8.11.12

Cystatyna C

- 0,53-0,9mg/l

- maker szybkości filtracji kłębuszkowej

- wysoka czułość - wyższa niż czułośc kreatyniny

- wzrost stężenia kreatyniny- gdy GFR<50 ml/min/1,73m²

- wzrost stężenia mocznika - gdy GFR <25ml/min/1,73 m²

- wzrost stężenia cytostayny - gdy GFR <ok.90(88)ml/min/1,73 m²

- stężenie nie zalezy od masy mieśniowej i diety

- proste oznaczenie

- tylko 1 próbka

- lepszy marker niż GFR

Zastosowanie

- idealny marker wykorzystywany do monitorowania wartości GFR u dzieci i u pacjentów w podeszłym wieku

- monitorowanie GFR u chorych leczonych lekami potem nefrotoksycznymi

- wykrywanie nefropatii cukrzycowej

- ocena upośledzenia funkcji nerek i chorych we wczesnych stadiach zaawansowania

- ocena przewlekłych chorób nerek - ze stężeniem kreatynyniny

- monitorowanie GFR - u pacjentów z PChN (nie wymagają leczenia nerkozastępczego), po przeszczepie nerek

Dobry biomarker:

- ryzyka śmierci

- powikłania sercowo- naczyniowe

- niewydolności serca z łagodną niewydolnością nerek

Wzrost stężenia w surowicy

- choroby nerek

- nowotwory złośliwe

- nadczynność tarczycy

- gorączka reumatyczna

- choroba Creutzfelda - Jacoba (w PMR)

Biomarkery (ONN, PChN)

ONN - nagły stan kliniczny spowodowany gwałtownym przebiegiem upośledzenia funkcji wydzielniczej nerek uniemożliwiający zachowanie homeostazy

ONN - wzrost stężenia kreatyniny w surowicy o >= 0,5 mg/dl lub o 50% powyżej wartości wyjściowych albo obniżenia klirensu kreatyniny o 50% lub tez zmniejszenia czynności nerek zmuszające do zastosowania leczenia nerkozastępczego.

Stopnie ciężkości ONN:

Wyróżnia się 3 stopnie ciężkości wg klasyfikacji RIFLE

Choremu przypisuje się klasę R I F na podsatwie zmian kreatyninemii??? lub wielkości diurezy.

Postacie kliniczne:

Przednerkowa ONN

stanowi wg różnych źródeł ok. 40-80% przypadków ONN, spowodowana głównie:

- wolemii ( w tym utrata płynów do trzeciej przestrzeni -> odwodnienie izotoniczne)

- rzutu serca

- hipotensja o innych przyczynach

Nerkowa ONN

- ok. 10-30% wszytskich ONN

- zapalenie kłębuszków nerkowych

- choroby cewkowo- śródmiąższowe nerek (zapaleniami lub chorobami rozrostowymi) lub chorobami naczyń nerek.

Swoistym rodzajem nerkowej ONN jest:

Ostra martwica cewek nerkowych (ATN) spowodowane przedłużającym się niedokrwieniem lub bezpośredniego działania nefrotoksyn egzogennych lub endogennych (np. mioglobinurii, hemoglobinurii)

Zanerkowa ONN

- ok. 5-15%

- Wyróżnia się:

-postać zanerkowa - przyczyna zlokalizowana jest w miedniczce, moczowodzie, pęcherzu moczowym lub w cewce moczowej

- obstrukcje wewnątrznerkowe - wytrącanie się w obrębie cewek nerkowych substancji białkowych (np. kalmodulina po podaniu radiologicznego środka znieczulającego) lub krystalicznych (np. kwasu moczowego u chorych w przebiegu chemioterapii)

Przednerkowa i zanerkowa przechodzi w nerkową - cięższy i dłuższy przebieg.

Wskaźniki „moxzowe” w ONN

- frakcyjne wydalanie sodu (FE_NA)

- wskaźnik niewydolności nerek (RFI)

Frakcyjne wydalanie sodu (FE_NA) - wskaźnik Espinela

FE_NA=100*(stężenie Na w moczu/ stęż Na w osoczu)/(steż kreatyniny w moczu/stęż kreatyniny w osoczu)

Odzwierciedla zdolność nerek od oszczędzania sodu (jest to odsetek ładunku przesączanego w kłębuszku nerkowym ulegający wydalaniu z moczem).

Jest najbardziej niezawodnym testem w różnicowaniu azotemii przednerkowej/nerkowej z ostrą martwica cewek nerkowych ze skąpomoczem.

Wskaźnik niewydolności nerek (RFI)

RFI= stęż Na w moczu/(stęż kreatyniny w moczu/stęż. kreatyniny w osoczu)

Wskaźnik oszczędzania sodu i zdolności zagęszczania moczy przez nerki. Znaczenie diagnostyczne jak FE_NA

Biomarkery ONN

Cystatyna C

Lipokalina związana z żelatynazą neutrofilów NGAL

Cząsteczka - 1 uszkodzenia nerek KIM-1

Białko wiążące kwasy tłuszczowe (FABP)

N-acetylo-glukozaminidaza NAG

Izoforma 3 wymieniacza Na/H sodowo/protonowego (NHE-3)

Interleukina - 18

Endotelina 1

Białka:

Buałko wiążące dezaminazę adenozyny

Alfa 1 mikroglobulina

Beta 2 mikroglobulina

Białko wiążące retinol

Białko komorek Clara

Lizozym

Enzymy:

Endopeptydadza obojętna

LDH

Aminopeptydadza alaninowa

Amonopeptydadza leuczynowa

Beta - galaktozydaza

GGT

Fosfataza zasadaowa

s-transferaza a-glutationowa i beta-glutationowa

PChN

- podział na podstawie wilkości filtracji kłębuszkowej GFR i obecności cech uszkodzenia nerek.

A. odchylenie od normy w zakresie czynności i/lub budowy nerek utrzymujące się ponad 3 miesiące: z prawidłową lub upośledzoną filtracją kłębuszkową, rozpoznanie w oparciu o:

- bezpośrednią obecność zmian morfologicznych w narządzie (biopsja nerki)

- obecność od normy we krwi (kreatynina) i/lub moczu (białkomocz, mikroalbuminuria), jak również w badaniach obrazowych (badanie kontrastowe).

B. obniżenie filtracji kłębuszkowej ,60ml/min/1,73m² utrzymujące się dłużej niż 3msc lub bez zmian odchyleń od normy wymienionych w punkcie A.

Badanie przesiewowe w kierunku PChN

Uznane czynniki ryzyka:

- cukrzyca i dziedziczne obciążenie cukrzyca

- otyłość

- nadciśnienie tętnicze

- palenie tytoniu

- cechy uogólnionej miażdżycy

- choroba niedokrwienna serca, przewlekła niewydolność serca

- nawracające zakażenia dróg moczowych

- zastój moczu

- choroby układowe

Stadia PChN w oparciu o granice GFR

Nr.	Stadium wg KIDOQ1	Nazwa zwyczajowa	Przedział wartości GFR(ml/min/1,73m^2)
1.	Uszkodzenie nerek z prawidłowym lub podwyższonym GFR	Choroba nerek z prawidłowym GFR (często z mikroalbinurią)	>90
2.	Uszkodzenie nerek z niewielkim zmniejszeniem GFR	PNN wczesna (utajona)	60-89
3.	Umiarkowane zmniejszenie GFR	PNN umiarkowana (tj. wyrównana)	30-59
4.	Duże zmniejszenie GFR	PNN ciężka (tj. nie wyrównana)	15-28
5.	Niewydolność nerek	PNN schyłkowa (tj. mocznica)	<15

Biomarkery

Proces patofizjologiczny	Biomarker
Funkcja nerek (GFR)	Cystatyna c
Uszkodzenie kanalików nerkowych	Białko BTP ( u dzieci, kobiet w ciąży) Kim- 1 NGAL NAG - N- acetylo-beta glukozaaminiadaza L-FABP - białko wiążące kwasy tłuszczowe (typ wątrobowy)
Uszkodzenie kłębuszków nerkowych	Podocin Nephrim podocalyxim
Dysfunkcja nabłonka	ADMA dimetloarginina asymetryczna
Stres oksydacyjny	OX-LDL MDA TAS-całkowity stres oksydacyjny AOPP TBARS
Stan zapalny	CRP, hsCRP PTX 3 Tensascyna TIMP-1
Zwłóknienie	TGF-beta1
Dysfunkcje sercowo- naczyniowe	ANP BNP, NT-proBNP adrenomodulina
Zaburzenia metaboliczne	Adiponektyna FGF - 23 ApoA-IV

Niskocząsteczkowe wskaźniki nefrotoksyczności:

- aneksyna V

- alfa- 1 mikroglobulina

- białko komórek Clara

- białko wiążące retinol

- beta-2 mikroglobulina

- lizozym

- ludzka obojętnochłona lipokalina

by Anna

---