Ekonomiczna funkcja ubezpieczeń - polega na umożliwieniu zachowania ciągłości działalności gospodarczej i zapewnieniu bytu ubezpieczonym i ich rodzinom przez minimalizację konsekwencji szkód losowych. W ramach tej funkcji można wyróżnić:
funkcja ochronna(kompensacyjna) - wyrównywanie zakłóceń powstających w procesie społeczno-gospodarczym w skutek zdarzeń losowych
funkcja finansowa - akumulacja środków w ramach funduszy ubezpieczeniowych i rezerw, które dzięki inwestycjom mogą być wykorzystywane dla rozwoju przedsiębiorstw i całej gospodarki
funkcja stymulacyjna - strumienie środków pieniężnych pochodzących ze składek przekształca się w strumienie wydatków inwestycyjnych
funkcja redystrybucyjna - firmy ubezpieczeniowe dostarczają i użyczają kapitału innym podmiotom, stąd wzrost funduszy ubezpieczeniowych przekłada się na większe środki w obiegu, np. w systemie bankowym, a przez to łatwiej uzyskać kredyty
funkcja prewencyjna - zakłady ubezpieczeniowe oddziaływują na zmniejszanie liczby i rozmiarów szkód losowych
funkcja wychowawcza - ubezpieczenia wyrabiają nawyk przewidywania przyszłości i systematycznego oszczędzania
ubezpieczenia życiowe pełnia jeszcze funkcję oszczędnościową - celem ubezpieczenia jest nazbieranie pieniędzy na określony cel na przyszłość w życiu człowieka, np. emerytura
funkcja fiskalna - ubezpieczenia poprzez system podatkowy dostarczają dochodu państwu
Funkcja ochronna (kompensacyjna) - Najistotniejszym zadaniem ubezpieczeń jest ochrona przed skutkami niepomyślnych zdarzeń losowych. Funkcja kompensacyjna ubezpieczeń określana mianem ochrony ubezpieczeniowej polega na wyrównywaniu zakłóceń jakie powstały w procesach społeczno-gospodarczych. Umożliwia odtworzenie zniszczonych wskutek zdarzeń losowych składników majątku lub rekompensatę strat osób fizycznych. Rezerwy pieniężne przeznaczone na wypłatę świadczeń oraz odszkodowań za straty spowodowane zdarzeniami losowymi zorganizowane są w formie funduszu ubezpieczeniowego. Zakład ubezpieczeń gromadzi tzw. rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe i zarządza nim. Głównym źródłem tworzenia funduszy ubezpieczeniowych są składki wpłacane przez ubezpieczających się, osoby fizyczne i prawne, których dobra materialne lub osobiste są zagrożone ryzykiem szkód losowych.
Funkcja finansowa - gromadzenia środków w formie funduszy, kapitału ubezpieczonego, które mogą być później wykorzystane do realizacji świadczeń na rzecz uprawnionych podmiotów. Pochodzenie środków finansujących ubezpieczenia może być rożne. Mogą to być pieniądze z budżetu państwa, czyli obciążające całe społeczeństwo. Druga forma to środki pochodzące ze składek płaconych przez pracowników i pracodawców. Wartość składki ubezpieczeniowej ustala się w procentach (≈30% od pracownika i 16,26 od pracodawcy) od pensji wypłacanej pracownikom. Powoduje to wzrost kosztów zatrudnienia.
Funkcja redystrybucyjna i stymulacyjna - Zakłady ubezpieczeń będąc dawcami kapitału dla innych podmiotów gospodarczych, pełnią funkcję redystrybucyjną oraz stymulacyjną. Wzrost obrotów, wzrost lokat, poprawa kondycji ekonomicznej ubezpieczycieli - to większe środki w obiegu banków, wyższe możliwości kredytowania itp. Redystrybucja dokonywana przez zakłady ubezpieczeń w postaci nabywania udziałów i akcji innych podmiotów, a przede wszystkim przez świadczenie odszkodowań i rent wynikających z umów ubezpieczeniowych, w wypadku powstania szkody, zmniejsza napięcie związane z funkcjonowaniem gospodarki rynkowej, wpływa na stabilizację sytuacji materialnej gospodarstw domowych oraz innych podmiotów gospodarczych.
Funkcja prewencyjna - Ubezpieczenie jest formą finansowej ochrony osób, mienia, a także wykonywanej czynności, przed ryzykiem. Ubezpieczyciel (zakład ubezpieczeń) przejmuje ryzyko od ubezpieczającego się. Określenie i sklasyfikowanie ryzyka pozwala ubezpieczycielowi na zastosowanie odpowiednich technik ich identyfikacji, selekcji itp., co jest niezbędnym warunkiem kalkulacji kosztu ochrony ubezpieczeniowej w konkretnym przypadku. Ochrona ubezpieczeniowa jest jednym ze sposobów redukowania ryzyka przez podmioty gospodarcze. Zapewnia zmniejszenie ujemnych finansowych następstw szkody losowej, stwarza poczucie pewności oraz większego bezpieczeństwa w podejmowaniu decyzji obciążonych ryzykiem. Nabywanie polisy ubezpieczeniowej pozwala przedsiębiorcy lub osobie prywatnej na przeniesienie przynajmniej części ryzyka na zakład ubezpieczeń, a więc zmniejsza koszty własne, mniej środków przeznacza na niezbędne rezerwy lub inne sposoby pokrywania finansowych skutków zdarzeń losowych. Tak więc dzięki ubezpieczeniom, zmniejszają się koszty podmiotów gospodarczych.
Funkcja fiskalna - polega na gromadzeniu środków przez zakłady ubezpieczeń społecznych pochodzących z różnych zdecentralizowanych źródeł i łączenie ich w fundusze ubezpieczeniowe. Zarówno nominalnie jak i realnie rosnący strumień środków zebranych przez sektor ubezpieczeń jest następnie transferowany do sektora budżetowego, bankowego oraz do innych sektorów.