Stal - stop żelaza z węglem plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11% co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali stopowych zawartość węgla może być dużo wyższa).
Ferryt (żelazo α, α-Fe) - jedna z alotropowych odmian żelaza o zawartości węgla mniejszej niż 0,0218%. Może zawierać inne dodatki stopowe. Tworzy międzywęzłowy roztwór stały węgla w żelazie, jego sieć krystaliczna jest typu sieci wewnętrznie centrowanej A2[1].
Cementyt (węglik żelaza, Fe3C) - jedna z podstawowych faz międzymetalicznych z grupy węglików, występującą w stopach żelaza z węglem i innymi pierwiastkami. Cementyt jest jednym ze składników stali; jest materiałem twardym i kruchym, posiada strukturę krystaliczną rombową, jego twardość to około 65 HRC (800 HB), jest fazą metastabilną o zawartości węgla do 6,67%. Posiada liczne wiązania metaliczne, co sprawia, że posiada własności metaliczne.
Perlit - mieszanina eutektoidalna ferrytu z cementytem zawierająca 0,77% węgla.
Austenit - międzywęzłowy roztwór stały węgla oraz niekiedy innych dodatków stopowych w żelazie γ (gamma) (zobacz odmiana alotropowa). Rozpuszczalność węgla w austenicie bez dodatków stopowych nie przekracza 2,11% (w temperaturze 1148°C). Austenit nie zawierający poza węglem innych dodatków stopowych jest stabilny tylko w temperaturach powyżej 727°C (tzw. punkt eutektyczny). Austenit schłodzony poniżej tej temperatury rozpada się na mieszaninę ferrytu i perlitu, jeśli zawiera do 0,77% węgla, lub perlitu i cementytu, jeśli zawiera więcej niż 0,77% węgla. W przypadku zawartości 0,77% węgla przemienia się w perlit. Bardzo szybko schładzany austenit, przy zachowaniu pewnych warunków, może nie ulec rozpadowi na opisane wyżej mieszaniny, tylko przemienić się w martenzyt. Duże ilości dodatków stopowych, takich jak nikiel, obniżają temperaturę przemiany austenitycznej tak, że austenit pozostaje stabilny w normalnych temperaturach.
Austenit jest bardziej wytrzymały i mniej plastyczny niż ferryt. Jest paramagnetykiem.Twardość: 120-200 HB - Skala twardości BrinellaWytrzymałość na rozciąganie Rm 750MPa (warto zobaczyć też Statyczna próba rozciągania)Wydłużenie przy zerwaniu A5 ok. 50%
Ledeburyt - mieszanina eutektyczna austenitu γ z cementytem (lub ferrytu z cementytem - ledeburyt przemieniony) , zawierająca dokładnie 4,3% węgla. Ledeburyt powstaje w krzepnącym ciekłym roztworze żelaza z węglem, gdy zawartość węgla jest w granicach 2,06% - 6,67%, w temperaturze 1147 °C. Dla zawartości węgla mniejszej niż 4,3% stop zawiera austenit i ledeburyt, przy równej - tylko ledeburyt i jest eutektykiem, a powyżej - ledeburyt i cementyt. Ledeburyt jest stabilny do temperatury 727 °C, poniżej której rozpada się austenit. Ledeburyt przechodzi wtedy w tzw. ledeburyt przemieniony. Staje się wtedy podwójną eutektyką. Pierwotnie występujący w niej cementyt, zachowuje swą formę, a austenit rozpada się na mieszaninę perlitu i cementytu. Strukturę tę można ujednolicić przez wyżarzanie.
Wyżarzanie - jest operacją cieplną polegającą na nagrzaniu elementu stalowego (lub szkła) do odpowiedniej temperatury, przetrzymaniu w tej temperaturze jakiś czas, a następnie powolnym schłodzeniu. Ma głównie ono na celu doprowadzenie stali do równowagi termodynamicznej w stosunku do stanu wyjściowego, który jest znacznie odchylony od stanu równowagowego. Wyżarzanie przeprowadza się w różnych celach, w zależności od temperatury w jakiej jest prowadzone:
z przemianą alotropową:
Wyżarzanie zupełne - przeprowadzane w temperaturze 30÷50°C powyżej linii GSE wykresu żelazo-węgiel temperatury przemiany austenitycznej. Polega na wygrzaniu w tej temperaturze, a następnie powolnym schłodzeniu, zwykle wraz z piecem. Stosuje się je w celu uzyskania drobnoziarnistej struktury, zwykle do staliwnych odlewów.
Wyżarzanie normalizujące (normalizowanie) - przeprowadzane w temperaturze 30÷50°C powyżej linii GSE wykresu żelazo-węgiel temperatury przemiany austenitycznej, kiedy tworzy się już czysty austenit bez udziału ledeburytu. Po ostudzeniu w powietrzu otrzymuje się w ten sposób jednolitą strukturę i usuwa naprężenia, powstałe w czasie poprzedniej obróbki. Normalizowaniu poddaje się wyższej jakości wyroby hutnicze oraz przedmioty przeznaczone do dalszej obróbki cieplnej, np. połączeniu hartowania. Odmianą normalizowania jest wyżarzanie niezupełne, gdy w strukturze stali dopuszcza się obok austenitu także i ledeburyt. Nagrzewa się wtedy stal do temperatury powyżej linii GSK wykresu żelazo-węgiel.
Wyżarzanie zmiękczające (sferoidyzacja) - przeprowadzane w temperaturze zbliżonej do temperatury przemiany austenitycznej. Zwykle najpierw wygrzewa się w temperaturze około 15°C powyżej linii PSK wykresu żelazo-węgiel, następnie 15°C C poniżej tej temperatury, po czym następuje powolne schładzanie. Taki zabieg powoduje przemianę cementytu płytkowego w postać kulkową, sferoidalną, co podwyższa obrabialność skrawaniem stopu. Takiemu wyżarzaniu poddaje się stale, staliwa i żeliwa.
Wyżarzanie ujednorodniające - przeprowadzane w temperaturach pomiędzy 1000÷1200°C w celu ujednorodnienia składu chemicznego stali w całym przekroju, jeśli wskutek błędów w poprzednich operacjach nie uzyskano takiej jednolitości.
Wyżarzanie grafityzujące (grafityzacja) - stosuje się w stosunku do żeliwa białego w celu uzyskania żeliwa ciągliwego. W czasie tego typu wyżarzania cementyt rozkłada się na ferryt i grafit.
bez przemiany alotropowej:
Wyżarzanie rekrystalizujące (rekrystalizacja) - przeprowadzane w temperaturach pomiędzy 550÷650°C. Poddaje się mu wyroby wcześniej obrabiane plastycznie na zimno w celu usunięcia niekorzystnego wpływu zgniotu.
Wyżarzanie odprężające - przeprowadzane w temperaturach pomiędzy 400÷500°C. W tych temperaturach stop zyskuje znaczną plastyczność, co umożliwia usunięcie wewnętrznych naprężeń (powstałych podczas krzepnięcia odlewu lub spoiny) poprzez zamienienie ich na odkształcenia plastyczne.
Wyżarzanie stabilizujące (stabilizowanie) - przeprowadzane w temperaturach pomiędzy 100÷150°C i trwa od kilku do kilkudziesięciu minut, w stosunku do wyrobów odlewniczych w celu usunięcia naprężeń odlewniczych. Stabilizowanie jest przyspieszoną metodą sezonowania.
Stal - stop żelaza z węglem plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie o zawartości węgla max 2,11%
Ferryt - jedna z alotropowych odmian żelaza o zawartości węgla mniejszej niż 0,0218%. Może zawierać inne dodatki stopowe. Tworzy międzywęzłowy roztwór stały węgla w żelazie
Cementyt- jedna z podstawowych faz międzymetalicznych z grupy węglików, występującą w stopach żelaza z węglem i innymi pierwiastkami. Cementyt jest jednym ze składników stali; twardy 65 HRC i kruchy, zawartości węgla do 6,67%. Posiada liczne wiązania metaliczne, co sprawia, że posiada własności metaliczne.
Perlit - mieszanina eutektoidalna ferrytu z cementytem zawierająca 0,77% węgla.
Austenit - Austenit jest bardziej wytrzymały i mniej plastyczny niż ferryt. Jest paramagnetykiem.To międzywęzłowy roztwór stały węgla oraz niekiedy innych dodatków stopowych w żelazie γ .Rozpuszczalność węgla w austenicie bez dodatków stopowych nie przekracza 2,11% (1148°C).
Ledeburyt - mieszanina eutektyczna austenitu γ z cementytem zawierająca dokładnie 4,3% węgla.
ledeburyt przemieniony - mieszanina eutektyczna ferrytu z cementytem
Wyżarzanie-Wyżarzanie - jest operacją cieplną polegającą na nagrzaniu elementu stalowego (lub szkła) do odpowiedniej temperatury, przetrzymaniu w tej temperaturze jakiś czas, a następnie powolnym schłodzeniu. Ma głównie ono na celu doprowadzenie stali do równowagi termodynamicznej w stosunku do stanu wyjściowego.
Przemiana alotropowa: zupełne 30÷50°C - Stosuje się je w celu uzyskania drobnoziarnistej struktury, normalizujące 30÷50°C - otrzymuje się w ten sposób jednolitą strukturę i usuwa naprężenia, powstałe w czasie poprzedniej obróbki, sferoidyzacja 15°C-powoduje przemianę cementytu płytkowego w postać kulkową, sferoidalną, co podwyższa obrabialność skrawaniem stopu, ujednorodniające 1000÷1200°C -w celu ujednorodnienia składu chemicznego stali w całym przekroju, grafityzacja- W czasie tego typu wyżarzania cementyt rozkłada się na ferryt i grafit. Bez przemainy: rekrystalizacja 550÷650°C- w celu usunięcia niekorzystnego wpływu zgniotu, odprężanie 400÷500°C- W tych temperaturach stop zyskuje znaczną plastyczność, co umożliwia usunięcie wewnętrznych naprężeń, stabilizowanie 100÷150°C- w celu usunięcia naprężeń odlewniczych
a tu część notatki do zeszytu:
SIEĆ PRZESTRZENNA-PŁĄSZCZYZNA SIECIOWA PODDANA TRANSLACJĄ W KIERUNKU DO NIEJ RÓWNOLEGŁYM. ELEMENTY:
1. PŁASZCZYZNA SIECIOWA-POWSTAJE W WYNIKU PRZESUNIĘCIA PROSTEJ SIECIOWEJ O PERIOD IDENTYCZNOŚCI W KIERUNKU RÓŻNYM OD KIERUNKU PROSTEJ
2. WĘZŁY SIECI-STANOWIĄ PUNKTY PRZECIĘCIA PROSTYCH SIECIOWYCH
3. PROSTA SIECIOWA-JEST TO KAŻDA PROSTA ŁĄCZĄCA ŚRODKI DOWOLNYCH 2 ATOMÓW W KRYSZTALE
PERIOD IDENTYCZNOŚCI-PARAMETR SIECI, NAJBLIŻSZA ODL. ATOMÓW NA PROSTEJ SIECIOWEJ W SIECI PRYMITYWNEJ
ELEMENTY SYMETRII:ŚRODKI, OSIE I PŁASZCZYZNY
A1-REGULARNA ŚCIENNIE CENTROWANA
A2-REGULARNA PRZESTRZENNIE CENTROWANA
A3-HEXAGONALNA ZWARTA
STOPIEŃ WYPEŁNIENIE PRZESTRZENI-STOSUNEK OBJĘT. PRZESTRZENI ZAJĘTEJ PRZEZ ATOMY DO CAŁK. OBJĘT. KOMÓRKI SIECIOWEJ
WSPÓŁRZĘDNĘWĘZŁA SIECIOWEGO-OKREŚLAJĄ LICZBY PERIODÓW IDENTYCZNOŚCI O KTÓRE JEST ODDALONY WĘZEŁ OD POCZĄTKU UKŁ. WSPÓŁ. ODPOWIEDNIO WZDŁUŻ JEGO OSI
CIAŁO AMORFICZNE-BEZPOSTACIOWE, JEST TO CIAŁO STAŁĘ NIE WYKAZUJĄCE CHARAKTERYSTYCZNEGO DLA KRYSZTAŁU OKRESOWEGO UPORZĄDKOWANIA ATOMÓW I WYNIKAJĄCYCH Z NIEGO WŁAŚCIWOŚCI
GRUPY AMORFICZNE - SZKŁA, METALE I STOPY, STOPY POLIMERÓ
Wyszukiwarka