uprawa-2kolos (2), niezbędnik rolnika 2 lepszy, ogólna uprawa


Struktura gruzełkowata - zdolność gleby do rozpadania się na cząstki różnej wielkości i kształtu, zwane agregatami. 0-10mm = agregaty; >10mm = bryły i bryłki

Tekstura gleby - przestrzenne rozmieszczenie cząstek fazy stałej gleby

Podział agregatów:

1. ze względu na wielkość:

-0-0,25mm - mikroagregaty;

-0,25-5mm - mezagregaty;

-5-10mm - makroagregaty;

2. ze względu na budowę:

-I rzędu - poj. cząstki, posklejane ziarnka piasku;

-II rzędu - posklejane agregaty I rzędu;

3. ze względu na trwałość:

-mechanicznie trwałe

a)wodoodporne (gruzełki);

b)rozmywalne w wodzie;

-mechanicznie nietrwałe;

Oznaczanie struktury:

1. przesiewanie pobranej i wysuszonej gleby przez sito o wymiarach oczek 100mm celem oddzielenia brył i bryłek;

2. odważanie 0,5kg próby (2 powt.) i przesianie przez zestaw sit o średnicy oczek 7, 5, 3, 2, 1, 0,5, 0,25mm. Zważenie;

3. oznaczanie wodoodporności agregatów jedną z metod np. szalkową, celem obliczenia MWDg;

4. obliczenie delta MWD i wskaźnika wodoodporności;

Wskaźniki charakteryzujące stan struktury gleby:

MWDa - średnia ważona średnia agregatu

MWDg - średnia ważona średnia gruzełka

delta MWD = MWDa - MWDg

Współczynnik wodoodporności agregatów w % = MWDg/MWDa * 100%

Czynniki wpływające na tworzenie struktury:

PLUS:

-różnoziarnisty skład granulometryczny;

-nawożenie organiczne i wapnowanie gleb;

-minimalna uprawa mechaniczna roli;

-duża zawartość próchnicy w glebie;

-uprawa roślin wieloletnich, pozostawiających dużo resztek pożniwnych;

-optymalna ilość mikroorganizmów;

-koloidy trwałe (org., Ca2+, Mg2+);

-optymalna ilość wody;

MINUS:

-równometryczny skład granulometryczny;

-wyłączne nawożenie NPK;

-duża ilość zabiegów mechanicznych;

-mała zawartość próchnicy w glebie;

-uprawa roślin okopowych, wymagających dużo zabiegów mechanicznych;

-mało lub za dużo mikroorganizmów glebowych;

-koloidy nietrwałe (min., K+, Na+);

-brak lub nadmiar wody;

Metody oznaczania wodoodporności agregatów:

metody

grupa metod

intensywność oddziaływania wody

oznaczenia

bezpośrednie

szalkowe

bardzo słaba

pojedynczych frakcji

deszczowania

średnia

pojedynczych frakcji

przepłukiwania

duża

pojedynczych frakcji

przesiewania na mokro

bardzo duża

pojedynczych frakcji lub próbek mieszanych z kilku frakcji

pośrednie

przepływowe

słaba

pojedynczych frakcji, próbek mieszanych z kilku frakcji lub próbek gleby w stanie nienaruszonym

Części składowe gleby:

-faza stała - cząstki mineralne, organiczno-mineralne i organiczne;

-faza ciekła - woda, w której rozpuszczone są związki mineralne i organiczne tzw. roztwór glebowy;

-faza gazowa - mieszanina gazów i pary wodnej, czyli powietrze glebowe;

Układ gleby - przestrzenne ułożenie fazy stałej; może być luźny lub zbity;

Gg - gęstość gleby suchej jest miarą zagęszczenia g/cm3 w naturalnym układzie;

gęstość fazy stałej: Vfs = Gg/Gf * 100

porowatość ogólna: Pog = 100 - Vfs

wilgotność gleby - zawartość wody w glebie wyrażona w %'

-wagowa: Wwag = gH2O/gs.m.g. * 100 = B-C/C-A * 100

-objętościowa: Wob = cm3H2O/cm3 gleby * 100; Wob = Wwag * Gg

A - tara; B - masa naczynka z glebą mokrą; C - masa naczynka z glebą suchą;

Metody oznaczania wilgotności gleby:

-pośrednie - polegają na oznaczeniu takich cech gleby, które są zależne od wilgotności np. przewodnictwo ciepła, prądu, siła ssąca;

-bezpośrednie: szuszarkowo-wagowa (bardzo dokładna), spalania alkoholu;

Wewnątrz struktury gruzełkowatej znajdują się małe pory kapilarne, w których jest woda. Między nimi znajdują się duże pory, w których jest powietrze.

Gleby w dobrej strukturze stwarzają odpowiednie warunki do wzrostu roślin i ułatwiają pracę narzędzi uprawowych, odpowiednie warunki do siewu.

Oznaczanie wilgotności metodą suszarkową (grawimetryczną)

Zasada oznaczania polega na odparowaniu wody w suszarce w 105 C do uzyskania stałej masy. Wyjąć i wsadzić do eksykatora, by nie zmieniła się wilgotność. Oznaczanie w 2oznaczeniach, w 2 szklanych naczyniach

Wielkość porów:

- >1000um PNK

- 1000-12 PKD

- 1000-50 PKD szybko drenujące

- 50-12 PKD wolno drenujące (odpływanie wody 3-4 dni)

- 12-0,2 PK średnie woda dostępna

- <0,2um PK małe woda niedostępna

Woda związana siłami molekularnymi - higroskopowa, błonkowata - niedostępna dla roślin.

siła 3,1-1000MPa - higroskopowa

siła 1,5-3,1MPa - błonkowata

-woda grawitacyjna - siła <0,03MPa

-woda kapilarna - ma zdolność poruszania się wbrew sile grawitacji;

Im mniejsza średnica porów tym większa siła.

W kapilarach woda podsiąka wyżej.

h = 0,294/d

h - siła wiązania wody przez glebę wyrażona w cm słupa wody

d - średnica kapilar w cm

Siła wiązania wody jest odwrotnie proporcjonalna do wielkości kapilar.

polowa pojemność wodna - ilość wody, która może być utrzymana w glebie przez dłuższy czas

siła ssąca - 1,5MPa

powietrze

woda

siły wiązania wody w glebie

rodzaje wody w glebie

cm słupa wody

hPa

pF

KPW

>1000

<1000

2,94

2,9

0,46

PPW

>12

<12

250

250

2,40

WTWR (PTW)

>0,2

<0,2

14700

1,5Mpa

4,2

pF - log10 z siły zatrzymywania wody w glebie wyrażonej w cm słupa wody

rodzaje wody w glebie

grawitacyjna

dostępna

niedostępna

KPW

+

+

+

PPW

-

+

+

PTW

-

-

+

Minimalna porowatość aeracyjna 15%.

Układ gleby:

-luźny - mały udział FS; duża objętość porów dużych duża zawartość powietrza; mały udział porów średnich i małych niekorzystne warunki wodne;

-zagęszczony - wzrost udziału FS; maleje objętość porów dużych pogorszenie stosunków powietrznych, rośnie objętość porów średnich i małych poprawa stosunków wodnych;

-zbity - udział FS rośnie nadmiernie; całkowita redukcja porów dużych spadek zawartości powietrza brak tlenu, utrudnione przenikanie korzeni, poprawa warunków wilgotnościowych;

Zapas wody - w tonach/ha lub w milimetrach - zawartość wody w określonej warstwie gleby na powierzchni 1ha.

Z = Wob * h (t/ha)

h - miąższość

zapas aktualny Zakt = Wob * h (t/ha)

polowa pojemność wodna Zppw - największa ilość wody, jaką gleba może utrzymać przez dłuższy czas;

Nawadniamy, gdy jest duża różnica między PPW a Wakt.

20% - poprawka na straty np. odparowanie, spływ;

Nawadnia się, gdy Dp jest większe od 2-mm.

ilość wody: Zppw - Zakt

Zdolność retencyjna gleby - zdolność gleby do magazynowania, jej zatrzymania w glebie;

-retencja ogólna - ilość całkowita wody jaką gleba jest w stanie zatrzymać;

-retencja użyteczna- nią cała woda jest dostępna w glebie dla roś z której mogą skorzystać. Kapilarna woda w kapilarach o wielkość 0,2 woda jest niedostępna, bo siła zatrzymania w kapilarach jest mniejsza niż siła ssąca korzeni

Czynniki retencyjności:

-skład garnulometryczny - udział różnych frakcji, duża retencja - iły, ciężkie gliny, pyły, mała retencja - piaszcyste zatrzymują mało i szybko tracą na sutek parowania, gleby ciężkie dużo i wolno tracą;

-zawartość substancji organicznych w tym próchnicy;

-układ gleby (tekstura) stan jej zagęszczenia, stan spulchnienia;

-kompleks sorpcyjny i rodzaj kationów;

-temperatura;

Dawka polewowa: Dp = 1,2 * h * (PPW - Wakt)

1,2 - poprawka

Zapas wody: Zt = Wob* h (/ha) Zt = (Wob * h) / 10 (mm)

Zakt = Wob * h

Zppw = PPW * h (t/ha)

Zwtwr = WTWR * h

WTWR - punkt więdnięcia roślin

zapas wody aktualnej dostępnej dla roślin = Zakt - Zwtwr

zapas wody, którą gleba może zakumulować - Zppw - Zakt

zawartość wody po podsiąku KPW = (A - C - 0,8) * 1,923

A - masa pierścienia po podsiąku

C - masa pierścienia po wysuszeniu

0,8 - współczynnik

zawartość wody po ciśnieniu PPW = (B - C - 0,2) * 1,923

B - masa pierścienia z glebą po ciśnieniu

0,2 - współczynnik

KPW = %obj * Gg

porowatość ogólna pory:

>1000um = Pog - KPW

1000-12 = KPW - PPW

12-0,2 = PPW - WTWR

<0,2 = WTWR

współczynnik wodoodporności agregatów w % = MWDg/MWDa * 100%

gęstość fazy stałej: Vfs = Gg/Gf * 100

porowatość ogólna: Pog = 100 - Vfs

wilgotność wagowa: Wwag = gH2O/gs.m.g. * 100 = B-C/C-A * 100

wilgotność objętościowa: Wob = cm3H2O/cm3 gleby * 100; Wob = Wwag * Gg

zapas wody: Z = Wob * h (t/ha)

ilość wody: Zppw - Zakt

Struktura gruzełkowata - zdolność gleby do rozpadania się na cząstki różnej wielkości i kształtu, zwane agregatami. 0-10mm = agregaty; >10mm = bryły i bryłki

Tekstura gleby - przestrzenne rozmieszczenie cząstek fazy stałej gleby

Podział agregatów:

1. ze względu na wielkość:

-0-0,25mm - mikroagregaty;

-0,25-5mm - mezagregaty;

-5-10mm - makroagregaty;

2. ze względu na budowę:

-I rzędu - poj. cząstki, posklejane ziarnka piasku;

-II rzędu - posklejane agregaty I rzędu;

3. ze względu na trwałość:

-mechanicznie trwałe

a)wodoodporne (gruzełki);

b)rozmywalne w wodzie;

-mechanicznie nietrwałe;

Oznaczanie struktury:

1. przesiewanie pobranej i wysuszonej gleby przez sito o wymiarach oczek 100mm celem oddzielenia brył i bryłek;

2. odważanie 0,5kg próby (2 powt.) i przesianie przez zestaw sit o średnicy oczek 7, 5, 3, 2, 1, 0,5, 0,25mm. Zważenie;

3. oznaczanie wodoodporności agregatów jedną z metod np. szalkową, celem obliczenia MWDg;

4. obliczenie delta MWD i wskaźnika wodoodporności;

Wskaźniki charakteryzujące stan struktury gleby:

MWDa - średnia ważona średnia agregatu

MWDg - średnia ważona średnia gruzełka

delta MWD = MWDa - MWDg

Współczynnik wodoodporności agregatów w % = MWDg/MWDa * 100%

Czynniki wpływające na tworzenie struktury:

PLUS:

-różnoziarnisty skład granulometryczny;

-nawożenie organiczne i wapnowanie gleb;

-minimalna uprawa mechaniczna roli;

-duża zawartość próchnicy w glebie;

-uprawa roślin wieloletnich, pozostawiających dużo resztek pożniwnych;

-optymalna ilość mikroorganizmów;

-koloidy trwałe (org., Ca2+, Mg2+);

-optymalna ilość wody;

MINUS:

-równometryczny skład granulometryczny;

-wyłączne nawożenie NPK;

-duża ilość zabiegów mechanicznych;

-mała zawartość próchnicy w glebie;

-uprawa roślin okopowych, wymagających dużo zabiegów mechanicznych;

-mało lub za dużo mikroorganizmów glebowych;

-koloidy nietrwałe (min., K+, Na+);

-brak lub nadmiar wody;

Metody oznaczania wodoodporności agregatów:

metody

grupa metod

intensywność oddziaływania wody

oznaczenia

bezpośrednie

szalkowe

bardzo słaba

pojedynczych frakcji

deszczowania

średnia

pojedynczych frakcji

przepłukiwania

duża

pojedynczych frakcji

przesiewania na mokro

bardzo duża

pojedynczych frakcji lub próbek mieszanych z kilku frakcji

pośrednie

przepływowe

słaba

pojedynczych frakcji, próbek mieszanych z kilku frakcji lub próbek gleby w stanie nienaruszonym

Części składowe gleby:

-faza stała - cząstki mineralne, organiczno-mineralne i organiczne;

-faza ciekła - woda, w której rozpuszczone są związki mineralne i organiczne tzw. roztwór glebowy;

-faza gazowa - mieszanina gazów i pary wodnej, czyli powietrze glebowe;

Układ gleby - przestrzenne ułożenie fazy stałej; może być luźny lub zbity;

Gg - gęstość gleby suchej jest miarą zagęszczenia g/cm3 w naturalnym układzie;

gęstość fazy stałej: Vfs = Gg/Gf * 100

porowatość ogólna: Pog = 100 - Vfs

wilgotność gleby - zawartość wody w glebie wyrażona w %'

-wagowa: Wwag = gH2O/gs.m.g. * 100 = B-C/C-A * 100

-objętościowa: Wob = cm3H2O/cm3 gleby * 100; Wob = Wwag * Gg

A - tara; B - masa naczynka z glebą mokrą; C - masa naczynka z glebą suchą;

Metody oznaczania wilgotności gleby:

-pośrednie - polegają na oznaczeniu takich cech gleby, które są zależne od wilgotności np. przewodnictwo ciepła, prądu, siła ssąca;

-bezpośrednie: szuszarkowo-wagowa (bardzo dokładna), spalania alkoholu;

Wewnątrz struktury gruzełkowatej znajdują się małe pory kapilarne, w których jest woda. Między nimi znajdują się duże pory, w których jest powietrze.

Gleby w dobrej strukturze stwarzają odpowiednie warunki do wzrostu roślin i ułatwiają pracę narzędzi uprawowych, odpowiednie warunki do siewu.

Oznaczanie wilgotności metodą suszarkową (grawimetryczną)

Zasada oznaczania polega na odparowaniu wody w suszarce w 105 C do uzyskania stałej masy. Wyjąć i wsadzić do eksykatora, by nie zmieniła się wilgotność. Oznaczanie w 2oznaczeniach, w 2 szklanych naczyniach

Wielkość porów:

- >1000um PNK

- 1000-12 PKD

- 1000-50 PKD szybko drenujące

- 50-12 PKD wolno drenujące (odpływanie wody 3-4 dni)

- 12-0,2 PK średnie woda dostępna

- <0,2um PK małe woda niedostępna

Woda związana siłami molekularnymi - higroskopowa, błonkowata - niedostępna dla roślin.

siła 3,1-1000MPa - higroskopowa

siła 1,5-3,1MPa - błonkowata

-woda grawitacyjna - siła <0,03MPa

-woda kapilarna - ma zdolność poruszania się wbrew sile grawitacji;

Im mniejsza średnica porów tym większa siła.

W kapilarach woda podsiąka wyżej.

h = 0,294/d

h - siła wiązania wody przez glebę wyrażona w cm słupa wody

d - średnica kapilar w cm

Siła wiązania wody jest odwrotnie proporcjonalna do wielkości kapilar.

polowa pojemność wodna - ilość wody, która może być utrzymana w glebie przez dłuższy czas

siła ssąca - 1,5MPa

powietrze

woda

siły wiązania wody w glebie

rodzaje wody w glebie

cm słupa wody

hPa

pF

KPW

>1000

<1000

2,94

2,9

0,46

PPW

>12

<12

250

250

2,40

WTWR (PTW)

>0,2

<0,2

14700

1,5Mpa

4,2

pF - log10 z siły zatrzymywania wody w glebie wyrażonej w cm słupa wody

rodzaje wody w glebie

grawitacyjna

dostępna

niedostępna

KPW

+

+

+

PPW

-

+

+

PTW

-

-

+

Minimalna porowatość aeracyjna 15%.

Układ gleby:

-luźny - mały udział FS; duża objętość porów dużych duża zawartość powietrza; mały udział porów średnich i małych niekorzystne warunki wodne;

-zagęszczony - wzrost udziału FS; maleje objętość porów dużych pogorszenie stosunków powietrznych, rośnie objętość porów średnich i małych poprawa stosunków wodnych;

-zbity - udział FS rośnie nadmiernie; całkowita redukcja porów dużych spadek zawartości powietrza brak tlenu, utrudnione przenikanie korzeni, poprawa warunków wilgotnościowych;

Zapas wody - w tonach/ha lub w milimetrach - zawartość wody w określonej warstwie gleby na powierzchni 1ha.

Z = Wob * h (t/ha)

h - miąższość

zapas aktualny Zakt = Wob * h (t/ha)

polowa pojemność wodna Zppw - największa ilość wody, jaką gleba może utrzymać przez dłuższy czas;

Nawadniamy, gdy jest duża różnica między PPW a Wakt.

20% - poprawka na straty np. odparowanie, spływ;

Nawadnia się, gdy Dp jest większe od 2-mm.

ilość wody: Zppw - Zakt

Zdolność retencyjna gleby - zdolność gleby do magazynowania, jej zatrzymania w glebie;

-retencja ogólna - ilość całkowita wody jaką gleba jest w stanie zatrzymać;

-retencja użyteczna- nią cała woda jest dostępna w glebie dla roś z której mogą skorzystać. Kapilarna woda w kapilarach o wielkość 0,2 woda jest niedostępna, bo siła zatrzymania w kapilarach jest mniejsza niż siła ssąca korzeni

Czynniki retencyjności:

-skład garnulometryczny - udział różnych frakcji, duża retencja - iły, ciężkie gliny, pyły, mała retencja - piaszcyste zatrzymują mało i szybko tracą na sutek parowania, gleby ciężkie dużo i wolno tracą;

-zawartość substancji organicznych w tym próchnicy;

-układ gleby (tekstura) stan jej zagęszczenia, stan spulchnienia;

-kompleks sorpcyjny i rodzaj kationów;

-temperatura;

Dawka polewowa: Dp = 1,2 * h * (PPW - Wakt)

1,2 - poprawka

Zapas wody: Zt = Wob* h (/ha) Zt = (Wob * h) / 10 (mm)

Zakt = Wob * h

Zppw = PPW * h (t/ha)

Zwtwr = WTWR * h

WTWR - punkt więdnięcia roślin

zapas wody aktualnej dostępnej dla roślin = Zakt - Zwtwr

zapas wody, którą gleba może zakumulować - Zppw - Zakt

zawartość wody po podsiąku KPW = (A - C - 0,8) * 1,923

A - masa pierścienia po podsiąku

C - masa pierścienia po wysuszeniu

0,8 - współczynnik

zawartość wody po ciśnieniu PPW = (B - C - 0,2) * 1,923

B - masa pierścienia z glebą po ciśnieniu

0,2 - współczynnik

KPW = %obj * Gg

porowatość ogólna pory:

>1000um = Pog - KPW

1000-12 = KPW - PPW

12-0,2 = PPW - WTWR

<0,2 = WTWR

współczynnik wodoodporności agregatów w % = MWDg/MWDa * 100%

gęstość fazy stałej: Vfs = Gg/Gf * 100

porowatość ogólna: Pog = 100 - Vfs

wilgotność wagowa: Wwag = gH2O/gs.m.g. * 100 = B-C/C-A * 100

wilgotność objętościowa: Wob = cm3H2O/cm3 gleby * 100; Wob = Wwag * Gg

zapas wody: Z = Wob * h (t/ha)

ilość wody: Zppw - Zakt



Wyszukiwarka