Kalkulacja

PODZIAŁOWA DOLICZENIOWA

prosta współczynnikowa fazowa zleceniowa asortymentowa

Zadanie 1 (kalkulacja podziałowa prosta)

Przedsiębiorstwo produkujące masowo jednorodne wyroby ponosi w danym miesiącu następujące koszty:

Materiały bezpośrednie 60 000 zł.,

Płace bezpośrednie 40 000 zł.,

Koszty wydziałowe 18 000 zł.

W okresie tym wyprodukowano 100 szt. produktów gotowych. Ustalić koszty ogółem i jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu gotowego.

Pozycja kalkulacyjna	Całkowite koszty produkcji (zł)	Liczba wyrobów gotowych (szt.)	Koszt jednostkowy (zł/szt.)
RAZEM

Zadanie 2 (kalkulacja podziałowa prosta)

- Materiały bezpośrednie 5.400 zł

- Płace bezpośrednie 4.700 zł

- Koszty wydziałowe 7.900 zł

W danym okresie wytworzono 600 sztuk wyrobów gotowych. W wyniku inwentaryzacji stwierdzono, że w produkcji znajduje się jeszcze 500 sztuk wyrobów przetworzonych w 80%.

Należy dokonać kalkulacji kosztu jednostkowego produktu zakończonego oraz produkcji
w toku.

Rozwiązanie:

1. Obliczamy wielkość produkcji bieżącego okresu:

- ………. sztuk zakończonych w 100% = …….. sztuk

- ………. sztuk zakończonych w 80% = ……… sztuk

razem produkcja wyrażona za pomocą jednostek

przeliczeniowych (wyrobów gotowych) = …….. sztuk

2. Kalkulacja kosztu wytworzenia wyrobów gotowych i produkcji w toku (półfabrykatu).

Pozycja kalkulacyjna	Całkowite koszty produkcji (zł)	Produkcja (szt.)	Koszt jednostkowy wyrobu gotowego (zł/szt.)	Koszt jednostkowy produktu niezakończonego (zł/szt.)
RAZEM

3. Sprawdzenie wyników kalkulacji:

Produkcja zakończona …… sztuk x …… zł/szt. =

Produkcja w toku …… sztuk x ……. zł/szt. =

Zadanie 3 (kalkulacja podziałowa prosta)

Przedsiębiorstwo produkujące masowo jednorodne wyroby ponosi w danym miesiącu następujące koszty:

Materiały bezpośrednie 1 200 zł.,

Płace bezpośrednie 7 200 zł.,

Koszty wydziałowe 3 600 zł.

Poniesione koszty dotyczą wytworzonych 200 szt. wyrobów gotowych oraz 100 szt. półfabrykatów przerobionych w 40% z punktu widzenia poniesionych kosztów produkcji. Produkcje niezakończoną przelicza się na wyroby gotowe z zastosowaniem procentu zaawansowania produkcji.

1. Ustalić jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu gotowego i półfabrykatu.

2. Ustalić jednostkowy koszt wytworzenia wyrobu gotowego i półfabrykatu zakładając, że materiały zużywają się na początku procesu produkcyjnego a pozostałe koszty narastają proporcjonalnie.

Zadanie 4 (kalkulacja podziałowa współczynnikowa)

W przedsiębiorstwie o różnorodnej produkcji masowej koszty na koniec okresu sprawozdawczego kształtowały się następująco:

Materiały bezpośrednie 1 200 zł.,

Płace bezpośrednie 7 200 zł.,

Koszty wydziałowe 3 600 zł.

Koszty ogólnego zarządu 1 900 zł.

W wydziałach produkcji podstawowej wytwarza się z jednego surowca dwa rodzaje wyrobów A i B. Różnią się one od siebie wielkością, której stosunek wynosi 2:1. Czas obróbki jest mierzony za pomocą normogodzin i kształtuje się jak 3:1. Zużycie materiałów następuje w proporcji do wielkości wyrobów, pozostałe koszty są rozliczane proporcjonalnie do normogodzin. Na początek okresu nie było produkcji w toku. W analizowanym okresie wyprodukowano

400 szt. wyrobów A wykonanych w 100%

600 szt. wyrobów B wykonanych w 100%

200 szt. wyrobów B wykonanych w 50%

Ustalić koszt wytworzenia wyrobów A i B oraz produkcji niezakończonej wyrobu B.

Zadanie 5 (kalkulacja procesowa/fazowa)

Kalkulacja podziałowa procesowa (fazowa) ma zastosowanie w produkcji masowej i wieloseryjnej, przechodzącej przez szereg następujących po sobie faz procesów produkcyjnych.

Przedsiębiorstwo „Beta” wyprodukowało w danym okresie w wydziale I 400 sztuk półfabrykatów, a w wydziale II 300 sztuk wyrobów gotowych. Różnicę ilościową między wydziałem I i II stanowi 100 sztuk produkcji w toku, którą stanowiła w tym przypadku nie przetworzone półfabrykaty pobrane z wydziału I. Poszczególne wydziały pokrywają się
z fazami produkcyjnymi.

Informacje o kosztach wydziałów (faz produkcyjnych) zawarto w poniższej tabeli:

Pozycja kalkulacyjna	Faza I Wydział I (zł)	Faza II Wydział II (zł)	Łącznie
Materiały bezpośrednie	8 000,00	-
Płace bezpośrednie	4 000,00	4 700,00
Koszty wydziałowe	16 000,00	13 300,00
RAZEM

Rozwiązanie:

koszty fazy I

koszty fazy II

razem koszt wytworzenia wyrobu gotowego = …… zł/szt.

Sprawdzenie wyników kalkulacji:

Zadanie 6 (kalkulacja doliczeniowa - zleceniowa)

W danym okresie sprawozdawczym przedsiębiorstwo „Gama” wykonała dwa zlecenia produkcyjne:

Zlecenie nr 1: 200 sztuk wyrobów A

Zlecenie nr 2: 250 sztuk wyrobów B

Koszty zewidencjonowane w przekroju pozycji kalkulacyjnych zawiera poniższa tabela:

Pozycja kalkulacyjna	Koszty ogółem (zł)	Koszty zlecenia I	Koszty zlecenia II
Materiały bezpośrednie	18 000,00	10 000,00	8 000,00
Płace bezpośrednie	4 000,00	3 000,00	1 000,00
Koszty wydziałowe	3 800,00
RAZEM	25 800,00

Rozwiązanie:

1. Obliczamy wskaźnik narzutu kosztów wydziałowych:

oraz kwotę narzutu kosztów wydziałowych dla poszczególnych zleceń:

dla zlecenia I:

dla zlecenia II:

2. Ustalamy koszty jednostkowe wyrobów produkowanych w ramach zleceń 1 i 2 dzieląc koszty zleceń przez liczbę wyrobów.

3. Sprawdzenie wyników kalkulacji:

Zlecenie I:

Zlecenie II:

Razem

Zadanie 7 (kalkulacja doliczeniowa - zleceniowa)

Fabryka wytwarza dwa typy dachówki. Koszty wytworzenia ujmuje się w dwóch odrębnych zleceniach. W bieżącym miesiącu koszty produkcji z podziałem na zlecenia przedstawiono w tabeli.

Pozycje kosztów	Zlecenie I	Zlecenie II	Koszty ogółem
Materiały bezpośrednie	36 000	48 000	84 000
Płace bezpośrednie	19 200	24 800	44 000
Koszty wydziałowe			16 800
Koszty ogólnego zarządu			14 480

Koszty wydziałowe rozliczane są proporcjonalnie do materiałów bezpośrednich, a koszty ogólnego zarządu proporcjonalnie do kosztów wytworzenia. W danym miesiącu rozpoczęto i zakończono produkcję dachówki.

Na podstawie danych:

1. rozliczyć koszty pośrednie,

2. ustalić koszty wytworzenia dachówki w odniesieniu do każdego zlecenia.

Zadanie 8 (kalkulacja doliczeniowa - asortymentowa)

Przedsiębiorstwo produkuje trzy rodzaje wyrobów: A, B, C w ramach trzech odrębnych zleceń produkcyjnych. W danym miesiącu wykonano: 50 szt. wyrobów A, 20 szt wyrobów B, 30 szt wyrobów C. Kształtowanie się kosztów w okresie sprawozdawczym pokazuje tabela.

Ustalić koszty wytworzenia oraz koszt jednostkowy wyrobów A, B i C, przyjmując następujące założenia:

1. produkcje wszystkich wyrobów zakończono w danym okresie,

2. koszty wydziałowe są rozliczane proporcjonalnie do liczby maszynogodzin wynoszącej:

• dla produkcji wyrobu A 1500 maszynogodzin

• dla produkcji wyrobu B 750 maszynogodzin

• dla produkcji wyrobu C 1050 maszynogodzin

3. koszty ogólnego zarządu są rozliczane proporcjonalnie do kosztu wytworzenia.

Pozycje kosztów	Wyrób A	Wyrób B	Wyrób C	Koszty ogółem
Materiały bezpośrednie	28 000	8 000	14 000	50 000
Płace bezpośrednie	30 000	6 000	8 000	44 000
Koszty wydziałowe				66 000
Koszty ogólnego zarządu				80 000

Zadanie 9

Spółka „GAMA” produkuje trzy rodzaje wyrobów x, y, z z tego samego surowca w dwóch fazach technologicznych na odrębnych wydziałach produkcyjnych.

W czerwcu poniesiono koszty:

FAZA I

w tym - materiały bezpośrednie                                                                            30.000,-

           - płace bezpośrednie                                                                                   20.000,-

           - koszty wydziałowe                                                                                   28.000,-

FAZA II                                                                                                                   

w tym - materiały bezpośrednie                                                                            35.000,-

           - płace bezpośrednie                                                                                   25.000,-

           - koszty wydziałowe                                                                                   27.100,-

Wyprodukowano w tym samym okresie w fazie I półfabrykatów:

-         wyrób x

                     80 szt. przerobionych w 100%

                     200 szt. przerobionych w 50%

-         wyrób y

                     100 szt. przerobionych w 100%

                     100 szt. przerobionych w 40%

-         wyrób z

                     70 szt. przerobionych w 100%

                     100 szt. przerobionych w 30%

ZAŁOŻENIA

1. Rozliczenie kosztów półfabrykatów dokonywane wg TKW.

2. Koszty fazy I rozliczane są na poszczególne półfabrykaty wg współczynników:

-         koszty materiałów bezpośrednich                                                                        1 : 2 : 3

-         koszty płacy bezpośredniej                                                                                 2 : 3 : 1

-         koszty wydziałowe                                                                                              1 : 2 : 4

3. Koszty fazy II rozliczane są na poszczególne półfabrykaty wg współczynników:

-         koszty bezpośrednie                                                                                           3 : 2 : 7

-         koszty wydziałowe                                                                                              3 : 2 : 1

Polecenia do wykonania:

- ustalić koszty wytworzenia wyrobów gotowych

ROZWIĄZANIE:

1. Obliczenie wielkości produkcji

dla x.

dla y.

dla z.

2. Na podstawie danych stwierdzamy, że możemy skorzystać z kalkulacji podziałowej ze współczynnikami. Tworzymy tabele kalkulacyjną dla fazy I.

Pozycja kalkulacyjna	Nazwa wyrobu	Ilość umowna (szt.)	Współczynnik	Ilość jednostek współczynnikowych	Koszt wytworzenia jednostki współczynnikowej	Koszt  wytworzenia jednostki wyrobu
Materiały bezpośrednie	x
		y
		z
Płace bezpośrednie	x
		y
		z
Koszty wydziałowe	x
		y
		z

Całkowity koszt jednostkowy półfabrykatów w fazie I

dla x

dla y

dla z

Wyceniamy półfabrykaty przekazanych do fazy II

dla x            

dla y            

dla z           

3. Tworzymy tabele kalkulacyjną jak przy fazie I, wpisując odpowiednie współczynniki dla fazy II

Pozycja kalkulacyjna	Nazwa wyrobu	Ilość umowna (szt.)	Współczynnik	Ilość jednostek współczynnikowych	Koszt wytworzenia jednostki współczynnikowej	Koszt wytworzenia jednostki wyrobu
Koszty bezpośrednie (materiały bezpośrednie i płace bezpośrednie)	x
		y
		z
Koszty wydziałowe	x
		y
		z

Całkowity koszt jednostkowy wyrobów gotowych w fazie II

dla x            

dla y            

dla z            

4. Ustalamy koszt wytworzenia wyrobu gotowego

dla x            

dla y            

dla z            

5. Sprawdzenie poprawności obliczeń kalkulacji

-         koszt wytworzenia wyrobu gotowego x                         

-         koszty wytworzenia półfabrykatu x                              

-         koszt wytworzenia wyrobu gotowego y                    

-         koszty wytworzenia półfabrykatu y                              

-         koszt wytworzenia wyrobu gotowego z                       

-         koszty wytworzenia półfabrykatu z        

Zadanie 10 (kalkulacja zleceniowa)

Przedsiębiorstwo Maszyn Precyzyjnych w Konstancinie wytwarzało w czerwcu wyroby gotowe w oparciu o trzy zlecenia produkcyjne.

- Zlecenie 1 obejmuje produkcję 10 szt. obrabiarek. Zlecenie to zostało otwarte (rozpoczęte)
w poprzednim okresie, a w bieżącym kontynuowane i jeszcze niezakończone,

• Zlecenie 2 obejmuje produkcję 5 szt. tokarek. Zlecenie to zostało otwarte (rozpoczęte)
  w bieżącym okresie, a w bieżącym kontynuowane i jeszcze niezakończone.

• Zlecenie 3 obejmuje produkcję 2 szt. wtryskarek, Zlecenie to zostało otwarte (rozpoczęte)
  w po­przednim okresie, w bieżącym kontynuowane i zakończone.

Koszty produkcji zarejestrowane w księgach rachunkowych tego przedsiębiorstwa
i dotyczące reali­zowanych zleceń, wynosiły:

Pozycja kalkulacyjna	Zlecenie 1		Zlecenie 2	Zlecenie 3
	Stan z okresu poprzedniego	Koszty bieżącego okresu	Koszty bieżącego okresu	Stan z okresu poprzedniego	Koszty bieżącego okresu
Materiały bezpośrednie	32 800,00	55 200,00	1 000,00	51 800,00	8 200,00
Place bezpośrednie	24 000,00	31 000,00	800,00	48 400,00	25 200,00
Koszty wydziałowe	53 200,00			107 620,00
Razem	110 000,00			207 820,00

Koszty wydziałowe rejestrowane są w przedsiębiorstwie łącznie. W czerwcu wyniosły 115.995,-, a jednostka wykorzystała 100% posiadanych zdolności wytwórczych. Za podstawę rozliczenia kosz­tów pośrednich na zlecenia przyjęto sumę płac bezpośrednich.

I. Rozliczenie kosztów wydziałowych czerwca na zlecenia produkcyjne

Ustalenie kosztów wydziałowych czerwca obciążających poszczególne zlecenia produkcyjne.

Zlecenie 1

Zlecenie2

Zlecenie 3

Razem

II. Jednostkowy koszt wytworzenia wytwarzanych w spółce produktów

Pozycja kalkulacyjna	Zlecenie 3
		Rp	Ko	Koszty razem	llość(szt)	JkWg
Materiały bezpośrednie
Płace bezpośrednie
Koszty wydziałowe
Razem

Pozycja kalkulacyjna	Zlecenie 1			Zlecenie2
	Rp	Ko	Koszty razem	Ko
Materiały bezpośrednie
Płace bezpośrednie
Koszty wydziałowe
Razem

III. Wycena wytworzonych produktów w wysokości rzeczywistego kosztu wytworzenia

ćw. 2 - Kalkulacja podziałowa i doliczeniowa.

WSZOP 2013/2014

3

---