Badania przydatne do kwalifikacji i monitorowania rehabilitacji oddechowej.
lek. med. Jacek Śmiałek
Przeciwwskazania względne:
Niestabilna choroba niedokrwienna serca
Zastoinowa niewydolność serca
Ciężkie nadciśnienie płucne
Niewydolność wątroby
Rozsiany proces nowotworowy
Świeży udar mózgu
Uzależnienie od narkotyków
Lekozależność
Nasilone zaburzenia funkcji poznawczych
Ciężka choroba psychiczna
Przeciwwskazania bezwzględne
Rana otwarta klatki piersiowej
Świeżo przebyty krwotok płucny
Zawał serca lub płuca w pierwszej dobie
Niewydolność serca (IV NYHA)
Niewydolność nerek z kwasicą metaboliczną
Niewydolność wątroby z kwasicą metaboliczną
Nadciśnienie tętnicze z utrwalonymi zmianami narządowymi
Ocena wstępna stanu pacjenta
Rozmowa z chorym z uwzględnieniem medycznych i subiektywnych potrzeb, wynikających ze stanu układu oddechowego i chorób towarzyszących
Badanie przedmiotowe i podmiotowe
Badania dodatkowe:
1/ spirometria
2/ gazometria
3/ stan odżywienia (BMI)
4/ nasilenie objawów, zwłaszcza subiektywne (stopień duszności), zdolność do wykonywania podstawowych czynności życiowych, ćwiczeń
5/ sytuacja psychospołeczna, wykształcenie.
Subiektywna ocena duszności
Ustala się wyjściowy wskaźnik duszności, który jest przydatny do monitorowania leczenia - skala Borga, MRC, VAS
Zmodyfikowana skala duszności MRC
Interpretacja wyników badania spirometrycznego
Zaburzenia wentylacji typu obturacyjnego
Polega na ograniczeniu przepływu przy zachowanych objętościach. Spowodowany jest chorobami wywołującymi uogólnione zwężenie oskrzeli i/lub upośledzenie sprężystości płuc (astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc).
Obniżenie FEV1/FVC, spowodowane zmniejszeniem FEV1 przy obniżonym lub prawidłowym FVC.
FEV1/FVC‹70%
FEV1/FVC‹ 85%N
Wynik PEF dobrze koreluje z FEV1 u chorych na astmę oskrzelową
Próba rozkurczowa
Ocena odwracalności zwężenia oskrzeli - jedno z podstawowych badań w diagnostyce chorób obturacyjnych
Polega na dwukrotnym pomiarze VC (FVC) i FEV1:
przed inhalacją
oraz
W 15-20 minut po inhalacji 2 dawek salbutamolu
Wynik jest dodatni, jeśli FEV1 wzrasta o przynajmniej 15% w stosunku do wartości wyjściowej, a jednocześnie o więcej niż 200ml
Przeciwwskazania do badania spirometrycznego
Tętniak aorty piersiowej lub brzusznej
Odma opłucnowa (1 miesiąc)
Operacja okulistyczna (1 miesiąc)
Świeże zaburzenia rytmu serca
Krwioplucie o nieznanej przyczynie
Bóle uniemożliwiające prawidłowe wykonanie badania
Przeciwwskazania bezwzględne
Ostry okres zawału serca (mniej niż 14 dni)
Niewydolność serca (III i IV klasa NYHA)
Niestabilna choroba wieńcowa
Wada zastawki aortalnej (szczególnie zwężenie)
Zaburzenia rytmu serca (częstoskurcz komorowy i nadkomorowy)
Zator tętnicy płucnej
Ostre zapalenie mięśnia sercowego, wsierdzia i osierdzia
Ciśnienie tętnicze skurczowe powyżej 240mmHg, rozkurczowe powyżej 120mmHg
Ostre choroby infekcyjne