Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, usługowa, handlowa, budowlana, oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych wykorzystywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna, bądź nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zarobkowo i we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą.

SPÓŁKA CYWILNA

jest stosunkiem zobowiązaniowym uregulowanym przepisami art. 860 - 875 KC. Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej.

• jest stosunkiem prawym, którego strony (wspólnicy) zobowiązane są dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w określony sposób, a w szczególności przez wniesienie wkładów.

• źródłem jest umowa, zawarta przez co najmniej 2 osoby

• cel gospodarczy, np. zysk, wspólny cel dla wszystkich wspólników

• wkład - przeniesienie innych praw (najmu), praca

• spółka osobowa.

1. Skład osobowy jest co do zasady stały (przystąpienie nowego wspólnika powoduje zmianę umowy)

2. Każdy ze wspólników ma obowiązek i jest uprawniony do prowadzenia spraw spółki.

3. Każdy ze wspólników jest upoważniony do reprezentowania spółki w stosunkach z osobami trzecimi.

4. Każdy ze wspólników jest uprawniony do równego udziału w zysku i w takim samym stosunku uczestniczy w stratach.

Pkt 2,3,4 jeżeli umowa nie stanowi inaczej

5. Majątek spółki jest majątkiem wspólnym i niepodzielnym wszystkich wspólników i stanowi tzw. spójność łączną

6. Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie majątkiem osobistym.

7. Umowa musi być zawarta w formie pisemnej. Forma ta zastrzeżona jest do celów dowodowych.

Składniki konieczne umowy:

• oznaczenie stron - imię, nazwisko, adresy wspólników

• cel umowy

• określone wkłady, do wniesienia których zobowiązani są wspólnicy np. prawo własności, prawo rzeczowe, obowiązek świadczenia usług.

Elementy fakultatywne umowy:

• określenie sposobu reprezentacji spółki

• określenie kto jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki

• określenie wartości wkładów poszczególnych wspólników (jeżeli wkłady nie są równe)

• określenie udziału danego wspólnika w zyskach i stratach spółki

• termin trwania spółki

• przyczyny rozwiązania spółki

Majątek spółki cywilnej

Podstawą ekonomiczną działalności spółki stanowi majątek spółki. Jest to wspólny majątek wspólników. Jest to własność rzeczy (w tym pieniędzy) i inne prawa majątkowe zarówno rzeczowe, jak i obligacyjne (wierzytelności) wniesione tytułem wkładu, wszelkie aktywa majątku spółki nabyte w toku i w ramach działalności spółki.

W czasie trwania umowy spółki majątek spółki jest wspólnym majątkiem wspólników i stanowi tzw. wspólność łączną i niepodzielną. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników, ani poszczególnymi jego składnikami. Wspólnicy nie mogą również domagać się w czasie trwania spółki podziału wspólnego majątku.

Z chwilą rozwiązania spółki majątek wspólny wspólników zmienia swój charakter i dotychczasowa wspólność łączna przekształca się we wspólność w częściach ułamkowych do której stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Uprawnienia i obowiązki wspólników:

• o charakterze majątkowym:

1. obowiązek wniesienia wkładu (usług, praw, wierzytelności)

2. prawo żądania dokonania podziału i wypłaty zysku

3. uprawnienie do części majątku w razie wystąpienia ze spółki

• o charakterze niemajątkowym

1. uprawnienie i obowiązek do prowadzenia spraw spółki

2. obowiązek i prawo do reprezentowania spółki

3. prawo wspólnika do wystąpienia ze spółki

4. prawo do żądania rozwiązania spółki przez sąd z poważnych powodów.

SPÓŁKI HANDLOWE

W miejsce kodeksu handlowego wprowadzono kodeks spółek handlowych. Obowiązują jednak nadal przepisy dotyczące firm.

W kodeksie opisane jest 6 spółek:

Osobowe:

• jawna

• komandytowa

• partnerska

• komandytowo-akcyjna

Kapitałowe:

• akcyjna

• z ograniczoną odpowiedzialnością

Cechy spółki osobowej:

• kwestia odpowiedzialności wspólników za działanie spółki

• subsydiarna odpowiedzialność wspólników (każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem, ewentualnie wraz ze wspólnikami, ale wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątkiem wspólnika dopiero, gdy egzekucja z majątkiem spółki jest nieskuteczna).

• Spółka jest podmiotem prawnym

• Ułomna osobowość prawna. Może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe oraz zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywanym. Prowadzi działalność pod własną firmą. Każda zmiana umowy wymaga zgody wszystkich wspólników.

SPÓŁKA JAWNA

• kodeks nie zawiera pozytywnej definicji spółki

• jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.

• umowa musi być pisemna pod rygorem nieważności

• w nazwie firmy musi się znaleźć nazwisko jednej lub wszystkich wspólników z dodatkiem „Spółka Jawna”

Cechy spółki jawnej:

• skład osobowy stały

• każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki o ile wspólnicy nie postanowią inaczej

• każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek reprezentowania spółki na zewnątrz o ile nie zostanie tego prawa pozbawiony.

• jest ułomną osobą prawną. Mimo braku podstaw prawnych może zaciągać zobowiązania.

• umowa pisemna pod rygorem nieważności

• wpis do rejestru jest deklaratywny (spółka powstaje w momencie podpisania umowy)

Umowa spółki jawnej:

• imiona i nazwiska wspólników (oraz nazwy)

• zobowiązanie wspólników do prowadzenia we wspólnym imieniu przedsiębiorstwa

• przedmiot działalności (przedmiot przedsiębiorstwa)

• rodzaje wkładów do których wniesienia zobowiązani są poszczególni wspólnicy

• oznaczenie firmy i siedziba spółki

• oznaczenie czasu trwania spółki jeśli ma on być ograniczony

Elementy dodatkowe umowy:

• sposób dokonywania zmian umowy

• sposób reprezentacji spółki

• udział w zyskach i stratach nie równy

• przyczyny powodujące rozwiązanie spółki

Rejestr ewidencji gospodarczej

• osoby prywatne

Krajowy rejestr sądowy (od 01.01)

• rejestr innych organizacji społecznych, zawodowych, fundacji

• rejestr przedsiębiorstw

• rejestr dłużników niewypłacalnych

Likwidacja spółki jawnej:

• przyczyny przewidziane w umowie

• zgoda wszystkich wspólników

• ogłoszenie upadłości spółki

• śmierć wspólnika i ogłoszenie upadłości wspólnika

• wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika

• wyrok sądowy

• likwidacji dokonują tylko wspólnicy z prawem reprezentacji spółki

Przebieg likwidacji:

• ściągnięcie wierzytelności

• wypełnienie działalności (zobowiązań) wiążących na spółce

• spieniężenie majątku

• w czasie likwidacji spółkę reprezentują likwidatorzy

SPÓŁKA PARTNERSKA

• nowy typ spółki, wprowadzona od 01.01r

Spółka osobowa utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.

Cechy:

• partner nie odpowiada za zobowiązania związane z wykonywaniem wolnego zawodu przez innego partnera i za zobowiązania pracowników bezpośrednio podległych innemu partnerowi.

• odpowiada w sposób nieograniczony za inne zobowiązania spółki

• każdy partner odpowiada za swoje zobowiązania oraz pracowników sobie podległych

• wspólnikami mogą być tylko osoby fizyczne

• umowa w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności

• wpis do rejestru konstytutywny (spółka powstaje dopiero przy wpisie do rejestru)

• każdy partner może reprezentować spółkę na zewnątrz

• jest jedyną spółką w której może być powołany zarząd

SPÓŁKA KOMANDYTOWA

Jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, której jeden ze wspólników wobec wierzycieli za zobowiązania spółki odpowiada bez ograniczeń ( komplementariusz ), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika ( komandytariusza ) jest ograniczona do sumy komandytowej.

• Spółka komandytowa stanowi odmianę spółki cywilnej

• Spółka komandytowa nie ma osobowości prawnej

• Komplementariusz odpowiada całym majątkiem za zobowiązania spółki

• Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki do wysokości sumy komandytowej

• Suma komandytowa jest granicą odpowiedzialności wobec wierzycieli i spółki

• Jeżeli wkład komandytariusza jest równy, albo przewyższa sumę komandytową komandytariusz wolny jest od odpowiedzialności osobistej.

• Jeżeli wkład jest mniejszy odpowiedzialność komandytariusza wyraża się różnicą między sumą komandytową, a rzeczywistą wartością wkładu.

• Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego

• Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa”

• Spółka powstaje z chwilą wpisu do rejestru (wpis konstytutywny)

Umowa spółki komandytowej powinna zawierać:

• firmę i siedzibę spółki

• przedmiot działalności spółki

• czas trwania spółki (jeśli określony)

• oznaczenie wkładów wniesionych przez wspólnika i ich wartość

• oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (suma komandytowa)

• jeżeli wkładem komandytariusza jest całość lub po części świadczenie niepieniężne (aport) umowa spółki określa wartość i przedmiot aportu jak również osobę wspólnika wnoszącego ten aport

• jeżeli umowa nie stanowi inaczej wkład komandytariusza może być wniesiony w wartości niższej niż suma komandytowa

• spółkę komandytową mogą reprezentować tylko komplementariusze i tylko oni mogą składać w imieniu spółki oświadczenia woli

• komandytariusze są uprawnieni do reprezentowania spółki jedynie jako jej pełnomocnicy i w granicach udzielonego przez komplementariusza pełnomocnictwa.

SPÓŁKA KOMANDYTOWO - AKCYJNA

Jest to spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której co najmniej jeden ze wspólników odpowiada wobec wierzycieli za zobowiązania spółki bez ograniczeń (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

• jest to forma korzystna dla przedsiębiorcy, który zamierza dokapitalizować istniejącą spółkę nie chcąc tracić kontroli i zarządu nad spółką i narazić się na wrogie przejęcie

• kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej powinien wynosić co najmniej 50 000 PLN

• do spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy przepisy o spółce komandytowej. W pozostałych sprawach stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej, a w szczególności układów akcjonariuszy akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia

• firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwisko komplementariusza (1 lub więcej) oraz oznaczenie: „spółka komandytowo-akcyjna”

• nazwisko lub nazwa akcjonariusza nie może być zamieszczone w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska akcjonariusza w firmie spółki odpowiada on wobec osób trzecich tak jak komplementariusz

• akcjonariusz jest zobowiązany jedynie do świadczeń określonych w statucie

• umowa spółki komandytowo-akcyjnej jest statutem, a osoby podpisujące statut są założycielami spółki

• statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze

Statut powinien zawierać:

• nazwę i siedzibę spółki

• czas trwania

• przedmiot działalności

• oznaczenie kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskaźnikiem czy są to akcje imienne, czy na okaziciela

• liczbę akcji i związane z nimi uprawnienia

• nazwiska wszystkich komplementariuszy, albo firmy komplementariuszy, ich siedziby i adresy

• organizacje walnego zgromadzenia i rady nadzorczej jeżeli statut przewiduje ustanowienie rady nadzorczej

• w spółkach, w których ilość akcjonariuszy przekracza 25 osób rada nadzorcza jest organem obligatoryjnym

• statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego

• spółka komandytowo-akcyjna powstaje z chwilą wpisu do rejestru sądowego

• akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki

• spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki. Późniejsze pozbawienie komplementariuszy prawa reprezentowania spółki stanowi zmianę statutu i wymaga zgody wszystkich komplementariuszy

• komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki

• statut może przewidywać, że prowadzenie spraw spółki powierzy się 1 lub kilku komplementariuszom

Uchwały zgromadzenia wspólników wymagają:

• rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania finansowego oraz sprawozdania komplementariuszy z działania spółki

• udzielenie komplementariuszom absolutorium z wykonania przez nich obowiązków

• rozwiązanie spółki

• udzielenie absolutowium członkom rady nadzorczej

• wybór biegłego rewidenta, chyba że statut te kompetencje przyznaje radzie nadzorczej

Są sprawy wymagające zgody wszystkich komplementariuszy pod rygorem nieważności:

• powierzenie prowadzenia spraw spółki (+ reprezentowanie) jednemu lub kilku akcjonariuszom

• podział zysku

• zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa spółki

• zbycie nieruchomości spółki

• emisja obligacji

• połączenie i przekształcenie spółki

• zmiana statutu

• rozwiązanie spółki

• inne czynności przewidziane w statucie lub przepisach prawa

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Spółka z o.o. jest spółką założoną przez jedną lub więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej. Jedynym wspólnikiem w spółce z o.o. nie może być inna spółka z o.o.

• działalność ubezpieczeniowa / bankowa nie może być spółką z o.o.

• minimalna wysokość kapitału zakładowego w spółce z o.o. wynosi 50 000 PLN

• minimalna wysokość udziału w spółce z o.o. wynosi 500 PLN

• wkłady w celu pokrycia udziału mogą być pieniężne bądź niepieniężne (aporty)

• wartości aportu w spółce z o.o. nie jest przedmiotem badania przez biegłego. W przypadku rażącego zawyżenia aportu zarówno wspólnik, jak i zarząd (który wiedział o znacznie niższej wartości rynkowej aportu) jest odpowiedzialny względem spółki i zobowiązany jest wspólnik jak i zarząd solidarnie wyrównać w spółce brakującą wartość.

Wymagania:

• zawarcie umowy spółki

• wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego

• musi być powołany zarząd

• ustanowiona rada nadzorcza (komisja rewizyjna) jeżeli wymaga tego ustawa lub przewiduje umowa spółki

• wpis do rejestru

W przypadku spółek z o.o., których wysokość kapitału zakładowego wynosi ponad 500 000 PLN, a wspólników jest więcej niż 25, konieczne jest ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej.

W przypadku nie zgłoszenia spółki do rejestru przez zarząd w terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki umowa ta traci ważność.

Kodeks spółek handlowych wprowadził nowy typ spółki kapitałowej - „spółkę w organizacji”. Czas trwania spółki w organizacji obejmuje okres od dnia zawarcia umowy spółki do dnia uzyskania wpisu do rejestru. Spółka w organizacji może we własnym imieniu zaciągać zobowiązania oraz być przedmiotem praw.

Zgłoszenie spółki z o.o. do rejestru sądowego powinno zawierać:

• firma, siedziba, adres

• przedmiot działalności spółki

• wysokość kapitału zakładowego

• określenie czy wspólnik może mieć 1 czy więcej udziałów

• nazwiska, imiona, adresy członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki (i rady nadzorczej)

• jeżeli wnoszone są do spółki wkłady niepieniężne należy zaznaczyć tą okoliczność

• czas trwania spółki, jeśli jest ograniczony

• pismo przeznaczone dla ogłoszeń spółki jeżeli umowa przewiduje

• umowa spółki winna być zawarta w formie aktu notarialnego

Do zgłoszenia należy dołączyć:

• umowę spółki

• oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na kapitał zakładowy zostały wpłacone przez wszystkich wspólników w całości

• jeżeli członków organów nie powołano umową spółki akt powołania tych organów

• wzory podpisów członków zarządu skreślone wobec sądu bądź notarialnie poświadczone

• zgłoszenie spółki podpisują wszyscy członkowie zarządu

• jednocześnie ze zgłoszeniem spółki należy złożyć podpisaną przez wszystkich członków zarządu listę wspólników z podaniem nazwiska i imienia, bądź firmy wspólnika oraz liczby i wartości nominalnej udziałów objętych przez poszczególnych wspólników

Prawa i obowiązki wspólników:

• jeżeli umowa nie przewiduje inaczej wszyscy wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce

• umowa może przewidywać udziały o szczególnych uprawnieniach, tzw. udziały uprzywilejowane. Uprzywilejowanie może dotyczyć: prawa głosu, udziału w dywidendzie, pierwszeństwa w zaspokajaniu roszczeń w przypadku likwidacji spółki. Zasadą jest, że 1 udziałowi przysługuje 1 głos na zgromadzeniu wspólników. Uprzywilejowanie co do głosu polega na tym, że jednemu udziałowi może przysługiwać więcej niż 1 głos, maksymalnie 3. Uprzywilejowanie co do dywidendy polega na tym, że udział w zyskach może być większy niż pozostałych wspólników, lecz maksymalnie do kwoty odpowiadającej 50% wielkości podstawowego udziału w zyskach.

• osobowość prawną spółka uzyskuje z wpisem do rejestru

• umowa spółki może przewidywać obowiązek wnoszenie dopłat przez wspólników w granicach liczbowo określonej wysokości w stosunku do udziałów

• dopłaty mogą być zwracane wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym

• udziały mogą być zbywalne lub zastawialne

• umowa spółki może ograniczyć prawo zbycia lub zastawy udziałów uzależniając je od zgody spółki

• zgodę na zbycie lub zastawienie udziału wyraża zarząd, a w przypadkach wyjątkowych wobec braku zgody zarządu sąd rejestrowy

• w czasie trwania spółki nie wolno zwracać wspólnikom wniesionych wkładów w całości lub części, jak też wypłacać odsetek od wniesionych wkładów

• wspólnikowi przysługuje prawo do udziału w zysku wynikającym ze sprawozdania finansowego i przewidzianego do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników

• umowa spółki może przewidywać zaliczkowo wypłatę dywidendy jeżeli spółka posiada środki na wypłatę

• spółka nie może obejmować ani nabywać udziałów własnych, a udział może być umorzony jedynie wpisie spółki do rejestru, gdy umowa tak stanowi

• udział może być umorzony za zgodą wszystkich, bądź w sposób przymusowy jeżeli umowa spółki tak stanowi

Organy spółki:

• zarząd reprezentujący spółkę na zewnątrz:

• składa się z 1 bądź większej liczby członków

• członkami zarządu nie muszą być wspólnicy

• jeżeli umowa przewiduje powołanie zarządu na okres roczny mandaty członków wygasają w dniu odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za dany pełny rok obrachunkowy. Jeżeli zarząd powołany jest na okres wieloletni mandaty członków zarządu wygasają w dniu odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrachunkowy kadencji członków zarządu. Członkowie zarządu mogą być w każdej chwili odwołąni, co nie pozbawia ich roszczeń wobec spółki z tytułu umowy o pracę bądź innego stosunku prawnego stanowiącego podstawę wykonywania funkcji (umowa menedżerska, umowa zlecenie). Każdy z członków zarządu ma prawo reprezentowania spółki i prawa tego nie można ograniczyć wobec osób trzecich. W przypadku zarządu wieloosobowego, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej do składania oświadczeń i podpisywania w imieniu spółki upoważnieni są dwaj członkowie zarządu działający łącznie, bądź członek zarządu łącznie z prokurentem. Prokurent jest to pełnomocnik zarządu w spółkach handlowych, który jest upoważniony do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych jakie związane są z prowadzeniem przedsiębiorstwa spółki.

POSTĘPOWANIE UPADŁOSCIOWE

Przedsiębiorca, który trwale zaprzestał spłacania długów będzie uznany za upadłego. Krótkotrwałe wstrzymanie płacenia długów w skutek przejściowych trudności płatniczych nie jest podstawą ogłoszenia upadłości. Nie można ogłosić upadłości państwowych i komunalnych jednostek organizacyjnych, chyba że ustawa wyłącza odpowiedzialność skarbu państwa i gminy za zobowiązania, a także kasy chorych, PKP, Poczty Polskiej, LOT, Mennicy państwowej i Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych. Ogłoszenia upadłości może żądać dłużnik oraz wierzyciele.

Przedsiębiorca jest zobowiązany nie później niż w terminie 14 dni od chwili zaprzestania płacenia długów zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości.

Postępowanie w procesie ogłoszenia upadłości wszczyna się w sądzie rejonowym, gospodarczym w okręgu którego znajduje się zakład główny przedsiębiorstwa dłużnika.

Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać:

• imię i nazwisko dłużnika (firmę)

• adres i siedzibę

• miejsce, w którym znajduje się majątek dłużnika

• okoliczności uzasadniające złożenie wniosku

Dłużnik do wniosku powinien załączyć:

• sprawozdanie finansowe i aktualny bilans

• spis wierzycieli z wyszczególnieniem wysokości wierzytelności

• oświadczenie o spłatach wierzytelności za ostatnie 6 miesięcy

• spis tytułów egzekucyjnych

• jeżeli dłużnik wpisany jest w rejestrze sądowym powinien załączyć aktualny wypis rejestru

Sąd w składzie 3 sędziów zawodowych rozstrzyga o ogłoszeniu upadłości

W postanowieniu o ogłoszeniu upadłości wskazuje:

• imię, nazwisko, firmę dłużnika

• imię, nazwisko sędziego komisarza

• imię, nazwisko, firmę syndyka

• termin zgłaszania wierzytelności

Syndykiem może być osoba fizyczna lub prawna.

Sędzia komisarz kieruje postępowaniem upadłościowym i nadzoruje pracę syndyka. Do zadań syndyka należy zlikwidowanie majątku upadłego i zaspokojenie z tego majątku wierzycieli.

Na wniosek ogłoszenia upadłości upadły traci zarząd i możliwość rozporządzania majątkiem. Zarząd ten przejmuje syndyk.

Syndyk składa przyrzeczenie sędzi komisarzowi. Syndyk przystępuje do spisu inwentarza i jego szacunku. Czynność tę powinien wykonać niezwłocznie nie później niż w terminie miesiąca od wyznaczenia go syndykiem. Następnie na podstawie zgłoszonych wierzytelności syndyk sporządza projekt listy wierzytelności. W projekcie oznacza wierzyciela, wysokość wierzytelności głównej i odsetek, kategorię zaszeregowania oraz uwagi co do uznania bądź nie uznania danej wierzytelności.

Ogłoszenie o upadłości wydane jest w monitorze gospodarczym oraz w prasie.

Sędzia komisarz w postanowieniu ustala listę wierzytelności o czym ogłasza przez obwieszczenie. Od listy wierzytelności w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia można wnieść sprzeciw. Sprzeciw rozpoznaje na rozprawie sąd w składzie 3 sędziów zawodowych. Prawomocnie ustalona lista wierzytelności jest tytułem egzekucyjnym przeciwko dłużnikowi. Sąd nie ogłosi upadłości jeżeli majątek dłużnika oczywiście nie wystarczy nawet na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego.

Sąd może żądać zaliczki od wierzyciela, który żądał ogłoszenia upadłości na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego.

W miarę likwidacji majątku syndyk sporządza plan (plany) podziału funduszu masy. Pierwsze dwie kategorie wierzytelności są zaspakajane poza planem podziału funduszu w miarę wpływania sum do masy.

Sędzia komisarz zatwierdza każdy plan podziału masy o czym obwieszcza z pouczeniem, że przeciwko planowi w terminie 14 dni od daty ogłoszenia można wnieść do sądu zarzuty.

W projekcie planu podziału masy syndyk oznacza:

• kwotę podlegającą podziałowi

• wierzycieli uczestniczących w podziale

• kwoty wypłat.

Wykonanie ostatecznego planu podziału daje podstawę do wydania przez sąd postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego. Postanowienie to stanowi podstawę do wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru sądowego o ile podlegał takiemu wpisowi.

Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania upadłościowego jeżeli:

• brak środków w kasie na prowadzenie postępowania

• wierzyciel, z wniosku którego toczyło się postępowanie upadłościowe nie wpłacił w terminie żądanej przez sąd zaliczki na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego

• wszyscy wierzyciele, którzy zgłosili swoje wierzytelności zażądają umorzenia postępowania

POSTĘPOWANIE UKŁADOWE

Celem postępowania układowego jest zapowierzenie upadłości, a środkiem służącym osiągnięciu tego celu jest układ zawierany przez dłużnika z wierzycielami. Na podstawie układu wierzyciele czynią na rzecz dłużnika ustępstwa co do swych wierzytelności.

Podstawy i warunki otwarcia postępowania układowego:

• postępowanie układowe może być wszczęte z inicjatywy przedsiębiorcy, który na wskutek wyjątkowych i niezależnych od niego okoliczności zaprzestał czasowo płacenia długów lub przewiduje, że w najbliższym czasie zaprzestanie płacenia długów

• samo zgłoszenie przez dłużnika podania o otwarcie postępowania układowego nie przeszkadza w orzeczeniu upadłości.

Otwarcia postępowania układowego nie może żądać dłużnik, który:

• mimo spełnienia warunków ogólnych nie prowadził księgowości wg zasad prawidłowej rachunkowości

• już raz zawarł układ, jeżeli od zawarcia układu nie minęło jeszcze 5 lat

• nie wykonał układu

• dopuścił do umorzenia postępowania układowego

Objęte układem nie mogą być:

• podatki i opłaty oraz świadczenia pieniężne do których stosuje się przepisy ustawy o zobowiązaniach podatkowych

• należności z tytułu składek ZUS (bieżące i za rok poprzedzający otwarcie postępowania układowego)

• należności za pracę

• należności z renty i alimenty

• należności zabezpieczone zastawem i hipoteką (z wyjątkiem hipotek zaciągniętych miesiąc przed)

• wymierzone na podstawie ustawy o odpadach

• roszczenie o wydanie mienia

Właściwym do prowadzenia postępowania układowego jest sąd rejonowy, sąd gospodarczy w okręgu którego znajduje się zakład główny dłużnika.

Do postępowanie układowego stosuje się przepisy postępowania kodeksy cywilnego, jeśli prawo o postępowaniu układowym nie stanowi inaczej.

Otwarcie postępowania układowego

Do podania o otwarcie postępowania układowego dłużnik powinien załączyć:

• propozycje układowe

• bilans z rachunkiem wyników

• wyciąg z rejestru

• spis wierzycieli, którzy nie wchodzą do postępowania układowego

• wykaz udzielonych poręczeń

• wykaz tytułów egzekucyjnych przeciwko dłużnikowi

• pisemne zapewnienie, że podane okoliczności są prawdziwe i wyczerpujące.

Uwzględniając wniosek o otwarcie postępowania układowego sąd wydaje postanowienie, w którym wyznacza:

• sędziego komisarza

• nadzorcę sądowego (nadzorca postępowania układowego)

• terminy sprawdzenia wierzytelności

Postanowienie o otwarciu postępowania układowego sąd dostarcza dłużnikowi oraz wierzycielom podanym przez dłużnika.

Nadzorca sądowy sprawuje nadzór nad przedsiębiorstwem dłużnika pod kontrolą sędziego komisarza. Pełni on swoje obowiązki od dnia rozpoczęcia postępowania do dnia prawomocnego zatwierdzenia układu przez sąd lub ukończenia postępowania w inny sposób (np. umorzenie)

Po upływie terminu sprawdzania sędzia komisarz zwołuje zgromadzenie wierzycieli na który zwołany zostaje dłużnik i nadzorca sądowy. Wraz z zawiadomieniem o zgromadzeniu doręczone zostają wierzycielom propozycje ugodowe oraz karty do głosowania.

Do skuteczności uchwał zgromadzenia wierzycieli niezbędna jest obecność przynajmniej połowy wszystkich wierzycieli uprawnionych do uczestnictwa w zgromadzeniu, z tym że za obecnych uważa się wierzyciela, który głosował na piśmie.

Układ zostaje przyjęty, jeżeli wypowie się za nim większość głosujących mających łącznie nie mniej niż 2/3 części ogólnej sumy wierzytelności.

Jeżeli dłużnik chce uzyskać zmniejszenie długu o przeszło 40% większość wierzycieli głosujących za układem powinna mieć łącznie nie mniej niż 4/5 sumy zgłoszonych wierzytelności.

Uchwała o przyjęciu układu musi zostać zatwierdzona przez sąd po przeprowadzeniu rozprawy.

Sąd odmówi zatwierdzenia układu:

• kiedy układ był niedopuszczalny

• gdy zwołanie zgromadzenia wierzycieli i głosowanie odbywa się wbrew przepisom prawa o postępowaniu układowym

• jeżeli układ sprzeciwia się dobrym obyczajom lub porządkowi publicznemu

• gdy układ dotyczy przedsiębiorstwa państwowego, a sprzeciwi się organ założycielski reprezentujący skarb państwa.

Sąd może odmówić zatwierdzenia:

• gdy warunki są zbyt krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciwko układowi

• kiedy dłużnik, po otwarciu postanowienia układowego dopuścił się w swoim postępowaniu w zarządzaniu i rozporządzaniu majątkiem czynów wyrządzających szkodę wierzycielowi.

---