pozary, MOJE STUDIA Toksykologia i Mikrobiologia środowiska (Ochrona Środowiska - dzienne), Ekologia


Pożary odgrywają istotną rolę w kształtowaniu się flory i roślinności w klimacie bardzo gorącym i suchym. Przykładem formacji roślinnych, do powstania których przyczyniły się pożary, są: sawanna (niemal przez cały czas coś się tam pali; samozapłon od dużych stężeń olejków eterycznych, człowiek też pomaga), step, lasy szpilkowe półkuli północnej (sosna, świerk). Ogień uformował australijski busz, śródziemnomorską makię, środkowoamerykański chapparal.

Pożary przeżywają te gatunki, których właściwości fizjologiczne i morfologiczne pozwalają na przeżywanie ataku płomieni i gorąca. Potem mają komfortowe warunki do rozwoju, bo konkurencja przecież się wypaliła!

Rośliny dobrze przystosowane do ataku ognia to PIROFITY. Odznaczają się one specyficznymi przystosowaniami do pożarów:

1) Nasiona pirofitów mają twarde pokrywy nasienne. Pokrywy pękają w momencie palenia się nasion, i dopiero wtedy mogą kiełkować. W Polsce przykładem jest - mącznica lekarska, która rośnie na skrajach borów sosnowych albo w rozrzedzeniach boru sosnowego, które przeważnie płonęły. Pirofity wymagają znacznej ilości węgla.

 

2) Opóźnione szyszki - kilku gatunków drzew szpilkowych Ameryki Północnej (np. sosna Pinus banxiana) otwierają się tylko podczas pożaru. Picea mariana (gatunek świerka) to z kolei podstawowy świerk lasów kanadyjskich.

 

3) Pąki suchych liści - osłony pąków liściowych palą się, ale ogień nie niszczy fizycznie tkanek pąków - są one narażone jedynie na atak gorąca.

 

4) Pąki śpiące - w warunkach, gdy się nie pali - nie rosną; aktywowane w momencie wysokich temperatur (np. u Eukaliptusa), następuje wówczas szybkie namnażanie wegetatywne. Drzewa mające takie właściwości są gatunkami lasotwórczymi. Nasączone olejkami eterycznymi - palą się bardzo krótko i bardzo intensywnie.

 

5) Ksylopodium - spłaszczona bulwa podziemna, pokryta łuskami zabezpieczającymi przed atakami gorąca i ognia. Mają je rośliny tworzące makię śródziemnomorską (niskie, kolczaste krzewy). Odpowiednikiem makii w Kalifornii jest chapparal - utworzony z krzewów odpornych na atak ognia i gorąca. W Ameryce południowej analogiczną formacją jest campo cerrado, a w Australii - busz (niskie krzewy). Większość gatunków, które tworzą te formacje, nasączone są łatwopalnymi olejkami i mają ksylopodium.

W klimacie umiarkowanym (np. w Polsce) najczęściej palą się lasy iglaste, rzadziej - liściaste. Mamy 3 typy pożarów:

        POŻARY KORON - ogień przenosi się bardzo wysoko, giną wszystkie drzewa, przetrwać może wilgotne runo; przeżywają korzenie i diaspory,

        POŻARY POWIERZCHNIOWE - płonie ściółka, runo, palą się krzewy i niski podszyt; pożar trwa bardzo krótko - całkowicie lub częściowo giną krzewy, runo, płytko korzeniące się drzewa (świerk). Przetrwają drzewa głęboko korzeniące się (sosna, większość liściastych),



Wyszukiwarka