KONSPEKT LEKCJI W KLASIE II GIMNAZJUM

Imię i nazwisko prowadzącego: Anna Gajecka

Czas realizacji tematu: 45 min.

TEMAT LEKCJI: Czym byłby świat, gdyby nie napełniała go nieustanna krzątanina poety? Czesław Miłosz Który skrzywdziłeś

CELE LEKCJI

Poziom wiadomości

- uczeń zna pojęcia tyran, despota, autokrata, dyktator, antagonistyczny, ciemiężca, poplecznicy

- uczeń rozumie pojęcie liryki bezpośredniej

- uczeń zna postać Czesława Miłosza

- uczeń wie, czym jest Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

Poziom umiejętności

- uczeń potrafi wskazać podmiot liryczny oraz adresata utworu

- ze zrozumieniem czyta teksty kultury

- sprawnie posługuje się słownikiem języka polskiego oraz słownikiem synonimów

- potrafi wyodrębnić najważniejsze fragmenty tekstu

Poziom postaw

- kształtowanie odpowiedzialności za wybór postaw

- uświadomienie konsekwencji wyboru postaw

- poznawanie siły słowa w walce z tyranią

- rozpoznawanie i nazywanie wartości

LITERATURA NAUKOWO-DYDAKTYCZNA

Bobiński W., Orłowa K., Synowiec H., Jak uczyć języka polskiego w klasie drugiej gimnazjum, Warszawa 2000.

Elementy dramy na lekcjach języka polskiego /propozycje/, red. S. Wojciechowska, I. Wołoszyn, Przemyśl, 1994.

Horwath E., Majchrzak J., Świat w słowach i obrazach. Scenariusze lekcji. Klasa druga gimnazjum, Warszawa, 2008.

Nagajowa M., ABC metodyki języka polskiego dla początkujących nauczycieli, Warszawa, 1995

MATERIAŁ

• Bobiński W., Świat w słowach i obrazach. Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturalnego dla klasy drugiej gimnazjum, Warszawa, 2005.

• Słownik języka polskiego PWN, oprac. E. Sobol, Warszawa, 2005.

• Słownik synonimów, Łódź, 2005.

• Portret Czesława Miłosza

• Kserokopie Preambuły Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka

METODY

- wykład informacyjny

- drama

- pogadanka

FORMY PRACY

- zbiorowa

- w parach

PRZEBIEG LEKCJI

Etapy lekcji	Czynności nauczyciela	Czynności ucznia	Umiejętności kluczowe	Uwagi
ZAANGAŻOWANIE	Nauczyciel wita się z uczniami, sprawdza obecność, informuje uczniów o celu lekcji. Nauczyciel pyta uczniów, z czym kojarzy im się słowo tyran. Nauczyciel prosi wybranego ucznia, by w Słowniku języka polskiego odszukał definicję wyrazu tyran i odczytał ją głośno Następnie prosi jednego z uczniów, by w Słowniku synonimów odszukał wyrazy bliskoznaczne słowa tyran Nauczyciel wybiera dwóch uczniów, by gestami i mimiką ukazali postać tyrana oraz postać człowieka krzywdzonego. Nauczyciel zapisuje temat lekcji na tablicy	Uczeń przyjmuje zaangażowaną postawę Odpowiada na pytania nauczyciela. Jeden z uczniów odczytuje definicję słowa Tyran - człowiek narzucający wszystkim swoją wolę Jeden z uczniów odczytuje ze słownika wyrazy bliskoznaczne słowa, np. samowładca, dyktator, despota, okrutnik, dręczyciel. Wybrani uczniowie odgrywają scenkę Przepisuje temat lekcji do zeszytu	Uważne słuchanie, komunikowanie się (nauczyciel - uczeń) Praca ze słownikiem	Przykładowe odpowiedzi uczniów: Tyran to: - człowiek, który rządzi - narzuca swą wolę innym, - sam podejmuje decyzje - ma nieograniczoną władzę
BADANIE	Nauczyciel w kilku słowach opowiada o życiu Czesława Miłosza Następnie odczytuje słowa Chrystusa z Ewangelii św. Mateusza (18, 6). Pyta uczniów, jak rozumieją te słowa. Prosi, by uczniowie podali przykłady krzywdzenia tych, którzy wierzyli (postaci historyczne i biblijne). Nauczyciel prosi uczniów, by uważnie wysłuchali odczytania wiersza Czesława Miłosza pt. Który skrzywdziłeś i zastanowili się, kim jest osoba mówiąca w wierszu, i do kogo się ona zwraca. Nauczyciel odczytuje utwór. Nauczyciel pyta uczniów o wrażenia po wysłuchaniu wiersza, kto jest podmiotem lirycznym, a ko adresatem, jaki jest nastrój utworu. Nauczyciel prosi uczniów, by indywidualnie odczytali utwór i wyodrębnili postaci, o których mowa w wierszu.	Uczniowie podają przykłady postaci prześladowa-nych z powodów religijnych, np. pierwszego męczennika św. Szczepana, chrześcijan rzucanych na pożarcie lwom, w czasach starożytnego Rzymu. Uczeń indywidualnie odczytuje wiersz, wyodrębnia postaci pojawiające się w wierszu	Uważne słuchanie Czytanie tekstu poetyckiego ze zrozumie-niem
Prezentacja	Nauczyciel pyta, jakie postaci możemy wyodrębnić w utworze, prosi o krótką ich charakterystykę i ustalenie relacji pomiędzy nimi. Nauczyciel zapisuje na tablicy notatkę w formie rysunku (załącznik nr 1).	Uczeń wyodrębnia i charakteryzuje postaci z wiersza.	Praca z tekstem kultury	Przykładowe odpowiedzi uczniów: 1. Krzywdziciel „ten, który skrzywdził”, - zły (zadaje cierpienia innym) - okrutny (krzywdzenie drugiego człowieka daje mu satysfakcję, poczucie własnej wartości, nieograniczoności władzy) - żądny pochlebstw (otacza się gromada błaznów) - amoralny, bez zasad moralnych (wartości dobra i zła zostały przez niego przemieszane, zło stało się dobrem, dobro złem) 2. Poplecznicy „gromada błaznów” - schlebiający, służalczy, nadskakujący (kłaniają się uniżenie przed despotą, wychwalają go, ślepo podporządkowują się jego woli, płaszczą się przed nim) - bojaźliwi, tchórzliwi (owładnięci strachem nie mają odwagi przeciwstawić się tyranowi w obawie o własne życie) 3. Człowiek skrzywdzony „człowiek prosty” 4. Poeta - stwierdza groźnie, że nie ma wybaczenia dla krzywdziciela, - jest antagonistą krzywdziciela, nie zgadza się na tyranię, zbrodnie przeciw ludzkości, jest groźny dla tyrana, - potępia klakierów, dzięki którym krzywdziciel może sprawować władzę, gdyż oni sławiąc tyrana dodają mu siły - współczuje człowiekowi prostemu, bierze go w obronę, spisuje nieprawości krzywdziciela, przypomina wszystkim o nich, - przyjmuje rolę sprawiedliwego i obiektywnego sędziego, zapisującego wszelkie akty terroru i przemocy
PRZEKSZTAŁCANIE	Nauczyciel rozmawia z uczniami o krzywdzicielu, starając się ustalić, z jakich czasów pochodzi. Zwraca uwagę na ponadczasowość poetyckiego portretu tyrana. Pyta uczniów o przykłady reżimów rządzonych przez despotycznych i amoralnych władców. Pyta uczniów, czy wiedzą, czym jest Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Rozdaje uczniom kopie Preambuły tegoż dokumentu, poleca pracę w parach - uczniowie mają odczytać tekst i zaznaczyć najważniejsze, według nich fragmenty.	Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. Odczytuje fragmenty Preambuły i zaznacza najważniejsze jego zdaniem artykuły.	Umiejętność prowadzenia dyskusji Czytanie ze zrozumie-niem Wyodrębnia-nie najważniej-szych fragmentów
PODSUMOWANIE	Nauczyciel pyta uczniów, które artykuły są według nich najważniejsze. Prosi uczniów, by porównali oba poznane teksty. Pyta, który według nich ma większą moc oddziaływania.	Uczeń odpowiada na pytania nauczyciela. Porównuje teksty - poetycki (ton podniosły) i prawny (suchy, konkretny) Zastanawia się, który tekst ma większą moc oddziaływania.
REFLEKSJA I EWALUACJA

Załącznik nr 1

---