*Różnice kursowe - powstają na skutek wahań kursów-kupna sprzedaży waluty krajowej w stosunku do walut obcych, wzajemnych zmian poziomów kursów innych walut oraz wystąpienia odchyleń pomiędzy kursem średnim walut obcych, a faktycznymi rynkowymi kursami sprzedaży lub zakupu poszczególnych walut
*Różnica kursowa wg. MSR 21 - różnica kursowa to różnica, która wynika z wykazywania w walucie sprawozdawczej tej samej liczby jedn waluty obcej po różnych kursach wymiany
*Bieżąca wycena aktywów i pasywów w walucie obcej (art. 30 ust 2) - wyrażone w walutach obcych operacje gosp ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie:
- kupna lub sprzedaży walut stosowanych przez bank - z którego usług korzysta jednostka - w przypadku operacji sprzedaży lub kupna walut oraz operacji zapłaty należności lub zobowiązań
@ kurs sprzedaży - przy kupnie walut lub zapłącie zobowiązań
@kurs kupna - przy sprzedaży walut oraz operacji zapłaty należności
- średnim ustalonym dla danej waluty przez NBP na ten edzień, chyba że w zgłoszeniu ceny lub innym wiążącym jednostkę dokumencie został ustalony inny kurs - w przypadku pozostałych operacji
*Wycena wpływu środków wyrażonych w walutach obcych, których wpływ nastąpił na rachunek bankowy jednostki lub rachunek dewizowy
- kurs kupna banku z którego usług korzysta jednostka w przypadku wpływu należności
- kurs sprzedaży banku z którego usług korzysta dana jednostka w przypadku zakupu walut obcych
*Wycena rozchodu walut obcych ze złotowego rachunku bankowego
- kurs sprzedaży banku z którego usług korzysta dana jednostka w przypadku spłaty zobowiązań zagranicznych
- kurs kupna banku z którego usług korzysta dana jednostka w przypadku sprzedaży walut obcych
*Wycena rozchodu walut obcych z rachunku dewizowego:
- wg cen przeciętnych ustalonych w wysokości średniej ważonej - kursów kupna lub sprzedaży banku z którego usług korzysta jednostka, po jakim wyceniane były kolejne wpłaty na rachunek dewizowy
- wg metody fifo, czyli wg kursów pierwszych wpłat na rachunek dewizowy banku z którego usług korzysta jednostka
- wg metody lifo - wg kursów ostatnich wpłat walut na rachunek dewizowy
*Wycena aktywów i pasywów w walutach obcych, dla których brak kursu
- jeżeli aktywa i pasywa są wyrażone w walutach dla których bank z którego usług korzysta jednostka lub NBP nie ustalają kursu, to kurs tych walut określa się w relacji do wskazanej przez jedn waluty odniesienia, której kurs jest ustalany przez NBP
*Klasyfikacja różnic kursowych
- kryterium momentu powstania
@ różnice kursowe powstałe w ciągu okresu sprawozdawczego
@ różnice kursowe powstałe na koniec okresu sprawozdawczego
@ różnice powstałe na dzień bilansowy
- kryterium wpływu na wartość aktywów, pasywów oraz na wynik finansowy
@ różnice kursowe dodatnie (przychody finansowe) i ujemne
- kryterium wynikające z prawa podatkowego
@ zrealizowane (opłacone) i niezrealizowane (nieopłacone)
*Klasyfikacja różnic kursowych
powstałe w wyniku operacji gospodarczych występujących w trakcie roku obrachunkowego (spłata należności, zapłata zobowiązań, zakup lub sprzedaż majątku obrotowego lub trwałego w innych walutach)
powstałe w dniu bilansowym
*Dodatnie różnice kursowe - Ma - przychody finansowe
*Ujemne różnice kursowe - WN - koszty finansowe
*Wycena bilansowa różnic kursowych (dodatnie różnice kursowe)
- Wycena należności
Kurs średni NBP na dzień bilansowy > kurs na dzień powstania należności
- Wycena zobowiązań
Kurs średni NBP na dzień bilansowy <kurs na dzień powstania zobowiązania
(ujemne różnice kursowe)
- Wycena należności
Kurs średni NBP na dzień bilansowy < kurs na dzień powstania należności
- Wycena zobowiązań
Kurs średni NBP na dzień bilansowy >kurs na dzień powstania zobowiązania
*Ujęcie różnic kursowych w rachunku zysków i strat
- w rachunku zysków i strat różnice kursowe wykazuje się po ich skompensowaniu
- w przychodach finansowych wykazuje się nadwyżkę dodatnich różnic kursowych nad ich ujemnymi
- w kosztach finansowych wykazuje się nadwyżkę ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi
*Różnice kursowe, a wycena środków trwałych
- różnice kursowe powstałe przy wytworzeniu lub zakupie środka trwałego (przed oddaniem go do użytkowania) korygując wartość środków trwałych
*Ujemne różnice kursowe: WN - środ trwałer w budowie, Ma - pozostałe rozrach (lub kredyty bankowe)
*Dodatnie różnice kursowe: WN - pozostałe rozrachunku (lub kredyty), Ma - środki trwałe w budowie
*Wycena bilansowa środków znajdujących się w kasie walutowej i na walutowym rachunku bankowym
(różnice ujemne)
Kurs średni NBP dla waluty na dzień bilansowy < kurs waluty z dnia jej wpływu na rachunek oraz do kasy
(różnice dodatnie)
Kurs średni NBP dla waluty na dzień bilansowy > kurs waluty z dnia jej wpływu na rachunek oraz do kasy
*Różnice kursowe, a prawo podatkowe od 1 stycznia 2007 roku zmianie uległy zasady uwzględniania w podstawie opodatkowania podatkiem dochodowym różnic kursowych naliczanych na dzień bilansowy
- Jeżeli jednostka wybierze sposób ustalania różnic kursowych w oparciu o przepisy ustawy o rachunkowości to ustalone na dzień bilansowy różnice zaliczy się do kosztów lub przychodów podatkowych
- w przypadku gdy jednostka dokona wyboru ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów podatkowych to różnice kursowe naliczane na dzień bilansowy będą obojętne podatkowo. W tym przypadku różnice kursowe te będą wpływały na podstawę opodatkowania dopiero w chwili realizacji
*Warunki do zastosowania metody bilansowej w celu wyceny różnic kursowych dla celów podatkowych
- poddanie sprawozdania finansowego corocznemu badaniu przez podmiot uprawniony do ich badania
- przyjęte rozwiązanie musi być stosowane co najmniej przez następne 3 lata podatkowe
- dokonywanie na koniec każdego miesiąca, kwartału lub na koniec roku wyceny aktywów i zobowiązań wyrażonych w walucie obcej i raz przyjęte w tym zakresie rozwiązanie powinno być konsekwentnie stale stosowane
*Kompensata rozrachunków
- wierzytelności stanowiące przedmiot kompensaty wycenia się po niższym kursie waluty wg. którego została wyceniona dana należność lub zobowiązanie w momencie ich powstania
- powstałe przy kompensacie różnice kursowe zalicza się do przychodów lub kosztó podatkowych
- kompensata jest formą zapłaty , a więc do rozliczania wzajemnych rozrachunków przyjmuje się kurs faktycznie zastosowany , czyli wynikający z umowy o kompensacie
- różnice ustalone dla celów bilansowych będą różnicami podatkowymi
*Ujęcie różnic kursowych na kontach (2 warianty)
- ujęcie różnic kursowych bezpośrednio przez konto przychodów i kosztów finansowych powstałe różnice kursowe zalicza się bezpośrednio do przychodów lub kosztów finansowych. Konta te powinny być wydzielone syntetycznie lub analitycznie, gdyż różnice kursowe z wyceny bilansowej nie stanowią przychodów i kosztów dla celów podatkowych
- ujęcie różnic kursowych z wyceny bilansowej z zastosowaniem konta rozliczeniowego w wariancie tym różnice kursowe powstałe z wyceny na dzień bilansowy odnoszone są na konto rozliczenia różnic kursowych. Natomiast na moment bilansowy saldo tego konta w zależności od znaku przenoszone jest w przychody lub koszty finansowe, w ten sposób zgod z ust o rach ujmuje się w przychodach finansowych nadwyżkę dodatnich różnic nad ujemnymi, a w kosztach finansowych nadwyżkę różnic ujemnych nad dodatnimi
*Obrót towarowy - określone czynności polegające na zakupie towarów, ich magazynowaniu i sprzedaży
*Towary a ustawa o rachunkowości - aktywa, aktywa obrotowe, rzeczowe aktywa obrotowe, zapasy, towary
*Rzeczowe aktywa obrotowe - materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym
*Obrót towarowy obejmuje
zakup i sprzedaż towarów, działalność gastronomiczną, skup i zbyt produktów rolnych, sprzedaż komisową, skup i sprzedaż walut obcych
*Rodzaje obrotu towarowego
1.Magazynowy
towary są składowane w magazynach każdej kolejnej jednostki uczestniczącej w obrocie towarowym
rozliczenie dostawy następuje bezpośrednio między dostawcą a nabywcą bez udziału innych jednostek
2.Obrót tranzytowy
dostawa odbywa się z udziałem pośrednika or4ganizującego dostawę, z pominięciem składowania towarów w jego magazynach
tranzyt rozliczany, organizowany
*Szczeble działalności handlowej
Hurt
Cena zakupu netoo + marża hurtowa + vat należny = cena sprzedaży brutto
Detal
! finalnym odbiorcom jest konsument
! ewidencja towarów prowadzona jest na poziomie:
cen sprzedaży netto - na etapie przyjmowania do magazynu dolicza się marżę detaliczną
cen sprzedaży brutto - na etapie przyjmowania do magazynu dolicza się marżę detaliczną i VAT należny - wariant stosowany sporadycznie , jak nie ma kas fiskalnych
*Etapy działalności handlowej
poziom zakupu
! cena zakupu netto + naliczony vat = cena zakupu brutto
poziom sprzedaży
! cena zakupu netto + marża = cena sprzedaży netto + vat należny = cena sprzedaży brutto
*Wycena zakupu towarów
cena zakupu (nabycia) - kwota należna sprzedającemu bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu dodatkowo powiększona o cło i podatek akcyzowy
Cena nabycia towarów = cena zakupu + koszty bezpośrednio związane z zakupem towarów (koszty transportu, załadnuku) + koszty przystosowania towarów do sprzedaży (paczkowanie)
koszt wytworzenia towarów koszty bezpośrednie produkcji - uzasadniona część kosztów pośrednich związanych... UZUP!!!
Stała cena ewidencyjna - planowana cena nabycia (zakupu), cena sprzedaży brutto i netto
*Wycena rozchodu towarów według rzeczywistych cen zakupu
według cen przeciętnych - ceny średniej ważonej
- fifo, lifo
w drodze szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen zakupu towarów
*Wycena rozchodu towarów wg. Stałych cen ewid - w przypadku wyceny towarów w cenach sprzedaży netto należy rozliczyć odchylenia z tym marży
*Rozliczanie odchyleń - odchylenia te rozlicza się na - towary sprzedane i zapas towarów
*Metoda narzutu przeciętnego
ustala się wskaźnik narzutu odchyleń, a następnie oblicza się odchylenia z tyt marży przypadające na: towary sprzedane (marża zrealizowana) i zapas towarów (marża zarezerwowana)
*LEASING - wynajmowanie, dzierżawienie
*Kodeks cywilny - Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
*Ustawa o rachunkowości - Jeżeli jednostka przyjęła do używania obce środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne na mocy umowy, zgodnie z którą jedna ze stron - finansujący, oddaje drugiej stronie - korzystającemu, środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne do odpłatnego używania lub również pobierania pożytków na czas oznaczony, środki te zalicza się do aktywów trwałych korzystającego, jeżeli umowa spełnia jeden z warunków:
przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta,
zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia,
*MSR 17 - Umowa na mocy której w zamian za opłatę lub serie opłat, leasingodawca przekazuje leasingobiorcy prawo do użytkowania danego składnika aktywów, które zawierają postanowienia dające dzierżawcy prawo do nabycia tytułu prawnego do tego składnika aktywów pod warunkiem spełnienia uzgodnionych warunków (tzw. umowy dzierżawy z opcją zakupu).
*Kryteria klasyfikacji leasingu - Liczba podmiotów występujących w transakcji
Czas trwania umowy w stosunku do okresu ekonomicznej użyteczności
Charakter zobowiązań wynikających z zawartej umowy
Rodzaj dóbr będących przedmiotem leasingu
Obowiązki przejęte przez strony umowy
Kryterium zwrotu kosztów
Czas trwania umowy
Opcje zawarte w umowie
*Liczba podmiotów występujących w transakcji
- Leasing pośredni - Między producentem a klientem pośredniczy firma leasingowa, która kupuje sprzęt od producenta, a następnie oddaje go w leasing klientowi
*Leasing bezpośredni - Producent sprzętu jest jednocześnie leasingodawcą
- Czas trwania umowy w stosunku do okresu ekonomicznej użyteczności - operacyjny (bieżący) i Finansowy (właściwy, kapitałowy)
*Leasing operacyjny
- Czas trwania umowy jest krótszy od gospodarczej używalności przedmiotu leasingu
- Suma opłat znacznie niższa od wartości rzeczy,
- z zasady w wyniku jednej transakcji finansujący nie odzyskuje całości nakładów związanych z nabyciem rzeczy
*Leasing finansowy
- Zawierany na czas zbliżony do okresu jego gospodarczej używalności z zagwarantowanym prawem zakupu tego dobra po okresie trwania umowy (tzw. opcja zakupu),
- Czas trwania 3-10 lat
- Przedmiotem leasingu najczęściej są: nowe specjalistyczne maszyny i urządzenia,
- Koszty utrzymania przedmiotu leasingu ponosi leasingobiorca.
* Charakter zobowiązań wynikających z zawartej umowy
- Leasing zwrotny, Leasing lombardowy, Leasing tenecyjny
*Rodzaj dóbr będących przedmiotem leasingu
- Leasing dóbr inwestycyjnych
- Leasing dóbr konsumpcyjnych
*Obowiązki przejęte przez strony umowy (koszty naprawy, konserwacji, remontów, ubezpieczenia)
- Leasing czysty - Obowiązki przejmuje leasingobiorca
- Leasing pełny - Obowiązki obciążają leasingodawcę
*Kryterium zwrotu kosztów
- Leasing z pełnym zwrotem kosztów
- Leasing z częściowym zwrotem kosztów
*Czas trwania umowy
- Leasing krótkoterminowy (do 3 lat)
- Leasing średnioterminowy (3-10 lat)
- Leasing długoterminowy (powyżej 10 lat)
*Opcje zawarte w umowie
- Leasing z opcją zwrotu przedmiotu leasingu,
- Leasing z opcją sprzedaży,
- Leasing z opcją przedłużenia kontraktu
*Ustawa o rachunkowości a MSR 17
- Przyjęte kryteria dot. Klasyfikacji leasingu według Ustawy o rachunkowości i MSR 17 za prawie jednakowe.
*Leasing a zasady rachunkowości
- Treść ekonomiczna transakcji, a nie prawna forma umowy decyduje o klasyfikacji umowy leasingu (leasing finansowy czy operacyjny)
*Leasing finansowy a operacyjny
- Leasing finansowy - jeżeli umowa leasingu spełnia jeden z siedmiu warunków wymienionych w Ustawie o rachunkowości.
- Leasing operacyjny - jeżeli umowa nie spełnia żadnego z wymienionych warunków.
*Zakończenie umowy leasingu finansowego - Warianty czynności po zakończeniu umowy leasingu finansowego:
- Przejęcie przedmiotu umowy przez korzystającego bez wniesienia dodatkowej opłaty (leasingobiorca staje się prawnym właścicielem użytkowanego obiektu).
- Sprzedaż przedmiotu umowy leasingu.
- Zwrot obiektu udostępniającemu.
*Ujęcie leasingu finansowego u finansującego zgodnie z MSR 17
Finansujący w bilansie wykazuje:
- Aktywa będące przedmiotem leasingu finansowego, nie jako majątek, lecz jako należność, w kwocie równej opłacie leasingowej netto (to znaczy zdyskontowanej wartości opłat leasingowych, a więc aktualnych należności, ale bez przyszłych odsetek),
- Zarachowuje przychody finansowe z tytułu leasingu zgodnie z zasadą ostrożności, w sposób odzwierciedlający stałą, okresową stopę procentową zwrotu nie spłaconej naleznej lokaty.
*Wpływy finansującego w przypadku leasingu finansowego
- Zwrot zaangażowanego kapitału
- Odsetki i pozostały zysk pokrywający koszty obsługi kapitału zaangażowanego oraz koszty ogólne
*Wydatki finansującego
- Wydatek na zakup przedmiotu leasingu, - Koszty finansowe, - Koszty ogólne.
*Leasing operacyjny
- Okres trwania umowy jest krótszy od okresu ekonomicznej przydatności przedmiotu leasingu,
- Suma opłat leasingowych za okres trwania umowy jest zazwyczaj niższa od wartości przedmiotu leasingu,
*Leasing operacyjny wg MSR 17
- Korzystający ujmuje w księgach wyłącznie opłaty leasingowe przewidziane w umowie.
*Leasing operacyjny wg MSR 17
- W rachunku zysków i strat finansującego dominują przychody z tytułu świadczenia usług leasingowych, a główną pozycję kosztów stanowi amortyzacja przedmiotu leasingu oraz odsetki, jakie finansujący ponosi w związku z zakupem na kredyt majątku będącego przedmiotem leasingu.
*Leasing a MSR 17
- Kwalifikacja umów leasingu wg MSR zależy od treści ekonomicznej transakcji, a nie od formy prawnej.
*Leasing a MSR 17
- Umowa leasingowa zaliczana jest do leasingu finansowego, jeżeli następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków z tytułu posiadania przedmiotu leasingu
*Leasing a ujęcie podatkowe
Według przepisów podatkowych wyróżnia się:
- Leasing operacyjny - amortyzacji dokonuje finansujący,
- Leasing finansowy (kapitałowy) - amortyzacji dokonuje korzystający ,
- Leasing gruntów - nie podlega amortyzacji
*Leasing operacyjny a ujęcie podatkowe
Cechy leasingu operacyjnego według ustaw podatkowych:
- Umowa jest zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, w przypadku podlegających amortyzacji m. in. Rzeczy ruchomych, albo została zawarta na okres co najmniej 10 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości,
- Suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny VAT, nie jest niższa od wartości początkowej przedmiotu leasingu.
*Leasing operacyjny a ujęcie podatkowe
Leasingobiorca zalicza przy leasingu operacyjnym do kosztów uzyskania przychodów:
- Opłaty leasingowe (Czynsz inicjalny, raty leasingowe),
- Wydatki eksploatacyjne,
- Składki ubezpieczeniowe (jeżeli z treści umowy wynika, że korzystający jest zobowiązany ubezpieczyć przedmiot umowy).
*Leasing finansowy a ujęcie podatkowe
Cechy leasingu finansowego według ustaw podatkowych:
- Umowa zawarta jest na czas oznaczony (ale nie ma ograniczeń co do czasu trwania umowy),
- Suma ustalonych w umowie opłat, pomniejszona o należny VAT, odpowiada co najmniej wartości początkowej przedmiotu leasingu,
- Umowa zawiera postanowienie, że odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie umowy leasingu dokonuje korzystający.
*Leasing finansowy a ujęcie podatkowe
Leasingobiorca zalicza przy leasingu finansowym do kosztów uzyskania przychodów:
- Część odsetkową raty,
- Odpisy amortyzacyjne,
- Wydatki z tytułu eksploatacji, remontów, konserwacji,
- Składki ubezpieczeniowe, jeżeli na podstawie umowy zobowiązany jest do ich płacenia.
- Strony umowy leasingu ustalają (dobrowolnie) harmonogram spłat rat leasingowych i proporcje części odsetkowej i części kapitałowej raty.
*Leasing gruntów według prawa podatkowego
Cechy umowy leasingu gruntów:
- Powinna być zawarta na czas oznaczony,
- Suma opłat leasingowych powinna odpowiadać co najmniej wartości gruntów równej wydatkom na ich nabycie.
*Leasing gruntów według prawa podatkowego
- Zgodnie z ustawami o podatku dochodowym w sytuacji gdy przedmiotem leasingu są grunty, a umowa została zawarta na czas oznaczony i suma ustalonych w niej opłat odpowiada co najmniej wartości gruntów równej wydatkom na ich nabycie, to wówczas do przychodów finansującego i odpowiednio do kosztów uzyskania przychodów korzystającego nie zalicza się opłat ustalonych w tej umowie, ponoszonych przez korzystającego w podstawowym okresie tej umowy z tytułu używania gruntów, w części stanowiącej spłatę wartości tych gruntów.
- Przychodem finansującego oraz odpowiednio kosztem korzystającego jest jedynie odsetkowa część opłaty leasingowej
*Obowiązek badania sprawozdania finansowego a kwalifikacja umów leasingowych
- Kwalifikacji leasingu dokonuje się na dzień rozpoczęcia leasingu.
- Jeżeli na ten dzień roczne sprawozdanie finansowe korzystającego nie podlega obowiązkowi badania, może on nie stosować przepisów ustawy o rachunkowości i do kwalifikacji umów leasingowych zastosować zasady określone w przepisach podatkowych
*Obowiązek badania sprawozdania finansowego a kwalifikacja umów leasingowych
- Zgodnie z ustawa o rachunkowości zmiana okoliczności - np. później wystąpi obowiązek badania ksiąg, nie powoduje zmiany kwalifikacji umowy leasingowej dla celów rachunkowych.
*Obowiązek badania sprawozdania finansowego a kwalifikacja umów leasingowych
W sytuacji gdy sprawozdanie finansowe korzystającego nie podlega obowiązkowi badania i ogłaszania może on dokonać następującej kwalifikacji umów, według zasad określonych:
- w ustawie o rachunkowości (jako leasing finansowy) lub
- w przepisach podatkowych (jako leasing operacyjny).
- Na w/w uproszczenie pozwala Ustawa o rachunkowości, ale dotyczy to tylko korzystających, których sprawozdanie nie podlega obowiązkowi badania rocznych sprawozdań finansowych.
*Inwentaryzacja
- Służy do okresowego sprawdzania stanu aktywów i pasywów wykazywanego w księgach rachunkowych lub jego ustalenia, jeżeli nie prowadzi się bieżącej ewidencji stanów (np. produkty w toku, materiały, towary odpisywane w koszty w momencie ich zakupu)
*Formy inwentaryzacji
- inwentaryzacja pełna okresowa
- inwentaryzacja pełna ciągła
- inwentaryzacja wyrywkowa okresowa lub ciągła
*Inwentaryzacja pełna okresowa
- Polega na ustaleniu rzeczywistego stanu wszystkich składników aktywów i pasywów na określony dzień.
- Polega ona na inwentaryzacji poszczególnych składników nie w jednym terminie, lecz sukcesywnie, tak aby określić stan inwentaryzowanych aktywów i pasywów w określonym przedziale czasowym (różne grupy w różnych dniach).
*Inwentaryzacja pełna ciągła
- Polega na dokonywaniu systematycznie w ciągu okresu inwentaryzacyjnego w różnych, planowo określonych terminach, spisów z natury poszczególnych składników środków w taki sposób, aby wszystkie środki w ciągu tego okresu zostały objęte inwentaryzacją z wyznaczoną częstotliwością.
*Inwentaryzacja pełna ciągła
- Ustala się tutaj roczny plan inwentaryzacji (daty inwentaryzacji poszczególnych składników są poufne) z zachowaniem terminów określonych w Ustawie o rachunkowości.
- Plan inwentaryzacji zatwierdza kierownik jednostki.
*Wyrywkowa inwentaryzacja ciągła lub okresowa
- Polega na ustaleniu rzeczywistego stanu części (fragmentu) składników aktywów i pasywów na wybrany dzień lub w określonym terminie.
*Wyrywkowa inwentaryzacja ciągła lub okresowa
Obejmuje ona tylko objęte ewidencją ilościowo-wartościową:
- materiały,- towary,- produkty gotowe,- półfabrykaty.
*Wyrywkowa inwentaryzacja ciągła lub okresowa
Cel:
- kontrola osób materialnie odpowiedzialnych,
- zmiana osoby materialnie odpowiedzialnej,
- określenie strat w przypadku zdarzeń losowych
*Sposoby inwentaryzacji
- Spis z natury - Potwierdzenie salda - Porównanie danych ewidencyjnych z dokumentami
*Spis z natury - Spis z natury składników majątkowych, ich wycena, porównanie z danymi z ksiąg rachunkowych oraz wyjaśnienie i rozliczenie ewentualnych różnic
- Stosowany jest do składników dających się policzyć, zmierzyć, zważyć
Dotyczy składników będących własnością jednostki jak i obcych powierzonych w celu sprzedaży, przechowywania, przetwarzania lub używania.
*Potwierdzenie prawidłowości sald księgowych
- To otrzymywanie od banków i kontrahentów potwierdzenia prawidłowości wykazywanego w księgach jednostki stanu aktywów oraz wyjaśnienie i rozliczenie ewentualnych różnic.
Tą metodą inwentaryzuje się:
- środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych,
- należności,- pożyczki,- zobowiązania,- aktywa własne powierzone kontrahentom.
*Porównanie danych ewidencyjnych z dokumentami
- To porównanie danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacja realnej wartości tych składników.
- Obejmuje ono pozostałe składniki aktywów i pasywów, niezinwentaryzowane na koniec roku obrotowego w inny sposób.
*Różnice inwentaryzacyjne - Niedobory, Szkody, Nadwyżki
*Niedobory i nadwyżki ustala się: - ilościowo i wartościowo - wartościowo.
*Ilościowo i wartościowo dotyczy rzeczowych składników majątku (środków trwałych, towarów, materiałów i opakowań), jeżeli ich ewidencja w księgach rachunkowych jest prowadzona wartościowo i w jednostkach naturalnych.
*Wartościowo dotyczy gotówki, papierów wartościowych, towarów i opakowań w placówkach handlu detalicznego, jeżeli ich ewidencja w księgach rachunkowych prowadzona jest wartościowo.
*Niedobory - Ujemne różnice ilościowe i wartościowe ujawnione w drodze porównywania stanu rzeczywistego ze stanem księgowym.
Stan rzeczywisty < Stan księgowy
Powstają podczas transportu, magazynowania, użytkowania, produkcji.
*Szkody To utrata pierwotnej wartości użytkowej składnika majątku.
Przyczyny powstania: - niewłaściwe warunki składowania, - warunki atmosferyczne,
-zaniedbania osób materialnie odpowiedzialnych.
*Nadwyżki Dodatnie różnice ilościowe i wartościowe ujawnione w wyniku porównania stanu rzeczywistego ze stanem księgowym.
Stan rzeczywisty > Stan księgowy
Powstają podczas:
- transportu, magazynowania, użytkowania, produkcji.
*Niedobory - ubytki naturalne - niedobory i szkody niezawinione- niedobory i szkody zawinione.
*Ubytki naturalne - To nie dające się się uniknąć zmniejszenia ilości składnika mieszczące się w granicach norm ubytków naturalnych, powstałe w wyniku takich procesów fizykochemicznych, takich jak wysychanie, ulatnianie, parowanie.
*Niedobory i szkody niezawinione
Powstają z przyczyn niezależnych od osób materialnie odpowiedzialnych:
- ubytki przekraczające normy niezawinione np. powstałe w wyniku złego pakowania,
- w wyniku niedokładności urządzeń pomiarowych,
- zdarzenia losowe (pożar, kradzież).
*Niedobory i szkody zawinione
Powstają z winy osób materialnie odpowiedzialnych lub innych osób, w wyniku:
- niedbalstwa, - nadużyć, - naruszenia przepisów.
- Niedobory bezsporne - osoba winna wyraża zgodę na ich pokrycie.
- Niedobory sporne - osoba winna nie wyraża zgody na ich pokrycie:
@ niedobory dochodzone na drodze postępowania sądowego,
@ niedobory niedochodzone.
*Nadwyżki Powstają w wyniku:
- niedokładności urządzeń pomiarowych mieszczące się w granicach dopuszczalnego błędu, - błędów w dokumentacji, - pomyłkowej zamiany podobnych składników.
*Kompensata niedoborów z nadwyżkami
- Przyjmuje się tu za prawdopodobne, że w ruchu magazynowym zaistniały pomyłki przy przyjmowaniu bądź wydawaniu składników, powodujące że zamiast materiału „A” można nieumyślnie wydać podobny do niego materiał „B”.
- Kompensata jest dokonywana przed obliczeniem ubytków naturalnych.
*Warunki kompensaty nadwyżek i niedoborów
- zostały ustalone w ramach tego samego spisu z natury,
- dotyczą tej samej osoby odpowiedzialnej materialnie lub osób rozliczanych i objętych współodpowiedzialnością majątkową,
- powstały w pokrewnych asortymentach (dot. kształtu, rozmiaru, koloru ...)
*Sposoby kompensaty - globalnie, - indywidualnie
*Globalnie
- w ramach z góry ustalonych „grup kompensacyjnych”, obejmujących składniki tego samego lub pokrewnego asortymentu, w podobnych opakowaniach, podobnych kolorystycznie;
- kompensaty wewnątrz grup przebiegają globalnie według zasady „wszystkie niedobory ze wszystkimi nadwyżkami”.
*Indywidualanie
- w ramach wytypowanej jednej nadwyżki i jednego niedoboru;
- stosowany w odniesieniu do składników zaliczonych do różnych grup kompensacyjnych oraz tam gdzie nie ustala się grup kompensacyjnych, gdy spełnione są warunki umożliwiające kompensatę.
*Podstawowa zasada kompensaty- „Zasada mniejszej ilości i niższej ceny”
*Różnice pozostające po kompensacie (do dalszego rozliczenia):
- ilościowe - gdy ceny kompensowanych składników są równe, ale ilości są różne,
- wartościowe - gdy ilości kompensowanych składników są równe, ale ceny są różne,
- zarówno ilościowe, jak i wartościowe - gdy różne są ilości oraz ceny kompensowanych składników.