Chwasty bezwzględne
Gatunki kolczaste, cierniste
ostrożeń łąkowy
ostrożeń błotny
ostrożeń parmoński
ostrożeń polny
dziewięćsił pospolity- chroniony, zwłaszcza występuje na terenach górskich, nie likwidujemy siedliska, tylko je przenosimy
Są niepożądane w paszach.
Podsumowanie:
w zbiorowiskach łąkowych obok traw, motylkowatych i turzycowych, występuje mnóstwo gatunków należących do różnych rodzajów i rodzin botanicznych
opierając się na pewnych właściwościach chemicznych można podzielić rośliny na chwasty łąkowe i zioła
kryterium przynależności do grupy ziół jest % udział w masie nadziemnej, nawet najlepsze zioło może stać się elementem niepożądanym w runi, jeśli wystąpi w nadmiernej ilości
zioła można podzielić na względne i bezwzględne
zioła i chwasty zaczynają występować po 3-4 latach od wysiania pożądanej mieszanki, to proces nieunikniony, ale można poprawiać warunki siedliskowe czy używać środki chemiczne selektywne
Fitosocjologia zbiorowisk łąkowych
Cel:
podstawowe definicje fitosocjologiczne
znaczenie badań fitosocjologicznych dla praktyki
Fitosocjologia= socjologia roślin- nauka o społeczeństwach roślin, zbiorowiskach roślinnych, zespołach roślin i klasyfikowaniu ich w system fitosocjologiczny.
Historyczny rozwój:
florystyczna, ekologiczna, historyczna geografia roślin
nauka o szacie roślinnej
nauka o formacjach roślin
Zbiorowisko roślinne- skupienie roślin (wspólnota gatunkowa), stanowiące potem pewną przestrzenną całość na danym obszarze
Płat roślinny- część zbiorowiska roślinnego występującego w terenie, np. płat łąki ściśle odznaczający się wyraźnie od innych płatów roślinnych
Siedlisko- miejsce, w którym organizm lub zespół organizmów żyje, oznacza określony układ warunków środowiskowych. Siedliskiem określamy miejsce wzrostu i rozwoju jakiegoś organizmu lub organizmów. Stanowi ono ogół czynników fizycznych środowiska, niezależnych od biocenozy. Zest to przestrzeń wraz z całym układem warunków abiotycznych…
Środowisko życiowe- abiotyczna część ekosystemu- otoczenie organizmów (ludzi, zwierząt, roślin)
Biocenoza- żywa część ekosystemu- oznacza funkcjonalno- strukturalny układ dynamiczny, w którym wyróznia się 3 elementy, spełniające w ekosystemie różne funkcje: rosliny, zwierzęta i mikroorganizmy, czyli producenci, konsumenci i destruenci (reducenci). Każda biocenoza, wykorzystująca potencjał troficzny siedliska tworzy biotop.
Ekosystem- biogeocenoza- podstawowa jednostka ekologiczna, wycinek układu przyrodniczego, stanowiący naturalna całość, w którym zachodzi stała wymiana energii i materii między organizmami żywymi, a nieożywionym środowiskiem
formacja roślinna- zbiorowisko roślinne, w którym nie wyróżniamy gatunków, tylko formy życiowe, np. krzewinki, trawy
Zespół roślinny- zbiorowisko roślinne, w skład którego wchodżą określone gatunki roslin, odróżniające się od innych zbiorowisk tym właśnie składem florystycznym, miejscem występowania. Taki zespół posiada wiodący gatunek, spotykany częściej albo bujniej niż gdzie indziej. Podstawowa jednostka klasyfikacyjna.
Subasocjacja- podzespół roslinny- wydzielany na podstawie obecności gatunków wyrózniających, tj takich, których brak innym podzespołom tego zespołu
facje- zbiorowiska róznioące się od pozostałej reszty zespołu stosunkami ilościowymi, np. facja firletki, facja kupkówki
Zdjęcie fitosocjologiczne
Jest podstawową metoda badań fitosocjologicznych jednorodego zbiorowiska. Istnieje określonhy schemat opisu badanego płatu roślinności.
W opisie uwzględniane są cechy płatu możliwe do opisu terenu.
Nagłówek- krótki opis stanowiska
lokalizacja zdjęcia na tyle dokladna, aby umozliwić ewentualne powtórne wykonanie zdjęcia
data wykonania zdjęcia (ponieważ każde zdjęcie należy wykonywać w optymalnym czasie, kiedy wszystkie gatunki sa rozwinięte)
charakterystyka siedliska
pokrycie każdej z osobna warstw roślinności (A, B, C, D- warstwa drzew, krzewów, runa, mchów)
powierzchnia zdjęcia
Spis gatunków z podaniem:
ilościowości (% udziału danego gatunku w pokryciu (zwarcia) powierzchni próbnej
towarzyskości (wskaźnik stopnia skupienia gatunku)
w niektórych przypadkach- żywotności i fenologii
Ilościowość- pokrycie powierzchni przez dany gatunek:
5- liczba osobników dowolna, >75%
4- 50-75%, liczba osobników dowolna
3- 25-50%- liczba osobników dowolna
2- 5-25%- liczba osobników duża
1- do 5%, liczba osobników duża (5-50 okazów)
+ - liczba osobników mała 2-5 okazów
R- liczba osobników bardzo mała (1 okaz), pokrywanie znikome
Suma ilościowości poszczególnych gatunków musi zgadzać się z ogólnym stopniem pokrycia powierzchni.
Towarzyskość- stosunki przestrzenne- czy rośliny danego gatunku występują pojedynczo, czy tworzą skupienia
1- gatunki rosnące pojedynczo, osobniki oddalone od siebie
2- gatunki rosnące w grupach lub w kępach
3- gatunki rosnące w kępach tworzących małe płaty lub poduchy
4- gatunki rosnące w większych płatach lub kobiercach, małe kolonie
5- gatunki rosnące łanowo
Podstawowy warunek prawidłowego wykonania zdjęcia i uzyskania obiektywnych wyników- reprezentatywność badanego płatu, czyli wykluczenie wszelkich nietypowości, np. ścieżek
Najlepiej 4 powtórzenia.
powierzchnia zdjęcia dowolnego zbiorowiska roślinnego nie powinna obejmowac przejścia z jednej fitocenozy do drugiej ani fragmentów powierzchni niereprezentatywnych dla całego płatu.
Płaty roślinne- zmienność przestrzenna- wyznaczenie ich zasięgu w terenie- trudne- wybór subiektywny- próba tendencyjna.
Stosowanie prób losowych
Ważne jest ustalenie wielkości próby, taka powierzchnie minimalna tzw. minimum areału obejmuje najmniejszy obszar, na którym mogą się realizować socjalne stosunki właściwe dla fitocenozy.
Ogólna zasada mówi, że im mniejsze rośliny tworzące płat roślinności, tym mniejsza może być powierzchnia zdjęcia (weź porównaj np. łąkę a las)
Istnieje zależność między liczbą gatunków a powierzchnią zdjęcia, zwiększenie powierzchni do pewnej wielkości powoduje wzrost liczby gatunków, po czym liczba ta stabilizuje się.
powierzchnie zalecane:
las- 500- 2500 m2 - drzewostan i runo
las 100-400 m2- tylko runo
murawy kserotermiczne- 50-100
zbiorowiska roślin ruderalnych i segetalnych- 25-100 m2
łąki, szuwary- 10-25 m
Pastwiska- 5-10
Zbiorowiska mchów i porostów- 1-4
Kształt zdjęcia może być dowolny, jednak zaleca się stosowanie regularnych kształtów.