GROMADA: Nagozalążkowe - Gymnospermophytina
Należą tu obecnie cztery klasy: sagowce, gniotowe, miłorzębowe i iglaste (szpilkowe).
KLASA: Iglaste (szpilkowe) - Pinopsida
- drzewa, krzewy na ogół jednopienne, rzadziej dwupienne (cis),
- liście zwykle zimozielone, rzadziej sezonowe (modrzew, cypryśnik, metasekwoja)
- liście zwykle w formie igieł (sosna, jodła) lub łusek (żywotnik, cyprysik)
- igły osadzone pojedynczo (świerk , cis) lub w pozornych okółkach (`pęczkach') na pędach skróconych (sosna, modrzew)
- pierwotna budowa roślin iglastych w porównaniu z roślinami okrytozalążkowymi (drewno - cewki, nie ma włókien, łyko - komórki sitowe bez komórek towarzyszących),
- drewno składa się głównie z cewek, nie ma w drewnie włókien mechanicznych,
- pędy mają monopodialny typ wzrostu (strzała),
- kwiaty zawsze rozdzielno płciowe i wiatropylne (pierwotna cecha w porównaniu z obupłciowością i owadopylnością u roślin okrytozalążkowych),
- wybitnie kseromorficzna budowa liści (wąskie igły, rzadziej łuski),
- igły przeważnie ustawione na pędach pojedynczo, skrętolegle, rzadziej okółkowo,
- z zapylonych kwiatów powstają nasiona na owocolistkach w szyszkach, lub na szczycie kwiatu pojedynczo (cis),
- niekiedy szyszka zamyka się tworząc szyszkojagody (jałowiec) lub dookoła nasiona tworzy się soczysta osnówka (cis),
- nasiona zaopatrzone w skrzydełka (ułatwia to rozsiewanie),
- siewki iglastych przeważnie wieloliścienne, jedynie gatunki z rodzin cyprysowate i cisowate mają tylko po dwa liścienie,
- drzewa iglaste występują głównie w klimacie umiarkowanym lub zimnym i na południu w terenach górskich,
- przystosowania do zimnego klimatu (słaba transpiracja w okresie zimowym i odporność na mróz),
- nieduże wymagania siedliskowe, duże zalety techniczne drewna (proste strzały, lekkie elastyczne, trwałe drewno),
Rząd: Taxales - cisowate
- kwiaty żeńskie nie tworzą kwiatostanów, zalążek osadzony wprost na szczycie kwiatu,
- nasiona z osnówką, brak przewodów żywicznych,
Rodzina: Taxaceae - cisowate
- siewki mają po dwa liścienie,
Rodzaj: Taxus - cis
- drzewa, krzewy o czerwonobrązowej korze, łuszczącej się charakterystycznie cienkimi płatami o falistym brzegu,
- gałęzie ułożone nieregularnie, pączki drobne okryte łuskami,
- drzewa dwupienne, kwiaty rozwijają się wczesną wiosną, pąki kwiatowe męskie liczne na wiosnę pękate i żółte, pąki żeńskie mniejsze i smuklejsze, mniej liczne,
- nasiona jajowate otoczone mięsistą osnówką,
- igły spłaszczone, równowąskie z wystającym nerwem na górnej stronie, wierzchołek zaostrzony, krótki ogonek przylegający do pędu, górna strona zielona i błyszcząca, dolna jaśniejsza z aparatami szparkowymi,
- brak żywicy, trujący alkaloid - toksyna brak jej tylko w osnówce,
Taxus baccata - cis pospolity
Rząd: Pinales - sosnowce
Rodzina: Pinaceae - sosnowate
Rodzaj Abies - jodła
- zimozielone drzewa o prostych pniach, koronach stożkowatych, ułożonych w regularnych okółkach, w ciągu roku wyrasta tylko jeden okółek,
- kora szara, u młodych cienka i gładka, a u starych gruba i spękana,
- pąki okrągłe, jajowate, pokryte żywicą u większości (j. pospolita i kaukaska ma pąki bez żywicy), pędy prawie zawsze gładkie, rzadko bruzdkowane jak u świerków,
- igły ułożone gęsto, skrętolegle, równowąskie i spłaszczone, aparaty szparkowe ułożone liniowo na dolnej stronie, chronione białym nalotem woskowym w postaci pasków,
- wierzchołki igieł wycięte, rzadziej tępo zakończone lub zaostrzone,
- igły u nasady zakręcone, zakończone stopką, pozostawiają na gałęziach płaskie blizny po odpadnięciu,
- drzewa jednopienne, kwiaty męskie liczne, walcowate szyszki, osadzone zawsze pionowo, dojrzewają w ciągu jednego roku i rozsypują się (na gałęziach pozostają tylko trzpienie)
- nasiona ze skrzydełkiem, siewka zawiera 4 - 10 długich liścieni z białymi paskami na stronie górnej, drewno miękkie bez przewodów żywicznych,
- rośnie przeważnie w strefach umiarkowanych półkuli północnej,
Abies alba - jodła pospolita, Abies nordmaniana - jodła kaukaska,
Abies grandis - jodłą olbrzymia, Abies concolor - jodła kalifornijska,
Rodzaj Pseudotsuga - daglezja
- zimozielone drzewa o nieregularnie ułożonych koronach, pędy po opadnięciu igieł pokryte owalnymi, nieco wystającymi bliznami, pąki duże, wydłużone i zaostrzone, wielołuskowe bez żywicy,
- igły równowąskie, z dwoma jaśniejszymi paskami na dolnej stronie zwężającymi się u nasady, wierzchołki tępe lub nieznacznie zaostrzone, niewykrojone, ustawione spiralnie,
- drzewa jednopienne, kwiaty męskie osadzone pojedynczo, w kątach zeszłorocznych igieł, żeńskie na wierzchołkach krótkich gałązek,
- szyszki jajowate, lub jajowato wydłużone, zwisające, bardzo charakterystyczne wskutek długich trójzębnych łusek wspierających wystających ponad łuski nasienne, szyszki opadają w całości, liścieni 6 - 12,
Pseudotsuga menziesii - daglezja zielona
Rodzaj Tsuga - choina
- zimozielone wysokie drzewa ze stożkowatą koroną i nieregularnie ułożonymi konarami, gałązki zwykle cienkie, na końcach zwisające,
- pąki niewielkie, pędy pokryte drobnymi podstawkami igieł - trzonkami, nagie lub owłosione,
- igły zwykle spłaszczone, z rowkiem na górnej i z dwoma białymi paskami na dolnej stronie,
- wierzchołki igieł tempo zaostrzone, zaokrąglone, wykrojone, cienkie ogonki,
- drzewa jednopienne, kwiaty męskie kuliste w kątach igieł, żeńskie pojedyncze na wierzchołkach krótkich bocznych gałązek,
- szyszki zwisające, małe, z ukrytymi łuskami wspierającymi, dojrzewają w pierwszym roku, ale na drzewach są do 2 lat, nasienie małe, ze skrzydełkami,
- 3 - 6 liścieni, brak przewodów żywicznych,
Tsuga canadensis - choina kanadyjska
Rodzaj Picea - świerk
- zimozielone, wysokie, proste o stożkowatych koronach, konary ułożone prawie okółkowo, ale mniej regularnie niż u jodeł, kora cienka, gładka, a potem łuszcząca się tarczowato,
- pędy gęsto bruzdkowane, igły po uschnięciu szybko opadają, pozostawiając na pędach trzonki, pąki zwykle po 3 - 5 na wierzchołkach pędu, w większości nie pokryte żywicą,
- igły czworokątne, na przekroju romboidalne, z równomiernie rozłożonymi aparatami szparkowymi, lub spłaszczone z białymi paskami na dolnej stronie, ale nigdy nie wykrojone na wierzchołkach,
- blizna po opadłej igle kształtu rombowego, drzewo jednopienne, kwiaty męskie w kątach igieł, a żeńskie na wierzchołkach pędów zeszłorocznych,
- szyszki wydłużone, jajowate, zwisające, opasają w całości po wysypaniu nasion, nasiona ze skrzydełkami,
- system korzeniowy powierzchniowy, ma przewody żywiczne w korze i drewnie,
Picea abies - świerk pospolity, Picea omorica - świerk serbski,
Picea pungens - świerk kłujący, Picea orientalis - świerk kaukaski,
Rodzaj Larix - modrzew
- drzewa z wąskostożkowatą, rzadką w młodości koroną o nieregularnie ułożonych konarach, kora gruba spękana, pędy wydłużone i skrócone,
- na pędach wydłużonych igły osadzone pojedynczo i spiralnie, a na pędach skróconych igły skupione pozornym okółku, pędy skrócone zamierają po kilku latach, suche pozostają na gałęziach,
- pąki małe, jajowate z kilkoma łuskami, trzy rodzaje pąków: szczytowy, boczny (w kątach igieł) i pąk krótkopędu (jedyny), ze szczytowego wyrastają zwykle długopędy, z bocznych zwykle krótkopędy, z ostatniego wyrastają krótkopędy, rzadko pędy wydłużone,
- igły sezonowe, miękkie, cienkie, występuje aparat szparkowy na dolnej stronie igły lub dookoła,
- drzewo jednopienne, kwiaty męskie i żeńskie na krótkopędach, męskie - żółte skierowane do dołu, żeńskie - zielone lub czerwone skierowane ku górze i otoczone u nasady wieńcem igieł, szyszki zawsze na krótkopędach wzniesione do góry, niewielkie, kuliste, na bruzdkowatej szypułce, nasiona małe, z szerokimi skrzydełkami,
- zwykle liścieni 6,
Larix decidua - modrzew europejski, Larix decidua ssp. polonica - modrzew polski
Rodzaj Pinus - sosna
- zimozielone drzewa, od płożących się krzewów (kosodrzewina) do wysokich z prostą strzałą, gałęzie ułożone w pozornych okółkach, w ciągu roku przyrasta jeden okółek, pomiędzy okółkami brak gałęzi w odróżnieniu od świerka, gruba spękana korkowina, pąki duże, okryte łuskami, na wierzchołkach, prawie zawsze pokryte żywicą,
- igły w siewkach osadzone pojedynczo, później zróżnicowane na niepozorne błonkowate łuski oraz liście definitywne (igły), na przekroju trójkątne lub półkoliste, wierzchołek igły zaostrzony, często piłkowane,
- drzewa jednopienne, kwiaty męskie kłosowate zebrane licznie u nasady tegorocznego młodego pędu, żeńskie szyszeczkowate na wierzchołku tegorocznego pędu złożone z łusek okrywowych i nasiennych z dwoma zalążkami na każdej łusce nasiennej, szyszki dojrzewają zwykle w drugim roku od zapylenia, rzadziej w trzecim, łuski nasienne zakończone zgrubiałą romboidalną tarczką, z niewielkim zgrubieniem na końcu lub na środku (piramidka), szyszki wiszące bądź siedzące, nasienie z długim półksiężycowatym skrzydełkiem, zaostrzonym na szczycie, ciężkie nasiona nie mają skrzydełek,
- 4 - 15 liścieni, korzeń palowy, drewno z żywicą, bielem i twardzielem, małe wymaganie glebowe, temperatura od ciepłolubnych do mrozoodpornych, światłożądna, odporna na suszę, głównie północna półkula,
Pinus cembra - sosna limba, Pinus strobus - sosna wejmutka,
Pinus brigida - sosna smołowa, Pinus banksiana - sosna banksa,
Pinus nigra - sosna czarna, Pinus sylvestris - sosna pospolita,
Pinus mugo - sosna górska,
Rodzina Cupressaceae - cyprysowate
Rodzaj Thuja - żywotnik
- jednopienne, zimozielone drzewa lub krzewy, pęd szczytowy wyprostowany, pędy z nakrzyżlegle ułożonymi łuskami, spłaszczone, na grzbiecie łusek występują gruczołki balsamiczne, kwiaty żeńskie na wierzchołkach krótkich bocznych pędów, męskie drobnosiedzące w pachwinach liści, szyszki małe, jajowate, wydłużone, dwa nasiona pod każdą łuską, dwustronnie uskrzydlone nasiona lub bez skrzydełek, siewki mają dwa liścienie,
- Ameryka Północna i wschodnia Azja,
Thuja occidentalis - żywotnik zachodni, Thuja plicata - żywotnik olbrzymi,
Thuja orientalis - żywotnik wschodni,
Rodzaj Chamaecyparis - cyprysik
- wysokie zimozielone drzewa z koroną stożkowatą, pęd wierzchołkowy zwisający, gałązki spłaszczone rozłożone w jednej płaszczyźnie, pędy pokryte łuskami, dolna strona często z białym nalotem, jednopienne, rozdzielnopłciowe kwiaty, szyszki drobne, kuliste, niewielkie wyrostki na grzbiecie tarczkowatych łusek, dojrzewają w pierwszym roku, nasiona wąsko uskrzydlone po brzegach, siewki 2 liścienie,
- Ameryk Północna, Japonia, Chiny, Tajwan,
Chamaecyparis lawsoniana - cyprysik lawsona,
Chamaecyparis nootkatensis - cyprysik nutkajski,
Chamaecyparis pisifera - cyprysik groszkowy,
Rodzaj Juniperus - jałowiec
- zimozielone, pędy pokryte igłami i łuskami, igły po 3 w okółkach albo ułożone pojedynczo nakrzyżlegle, dwupienne albo jednopienne, szyszkojagody dojrzewają 1, 2 lub 3 rok, siewki 2 lub 2 - 6 liścieni, półkula północna, od Arktyki na północ do gór w strefie tropikalnej,
Juniperus communis - jałowiec pospolity,
Juniperus sabina - juniperus sabiński,
Juniperus virginiana - jałowiec wirginijski,
GROMADA: Okrytozalążkowe - Magnoliophytina
Rośliny okrytozalążkowe w porównaniu z nagozalążkowymi są filogenetycznie młodsze i w procesie ewolucji osiągnęły wyższy szczebel rozwoju. Są reprezentowane we florze obu półkul. Opanowały niemal wszystkie strefy klimatyczne i typy środowisk na lądzie. W przeciwieństwie do nagozalążkowych obejmują, oprócz drzewiastych, także rośliny zielne. Najważniejszą cechą roślin okrytozalążkowych jest to, że zalążki ich są zawsze zamknięte w słupku utworzonym ze zrośniętych owocolistków. Z zalążka powstaje nasienie, a ze słupka rozwija się owoc, który jest wyłączną własnością okrytozalążkowych. Występuje proces podwójnego zapłodnienia. Zarodek ma 1 lub 2 liścienie. Najwyższy stopień ewolucji osiągnęły ich organy generatywne - kwiaty. Mogą być obupłciowe, oprócz słupka znajdują się w nich pręciki (czego nie spotyka się u nagozalążkowych), albo też jednopłciowe, zawierające same tylko pręciki lub słupki. W drewnie występują naczynia właściwe i włókna, a w łyku rurki sitowe i komórki towarzyszące. Mogą być jednopienne lub dwupienne, przy czym wśród jednopiennych występują gatunki o kwiatach obupłciowych, jak i rozdzielnopłciowych. Oprócz gatunków wiatropylnych, występują tu gatunki liczne gatunki owadopylne.
Według liczby liścieni w zarodku, okrytozalążkowe można podzielić na dwie klasy:
Magnoliopsida - dwuliścienne
Liliopsida - jednoliścienne
Magnoliopsida - dwuliścienne
Budowa drewna dwuliściennych jest bardziej złożona w porównaniu z drewnem iglastych, składa się ono z naczyń cewek, włókien i miękiszu. Kora rzadko zawiera żywicę, często natomiast garbniki. Roślinność drzewiasta naszych lasów reprezentowana jest głównie przez klasę dwuliściennych.
Rodzina Salicaceae - wierzbowate
- drzewa i krzewy o liściach pojedynczych, rośliny dwupienne, kwiaty bez okwiatu lub z okwiatem zredukowanym, kwiaty żeńskie z jednym słupkiem, męskie s 2 lub wieloma pręcikami, zebrane w kotki i bazie.
Rodzaj Populus - topola
- pokrój korony kulisty, jajowaty lub piramidalny,
liście jajowate, jajowato lancetowate, ząbkowane lub całobrzegie, długoogonkowe,
dwupienność, kwiaty wiatropylne (zwisające kotki), owoc - torebka, małe nasiona, zaopatrzone w pęczek szczęcikowatych włosków, szybko tracą zdolność kiełkowania,
bardzo szybki wzrost, światłożądne i wilgociolubne, drewno rozpierzchłonaczyniowe, beztwardzielowe,
Populus alba - topola biała, Populus tremula - topola osika,
Populus nigra - topola czarna,
Rodzaj Salix - wierzba
- drzewa, krzewy, krzewinki, pąki okryte jedną łuską, liście lancetowate, piłkowane lub całobrzegie, na ogonku występują gruczołki, kwiaty owadopylne, szybki wzrost, światłożądność i wilgociolubność, owoc - torebka,
Wierzby wąskolistne: Salix fragilis - wierzba krucha, Salix alba - wierzba biała,
Wierzby szerokolistne: Salix caprea - wierzba iwa, Salix myrtilloides - wierzba borówkolistna, Salix lapponum - wierzba lapońska,
Rodzina Juglandaceae - orzechowate
- drzewa, rzadziej krzewy, liście nieparzystopierzaste, ułożone skrętolegle, jednopienność, kwiaty pręcikowe lub słupkowe, wiatropylne, owoc - nibypestkowiec lub orzeszek,
Rodzaj Juglans - orzech
- drzewo, rdzeń pędu poprzecznie przerywany (miejscami niepełny rdzeń), liście duże, nieparzystopierzaste złożone z 7 - 17 listków, piłkowane lub całobrzegie, jednopienność, owoc - nibypestkowiec, drewno rozpierzchłonaczyniowe,
Juglans regia - orzech włoski, Juglans nigra - orzech czarny,
Rodzaj Carya - orzesznik
- drzewa, jajowaty pokrój korony, pędy z pełnym rdzeniem, liście nieparzystopierzaste, złożone z 5 - 9 listków, owoc - z gładką skorupą, nasiono kanciaste,
Carya ovata - orzesznik pięciolistkowy,
Rodzaj Pterocarya - skrzydłorzech
- liście nieparzysto pierzaste, rzadziej parzyste, 5 - 15 listków, rdzeń pędów poprzecznie przerywany, owoce - orzeszki oskrzydlone, zwisające w długich, wąskich owocostanach,
Pterocarya fraxinifolia - skrzydłorzech kaukaski,
Rodzina Betulaceae - brzozowate
- drzewa lub krzewy, jednopienne, kwiaty rozdzielnopłciowe, wiatropylne,
kwiaty pręcikowe - zwisające, a słupkowe - stojące zebrane w kotki, które złożone są z trójkwiatowych, dwupromienistych wierzchotek, owoc - orzeszek dwustronnie oskrzydlony,
Rodzaj Betula - brzoza
- drzewa i krzewy, liście jajowate, brzegiem piłkowane, ząbkowane lub klapowane, jednopienność, kwiaty - to samo co w rodzinie, kotki pręcikowe wykształcają się jesienią i zimują, owoce - to samo co w rodzinie, drewno beztwardzielowe, rozpierzchłonaczyniowe,
Betula pubescens - brzoza omszona, Betula pendula - brzoza brodawkowata,
Betula humilis - brzoza niska, Betula nana - brzoza karłowata,
Rodzaj Alnus - olsza
- drzewa, krzewy, liście pojedyncze, piłowane lub ząbkowane, jednopienność, kwiatostany męskie zbudowane z trójkwiatowych wierzchotek, a żeńskie zbudowane z dwukwiatowych wierzchotek, owoc - orzeszek, wąsko oskrzydlony, zawarte w szyszkowatych owocostanach, drewno rozpierzchłonaczyniowe, niezróżnicowane,
Alnus glutinosa - olsza czarna, Alnus incana - olsza szara, Alnus viridis - olsza zielona,
Rodzina Corylaceae - leszczynowate
- drzewa i krzewy o liściach ułożonych skrętolegle, jednopienność, kwiaty rozdzielnopłciowe, wiatropylne,
Rodzaj Carpinus - grab
- drzewa, liście pojedynczo piłkowane, jednopienność, kwiaty rozdzielnopłciowe,
owoc - żeberkowany orzeszek, trójklapowo oskrzydlony, drewno beztwardzielowe,
Carpinus betulus - grab pospolity,
Rodzaj Corylus - leszczyna
- krzewy, rzadziej drzewa, liście pojedyncze, podwójnie piłkowane, kwiaty męskie zebrane w kotki, kwiaty żeńskie ukryte w pąkach, owoc - orzech, drewno rozpierzchłonaczyniowe, beztwardzielowe,
Corylus avellana - leszczyna pospolita,
Rodzina Fagaceae - bukowate
- drzewa, rzadko krzewy, liście zawsze pojedyncze, jednopienność, kwiaty rozdzielnopłciowe, kwiaty jednopręcikowe, pojedyncze, zebrane w kwiatostany,
kwiaty słupkowe zebrane w kotki lub pojedynczo, owoc - orzech,
Rodzaj Fagus - buk
- drzewa, liście ząbkowane lub prawie całobrzegie, naprzemianlegle ułożone, kwiaty pręcikowe zebrane w postaci gęstych główek, zwisające na szypułkach,
kwiaty słupkowe zebrane po dwa na szypułkach wzniesionych do góry, osłoniętych wspólną okrywą, wiatropylne, owoc - trójgraniaste orzeszki (nieforemny czworościan), po dwa w trójklapowej okrywie, drewno rozpierzchłonaczyniowe, niezróżnicowane,
Fagus sylvatica - buk pospolity,
Rodzaj Quercus - dąb
- drzewa, liście pojedyncze, ząbkowane, pierzastowrębne, pierzastosieczne, rzadko całobrzegie, pąki pokryte dachówkowato ułożonymi łuseczkami, kwiaty męskie zebrane w kotki, a żeńskie pojedyncze lub w kłosach, każdy kwiat w osobnej okrywie, wiatropylne, owoc - orzech, osadzony w miseczce, dojrzewa w pierwszym lub drugim roku, drewno pierścieniowonaczyniowe, zróżnicowane na biel i twardziel,
Quercus robur - dąb szypułkowy, Quercus petrea - dąb bezszypułkowy,
Quercus rubra - dąb czerwony,
Rodzaj Castanea - kasztan
- drzewa, liście pojedyncze, wydłużone, grubo piłkowane, skórzaste, kwiaty męskie zebrane w sztywne kłosowate kwiatostany, a żeńskie zwykle po trzy w jednej okrywie,
owoc - orzechy 1 - 3 w kolczastej okrywie, drewno pierścieniowo naczyniowe, zróżnicowane, występowanie - południowa Europa,
Castanea sativa - kasztan jadalny,
Rodzina Ulmaceae - wiązowate
- drzewa, liście pojedyncze, niesymetryczne u nasady, skrętolegle ułożone, jednopienność, kwiaty obupłciowe lub żeńskie, owoc - orzeszek lub pestkowiec,
Rodzaj Ulmus - wiąz
- drzewa, liście podwójnie piłkowane, niesymetrycznie u nasady, kwiaty obupłciowe,
owoc - spłaszczony orzeszek, dookoła oskrzydlony, drewno pierścieniowonaczyniowe, zróżnicowane na biel i twardziel,
Ulmus laevis - wiąz szypułkowy, Ulmus galabra - wiąz górski, Ulmus minor - wiąz polny,
Rodzina Magnoliaceae - magnoliowate
- drzewa i krzewy, liście pojedyncze, skrętolegle ułożone, kwiaty obupłciowe, owoce zbiorowe: skrzydlaki, mieszki lub jagody,
Rodzaj Magnolia - magnolia
- drzewa, krzewy, liście duże posiadają duże przylistki,, skrętolegle ułożone, pąki okryte jedną lub dwoma łuskami, kwiaty pojedyncze z wypukłym dnem kwiatowym o spiralnie ułożonych pręcikach, słupkach i płatkach, owoc - złożony wielomieszkowiec, jedno lub dwa nasiona w mieszku, drewno zróżnicowane,
Magnolia acuminata - magnolia drzewiasta,
Rodzaj Liriodendron - tulipanowiec
- drzewo, liście szerokie z klinowatymi wcięciami, kwiaty pojedyncze, owoc - zbiorowy, złożony z skrzydlaków,
Liriodendron tulipifera - tulipanowiec amerykański,
Rodzina Platanaceae - platanowate
Rodzaj Platanus - platan
- drzewa, pąki okryte jedną łuską, liście ułożone skrętolegle, z dużymi przylistkami, jednopienność, kwiaty rozdzielnopłciowe, wiatropylne, zebrane w gęste, kuliste kwiatostany, owocki - orzeszki zebrane w kuliste owocostany na długich szypułkach, drewno nie zróżnicowane,
Platanu x hispanica - platan klonolistny,
Rodzina Rosaceae - różowate
- drzewa, krzewy, rośliny zielne, liście z przylistkami ułożone skrętolegle, kwiaty obupłciowe, działek i płatków po pięć,
Rodzaj Malus - jabłoń
- drzewa lub krzewy, liście pojedyncze, piłkowane lub klapowane, kwiaty zebrane w baldachogronach, owoc rzekomy - jabłkowaty,
Malus sylvestris - jabłoń dzika,
Rodzaj Pyrus - grusza
- drzewa, krzewy, pędy ociernione, liście pojedyncze, piłkowane lub całobrzegie, owoc typu jabłkowego,
Pyrus pyraster - grusza pospolita,
Rodzaj Sorbus - jarząb
- drzewa, krzewy, liście pojedyncze lub pierzaste, piłkowane lub klapowane, skrętolegle ułożone, kwiaty zebrane w baldachogrona, owoc jabłkowaty,
Sorbus aucuparia - jarząb pospolity, Sorbus intermedia - jarząb szwedzki,
Sorbus torminalis - jarząb brekinia, Sorbus aria - jarząb mączny,
Rodzaj Crataegus - głóg
- krzewy, małe drzewa, pędy cierniste, liście z przylistkami, piłkowane lub klapowane, skrętolegle ułożone, kwiaty zebrane w baldachogrona, owoc - głogowaty z kościstymi orzeszkami, drewno rozpierzchłonaczyniowe,
Crataegus laevigata - głóg dwuszyjkowy, Crataegus monogyna - głóg jednoszyjkowy,
Rodzaj Rosa - róża
- krzewy, pędy kolczaste, liście pierzasto złożone z przylistkami, kwiaty zebrane w baldachogrona lub wiechy, owoc pozorny z nibyowocnią, owocki - niełupki,
Rosa canina - róża dzika, Rosa rugosa - róża pomarszczona,
Rodzaj Rubus - jeżyna, malina
- wieloletnie rośliny zielne, pędy kolczaste, liście pojedyncze lub dłoniasto złożone, kwiaty zebrane w kwiatostany, owoc pozorny złożony z drobnych pestkowców,
Rubus idaeus - malina właściwa, Rubus caesius - jeżyna popielica,
Rodzaj Prunus - śliwa, wiśnia, czeremcha
- krzew, małe drzewo, pędy cierniste, liście eliptyczno jajowate, tępe na szczycie, drobno karbowane lub piłkowane, kwiaty pojedyncze lub zebrane w grona, owoc - pestkowiec, drewno zróżnicowane,
Prunus spinosa - śliwa tarnina, Prunus avium - czereśnia ptasia,
Padus avium - czeremcha pospolita, Padus serotina - czeremcha amerykańska,
Rodzina Fabaceae - bobowate
Rodzaj Robinia - robinia
- drzewa lub krzewy, pędy pokryte cierniami przylistkowymi, liście pierzasto złożone, ułożone skrętolegle, kwiaty grzbiecistę zebrane w zwisające grona, owoce - wydłużone, płaskie strąki, drewno pierścieniowo naczyniowe, zróżnicowane na biel i twardziel,
Robinia pseudoacacja - Robinia biała
Rodzaj Caragana - karagana
- krzewy, ciernie na pędach pochodzenia przylistkowego, liście pierzasto złożone, skrętolegle ułożone, kwiaty pojedyncze lub po kilka w pęczku (grzbieciste), owoce - wąskie, nie spłaszczone strąki,
Caragana arborescens - karagana syberyjska
Rodzina Celastraceae - trzmielinowate
Rodzaj Euonymus - trzmielina
- krzew, pędy wzniesione lub płożące się, posiadające korkowe listewki, liście złożone, ułożone nakrzyżlegle, kwiaty zebrane w kwiatostany w postaci pozornych baldachów,
owoc - torebka,
Euonymus europaeus - trzmielina pospolita,
Euonymus verrucosus - trzemilina brodawkowata,
Rodzina Aceracea - klonowate
Rodzaj Acer - klon
- drzewa, krzewy, liście pojedyncze, dłoniasto klapowane, ułożone nakrzyżlegle, w ogonku przewody mleczne, jednopienność, czasem dwupienność, kwiaty zwykle obupłciowe, poligamiczne, owoc - dwa skrzydlaki (orzeszki opatrzone skrzydełkami), drewno rozpierzchłonaczyniowe,
Acer platanoides - klon pospolity, Acer pseudoplatanus - klon jawor,
Acer campestre - klon polny, Acer saccharinum - klon srebrzysty,
Acer negundo - klon jesionolistny,
Rodzina Hippocastanaceae - kasztanowate
Rodzaj Aesculus - kasztanowiec
- drzewa, krzewy, liście ułożone nakrzyżlegle, dłoniasto złożone, brzegiem piłkowane, kwiaty rozdzielno lub obupłciowe, grzbiecistę, zebrane w wzniesione kwiatostany, owoc - torebka, drewno rozpierzchłonaczyniowe, zróżnicowane na biel i twardziel,
Aesculus hippocastanum - kasztanowiec biały,
Rodzina Rhamnaceae - szakłakowate
Rodzaj Rhamnus - szakłak
- drzewa, krzewy, pędy często cierniste, liście brzegiem piłkowane lub całobrzegie, ułożone nakrzyżlegle, dwupienność, kwiaty obu lub rozdzielnopłciowe, owoc - pestkowiec,
Rhamnus catharticus - szakłak pospolity
Rodzaj Frangula - kruszyna
- krzewy, małe drzewa, pąki nie okryte łuskami, liście całobrzegie, skrętolegle ustawione, kwiaty obupłciowe pojedyncze, zebrane w pęczki lub pozorne baldachy, owoc - pestkowiec,
Frangula alnus - kruszyna pospolita
Rodzina Tiliaceae - lipowate
Rodzaj Tilia - lipa
- drzewa, liście pojedyncze, sercowate, piłkowane, ułożone skrętolegle, kwiaty obupłciowe zebrane w zwisające wierzchotki, do osi kwiatostanu przyrośnięta języczkowata podsadka, owoc kulisty orzeszek, drewno rozpierzchłonaczyniowe, niezróżnicowane na biel i twardziel
Tilia cordata - lipa drobnolistna, Tilia platyphyllos - lipa szerokolistna,
Tilia tomentosa - lipa srebrzysta
Rodzina Oleaceae - oliwkowate
Rodzaj Fraxinus - jesion
- drzewa, liście pierzasto złożone z 7 - 15 listków, brzegiem piłkowane, ułożone nakrzyżlegle, kwiaty rozdzielno lub dwupłciowe zebrane w wiechy, owoc - skrzydlak, drewno pierścieniowo naczyniowe, zróżnicowane na biel i twardziel,
Fraxinus Excelsior - jesion wyniosły, Fraxinus pensylvanica - jesion pensylwański,
Rodzina Capryfoliaceae - przewiertniowate
Rodzaj Sambucus - bez
- krzewy, małe drzewa, pędy z gąbczastym rdzeniem, liście nieparzysto pierzaste, nakrzyżlegle ułożone, kwiaty, zebrane w baldachogrona lub grona, owoc pestkowiec, drewno rozpierzchłonaczyniowe,
Sambucus nigra - bez czarny, Sambucus racemosa - bez koralowy,
Rodzaj Viburnum - kalina
- krzewy, małe drzewa, liście pojedyncze, całobrzegie, ząbkowane lub klapowane, ułożone nakrzyżlegle, kwiaty obupłciowe, zebrane w baldachowate lub wiechowate kwiatostany, występują też kwiaty płonne, owoc - pestkowiec,
Viburnum opulus - kalina koralowa, Viburnum lantana - kalina hordowina,
Liliopsida - jednoliścienne
Klasa roślin należących do gromady okrytonasiennych. Należą tu rośliny zielne, rzadziej drzewa (np. dracena). Często z łodygą przekształconą w kłącze, o sympodialnym typie wzrostu, z liśćmi niepodzielonymi, całobrzegimi, kwiatami trzykrotnymi. Wytwarzają tylko jeden liść zarodkowy liścień (cotyledon) i tej cesze jednoliścienne zawdzięczają swą nazwę.
Jednoliścienne obejmują ok. 70 rodzin i ponad 60 tys. gatunków. Należą tu m.in. pospolite rośliny cebulowe (ozdobne i użytkowe), trawy, turzycowate, efektowne storczyki i liliowate.
Charakterystyka:
Łodyga
Zielna, rzadziej zdrewniała (np. bambusowe), słabo rozgałęziona. Wiązki przewodzące rozproszone po całej łodydze, kolateralnie zamknięte i przebiegają równolegle, zazwyczaj bez przyrostu wtórnego (łodyga nie przyrasta na grubość).
Liście
Pojedyncze, całe, wydłużone, mogą być siedzące (bez ogonka liściowego) lub pochwiaste, bez przylistków, unerwione równolegle lub łukowato.
Kwiaty
Trójkrotne (3 okółki), okwiat pojedynczy.
Nasiona
Przeważnie bielmowe, zarodek z 1 liścieniem.
System korzeniowy
Przeważnie system wiązkowy.
Botanika leśna - charakterystyka rodzajów
11