choroba i zespół Cushinga
osteoporoza
utajona lub jawna cukrzyca (lub nieprawidłowa tolerancja glukozy)
zasadowica hipokaliemiczna (jeszcze z ważniejszych to nadciśnienie tętnicze)
stosowanie heparyny
obniża stężenie aldosteronu (inne leki: ketokonazol, NLPZ, beta blokery, cyklosporyna, ACEI i ARB)
choroba Cushinga jest spowodowana przez
wzrost stężenia CRF (podwzgórze) lub/i wzrost stężenia ACTH (przysadka) (przyczyny: mikrogruczolak 90%, makrogruczolak, rozrost kom. Adrenokortykotropowych -wpływ CRH)
zespół Nelsona (wg Szczeklika)
u 30% chorych po usunięciu obu nadnerczy z powodu choroby Cushinga, przyczyna - dalsza nadprodukcja przez przysadkę ACTH i melanotropiny(gruczolak przedniego płata przysadki), zniesienie hamującego wpływu kortyzolu na przysadkę - znaczna hiperpigmentacja; leczenie operacyjne usunięcie gruczolaka, w zmianach agresywnych czasem radioterapia
guz chromochłonny
powoduje napadowe nadciśnienie, zblednięcie, potliwość(inne: ból głowy, kołatanie serca, drżenie mięśni, niepokój, rozszerzone źrenice)
w leczeniu przełomu nadnerczowego stosuje się
hydrokortyzon i roztwory NaCl 0,9%, r-r 10% glukozy, płyny krwiozastępcze
za rozpoznaniem niedoczynności kory nadnerczy przemawia
hipotonia ortostatyczna(inne: zła tolerancja wysiłku, spadek m.c., chęć spożywania słonych pokarmów, luźne stolce, ból mięśni i stawów)
w przypadku podejrzenia zespołu Cushinga wstępnym badaniem mającym największą przydatność jest ?
oznaczanie stężenia ACTH
oznaczanie dobowego wydalania 17-KS w moczu
USG nadnerczy
oznaczanie stężenia kortyzonu w surowicy w 8 godzin po podaniu 1 mg deksametazonu
(w Szczekliku jest napisane, że oznaczanie wydalania wolnego kortyzolu, ew.17-OHKS w 3 zbiórkach moczu albo ozn. Stęż, kortyzolu po deksametazonie)
zakażenie bakteryjne u chorego z pierwotną niedoczynnością kory nadnerczy wymaga
zwielokrotnienia podawanej stałej dawki hydrokortyzonu (Szczeklik: należy zwiększyć dawkę 0 10-30mg/d)
do objawów przewlekłej niewydolności kory nadnerczy nie należy
hipokaliemia ok
badanie nieprzydatne w różnicowaniu przyczyny pierwotnego hiperaldosteronizmu ?
scyntygrafia nadnerczy z jodometylobenzyloguanidyną
scyntygrafia nadnerczy z selenocholesterolem
tomografia komputerowa nadnerczy
ultrasonografia nadnerczy
ponoć wszystkie błędne (w Szczekliku: robi się TK lub MR i scyntygrafię z użyciem analogu cholesterolu znakowanego 131I)
w przebiegu pierwotnego hiperaldosteronizmu stwierdza się
nadciśnienie tętnicze, hipokaliemię, zwiększone wydalanie potasu z moczem, wysokie stężenie aldosteronu we krwi, niską aktywność reninową osocza (inne: osłabienie mm, wielomocz, wzmożone pragnienie, parestezje i kurcze kończyn, tężyczka)
prawidłowa odpowiedź na podanie metopironu
wzrost stężenia ACTH (metopiron blokuje powstawanie kortyzolu)
przeciętna dobowa dawka substytucyjna hydrokortyzonu w chorobie Addisona wynosi
20-30mg/d
za rozpoznaniem raka kory nadnercza nie przemawia
zmniejszenie wydalania 17-OHCS po deksametazonie (w raku nie da się zahamować nawet dużymi dawkami)
tak: obniżenie stężenia potasu w osoczu; upośledzona tolerancja glukozy; przybywanie na wadze; nadmierne owłosienie (gdy jest czynny hormonalnie to najczęściej przebiega jak zespół Cushinga)
w leczeniu przełomu hiperkalcemicznego nie stosuje się
heparyny ok
tak: wlewy 0,9 % NaCl; furosemid; kalcytonina; glukokortykosterydy, jeszcze bifosfoniany
do kryteriów diagnostycznych zespołu Conna nie należy ok
zwiększona kortyzolemia
tak: nadciśnienie tętnicze; zwiększona aldosteronemia; mała i sztywna aktywność reninowa osocza; zwiększona aldosteronuria
przeciętna dawka hydrokortyzonu u chorego z niedoczynnością kory nadnerczy wynosi około ok
20-30 mg na dobę
nadmierne pocenie, tachykardia, napadowe nadciśnienie może przemawiać za ok
pheochromocytoma
w chorobie Cushinga nie występuje ok
kwasica, hiperkaliemia
test z użyciem deksometazonu pozwala na
odróżnienie wydzielania RF ACTH autonomicznego od ektopowego
ustalenie etiologii hiperkortyzolemii, prawidłowy wynik to kortyzol<50nmol/l, przyczyna w nadnerczach- brak hamowania, w przysadce-hamowanie, ektopowe wydzielanie-rzadko hamowanie)