Pojęcie gospodarki światowej
Przez gospodarkę światową można rozumieć zbiorowość różnorodnych organizmów oraz instytucji funkcjonujących za równo na poziomach krajowych i na szczeblu międzynarodowym. Gospodarka światowa może być ujmowana wyłącznie dynamicznie tzn. jako pewien system znajdujący się w stałym ruchu i rozwoju, ponieważ tworzące ją elementy ulegają nieustannym przemianą. Gospodarka światowa jest więc kategorią ekonomiczna mającą charakter dynamiczny.
Podmioty współczesnej gospodarki światowej.
Z definicji gospodarki światowej wynika że głównymi podmiotami są lub mogą być przedsiębiorstwa narodowe (krajowe), które są uznawane za podstawowy podmiot gospodarki światowej. Przedsiębiorstwo narodowe staje się podmiotem gospodarki światowej tylko wówczas gdy w związku ze swoją działalnością gospodarczą nawiązuje i utrzymuje stosunki gospodarcze z innymi podmiotami gospodarki światowej. Dla współczesnej gospodarki rynkowej sytuacją typową jest to, że coraz więcej przedsiębiorstw narodowych w celu rozwinięcia działalności i normalnego funkcjonowania musi wchodzić w różno narodowe powiązania z innymi podmiotami gospodarki światowej.
Kolejnym podmiotem gospodarki światowej są przedsiębiorstwa międzynarodowe zwane najczęściej korporacjami między narodowymi są to przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą o zasięgu międzynarodowym orz posiadające w związku z tym filie zagraniczne. Korporacje trans narodowe powstają i rozwijają się przede wszystkim dzięki bezpośrednim inwestycją zagranicznym. Przez inwestycje zagraniczne rozumie się lokowanie kapitału zagranicą w celu uzyskania bezpośredniego wpływu na działalność przedsiębiorstwa zagranicznego.
Gospodarki narodowe poszczególnych krajów wraz z instytucją państwa są uważane za ważny podmiot gospodarki światowej. Gospodarka narodowa stanowi pewnego rodzaju strukturę w której sumuje się jakby działalność gospodarczą przedsiębiorstw krajowych a także tych korporacji trans narodowych, które włączyły dana gospodarkę narodową bądź jej określone działy w sfere swojego działania.
Między narodowe ugrupowania integracyjne są stosunkowo nowymi podmiotami gospodarki światowej. Pojawiły się one bowiem w okresie ostatnich 50- 60 lat. Przez międzynarodowe ugrupowania integracyjne należy rozumieć wyraźnie wyróżniające się na tle otoczenia, względnie jednolity, nowy organizm gospodarczy obejmujący 2 lub więcej krajów.
Ugrupowania integracyjne mogą mieć charakter:
- formalny tzn. mogą mieć postać międzynarodowego porozumienia lub organizacji gospodarczej bądź integracyjnej
- mogą mieć charakter nieformalny.
Między narodowe organizacje gospodarcze wywierają wpływ na mechanizm między narodowej współpracy gospodarczej, spełniają w gospodarce światowej przede wszystkim funkcje regulacyjne, które polegają na ustalaniu pewnych wzorców czy norm postępowania. Kolejna funkcją jest funkcja kontrolna czyli nadzorowanie czy przeprowadzanie inspekcji.
Regionalna struktura współczesnej gospodarki światowej. W zależności od przyjętego kryterium lub kryteriów a także instytucji czy organizacji międzynarodowej określające kryteria podziału np. (ONZ, Bank Światowy, MFW, WTO) podporządkowania konkretnych krajów do określonej grupy, może być jednak w poszczególnych klasyfikacjach różne. Najczęściej spotykanym podziałem krajów charakteryzującym tzw. Regionalna strukturę współczesnej gospodarki światowej jest to podział na 3 gr. :
- kraje rozwinięte gospodarczo
- kraje rozwijające
- kraje transformujące się.