, uwzględniając powiązania między różnymi dziedzinami wiedzy. Zdawany jest w trzech częściach:
  - pierwsza obejmuje wiadomości i umiejętności z zakresu przedmiotów humanistycznych: języka polskiego, historii, wiedzy o społeczeństwie, plastyki, muzyki oraz uwzględnia ścieżki edukacyjne: filozoficzną, regionalną - dziedzictwo kulturowe w regionie, czytelniczą i medialną, europejską, kulturę polską na tle tradycji śródziemnomorskiej;
  - druga obejmuje wiadomości i umiejętności z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych: matematyki, biologii, geografii, chemii, fizyki i astronomii oraz uwzględnia ścieżki edukacyjne: filozoficzną, prozdrowotną, ekologiczną, czytelniczą i medialną, regionalną - dziedzictwo kulturowe w regionie, europejską, obronę cywilną;
  - trzecia obejmuje wiadomości i umiejętności  z zakresu języka obcego nowożytnego (angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski i włoski); do tej części egzaminu uczeń (słuchacz) przystępuje z języka, którego uczy się w szkole jako przedmiotu obowiązkowego

• Egzamin przeprowadzony jest w kwietniu- jedna data i godzina dla wszystkich szkól; każda część innego dnia.

• Egzamin gimnazjalny rozpoczyna się punktualnie o godzinie wyznaczonej przez dyrektora CKE. Część pierwsza i druga egzaminu trwają po 120 minut, a część trzecia trwa 90 minut - jest to czas przeznaczony na rozwiązywanie zadań. Dla uczniów (słuchaczy) z dysfunkcjami czas trwania egzaminu gimnazjalnego może być przedłużony nie więcej niż o:
  -  60 min. w przypadku części pierwszej i drugiej,
  -  45 min. w przypadku części trzeciej.

• Prace uczniów są sprawdzane przez egzaminatorów, powołanych i przeszkolonych przez OKE.

• Wynik egzaminu gimnazjalnego to suma punktów uzyskanych za wykonanie zadań otwartych i zamkniętych. Ustala go okręgowa komisja egzaminacyjna na podstawie liczby punktów przyznanych przez egzaminatorów. Jest on ostateczny

• Z każdej części egzaminu gimnazjalnego można otrzymać maksymalnie 50 punktów. Wyniku egzaminu gimnazjalnego nie odnotowuje się na świadectwie szkolnym. Każdy gimnazjalista otrzymuje natomiast wystawione przez OKE zaświadczenie o uzyskanych przez siebie wynikach.

• Egzamin skłąda się z 3 części:

1. humanistycznej - w której sprawdzana jest wiedza z języka polskiego, historii, wiedzy o społeczeństwie i sztuki; Część humanistyczna składa się z zadań otwartych i zamkniętych, dotyczących zawartych w arkuszu tekstów i sprawdzają ich zrozumienie przez zdającego. Zdający pisze także dwa teksty:

• krótki (najczęściej użytkowy - zaproszenie, list, streszczenie itp.),

• długi (wypracowanie na zadany temat i w podanej formie: listu, rozprawki itp.). Wypracowanie pozwala zdobyć 15 lub 16 punktów, przy czym zdający musi napisać tekst zapisując przynajmniej połowę przeznaczonego miejsca w arkuszu (w przeciwnym wypadku wypracowanie nie jest sprawdzane).

Egzamin trwa 120 minut (180 minut - czas wydłużony).

2. matematyczno-przyrodniczej - w której sprawdzana jest wiedza z biologii, chemii, fizyki i astronomii, geografii i matematyki. W części matematyczno-przyrodniczej zdający rozwiązuje zadania:

• zamknięte (wśród nich znajdują się takie, które sprawdzają umiejętność korzystania z dostępnych w arkuszu map, wykresów, tabel i innych dołączonych informacji),

• otwarte, wymagające przedstawienia pełnego rozwiązania. Punkty za zadania otwarte przyznawane są cząstkowo, za poszczególne etapy rozwiązania (rozwiązanie całego zadania nie jest wymagane do zdobycia punktów).

Egzamin trwa 120 minut (180 minut - czas wydłużony).

3. językowej (wprowadzony przez Ministerstwo Edukacji Narodowej od roku szkolnego 2008/2009)- sprawdzana jest wiedza z nowożytnego języka obcego (do wyboru: angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski i włoski); Część językowa składa się z 3 części:

1. Słuchanie - odtwarzana jest płyta CD, uczeń musi odpowiedzieć na pytania związane z treścią zawartą na płycie.

2. Czytanie - uczeń musi odpowiedzieć na pytania związane z przeczytanym tekstem.

3. Reagowanie językowe - uczeń musi wybrać odpowiednią reakcję językową.

Egzamin trwa 90 minut (135 minut - czas wydłużony).

CHARAKTERYSTYKA ARKUSZY nie będę pisać drugi raz tego samego co jest wyżej;) a zamieszczanie tutaj przykładowych pytań i zadań też jest bez sensu, bo większość albo pisała ten egzamin albo może poszukać pierwszego lepszego arkusza w Internecie;)

---