ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE NARZĄDY MOWY = GIMNASTYKA NARZĄDÓW MOWY

1. WARGI

• Górną W zaciskamy dolną i na odwrót

• Górnymi zębami zaciskamy dolną W i mocno wydychamy powietrze

• Wargi na „u” potem na „e”

• Rozciągamy wargi jak do głoski „i”

• Dziubek w prawo i w lewo

• Dziubek na około

• Górną W zasłaniamy górne zęby, a dolną dolne

• szerokie otwieranie i zamykanie ust,

• ściągnięte wargi - wykonać ruch okrężny,

• przytrzymują wargami kartkę papieru, którą nauczyciel próbuje wyciągnąć,

• przesadna artykulacja głosek: a - i - o - e - u - y, a - i - u, a - e - u - au itp.,

• nadymanie policzków i powolne wypuszczanie powietrza ustami lub nosem,

• Konik - parskamy

• Buziaczki

• Minki - pokazują jak wyglądają usta smutne wesołe, obrażone,

• pokazują pyszczek ryby, ryjek świnki, dziobek ptaka,

• Balonik - nadymanie policzków, usta ściągnięte (dla urozmaicenia bawimy się w baloniki, które "pękają" przekłute palcami )

• Niejadek - usta wciągamy w głąb jamy ustnej.

• Podwieczorek pieska - chwytanie ustami drobnych cukierków, chrupek, kawałków skórki chleba, itp

• Wąsy - wysuwanie warg jak przy wymawianiu u, położenie na górnej wardze słomki lub ołówka i próby jak najdłuższego utrzymania.

• Drzwi do domu - buzia to domek krasnoludka, a wargi to drzwi do domku. Pokaż jak wargi ściągnięte do przodu, otwierają się i zamykają

• Spagetti - wciąganie ustami - dziubkiem makaronu

2. JĘZYK

• Szeroko buzia i wysuwamy daleko język

• Czubek języka w kąciki warg i na zmianę

• Otwarte szeroko usta język do zębów górnych, dolnych

• Czubek języka przy górnych zębach, zamykamy i otwieramy

• wysuwanie języka - język wąski i szeroki,

• wysuwanie i cofanie języka przez zwarte zęby,

• przyssanie języka do podniebienia.

• Liczenie zębów językiem

• Usta szeroko otwarte, językiem masujemy podniebienie

• Językiem na około zębów, usta zamknięte, w obydwie strony

• Staramy się dotknąć językiem nosa i brody

• oblizywanie warg

• oblizywanie zewnętrznej i wewnętrznej strony zębów ruchem okrężnym,

• czubek języka „ wymiata” zza dolnych zębów,

• Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek pudrowych, cukierków halls (z wgłębieniem w środku) itp.

• Zlizywanie nutelli, mleka w proszku itp. z podniebienia przy szeroko otwartych ustach.

• z języka robić np. koci grzbiet, łopatkę, skocznię,

• miś oblizuje się po zjedzeniu miodu,

• żmija porusza żądłem,

• zabawa w przygodę z „języczkiem wędrowniczkiem” - nauczyciel tworzy opowiadanie, a dzieci ilustrują je odpowiednimi ruchami języka,

• Konik - czubek języka między wargi - parskanie jak konik

• Konik jedzie na przejażdżkę - naśladowanie konika stukając czubkiem języka o podniebienie, wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania

• Winda - otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą - raz do góry, raz do dołu.

• Chomik - wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony.

• Malarz - maluje sufit dużym pędzlem. Pomaluj pędzlem (językiem) swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła.

• Młotek - wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa.

• Żyrafa - ma długą szyję, wyciąga mocno szyję do góry. Otwórz szeroko usta i spróbuj wyciągnąć język do góry, najdalej jak potrafisz.

• Słoń - ma długą trąbę i potrafi nią wszędzie dosięgnąć. Ciekawe czy potrafisz dosięgnąć językiem do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony.

• Uciążliwy papierek - kładziemy na kocu języka kawałek papieru (np. chusteczki) - należy go zdmuchnąć

• Kotek - pije mleczko

• Liczymy ząbki - staramy się dotknąć jak największej ilości zębów (najpierw w góry, potem na dole)

3. PODNIEBIENIE

• Ziewanie

• Wdychanie nosem powietrza i wydychanie szeroko rozwartymi usta

• Trzymanie nosa, usta szeroko otwarte wdychanie i wydychanie powietrza

• Język na dole i wymawianie: k, ch,

• Kaszlemy z otwartymi ustami, język na dole

• Chory Miś - kaszel z językiem wysuniętym na zewnątrz jamy ustnej

• Płukanie gardła

• puszczanie baniek mydlanych,

• zamykanie ust i żucie czegoś dobrego,

- Śpioch - chrapanie na wdechu i wydechu,

• buzia otwarta , czubek języka na dole - energicznie wymawiamy „k”, „u-k”, „ch” , „uch”,

• Gąska - buzia otwarta i naśladujemy gęganie gąski

• chrząkanie,

• buzia otwarta , język na dole - chuchamy,

• Zmęczony piesek - język wysunięty z szeroko otwartych ust, wdychanie i wydychanie powietrza ustami.

• Balonik - nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczanie nosem.

4. ŻUCHWA

• opuszczają i unoszą szczękę dolną przy zaciśniętych wargach,

• szeroko ziewają,

• opuszczanie i unoszenie żuchwy ku górze,

• wykonywanie ruchów poziomych, raz z wargami rozchylonymi, raz z zamkniętymi,

• Kukułka - ruchy do przodu i do tyłu

• Zamykanie i otwieranie domku - szerokie otwieranie ust, jak przy wymawianiu głoski a, zęby są widoczne dzięki rozchylonym wargom

• Grzebień / szczoteczka do zębów - wysuwnie żuchwy, zakładanie i poruszanie dolnymi zębami po górnej wardze. Cofanie żuchwy, zakładanie i poruszanie górnymi zębami po dolnej wardze i brodzie

• Krowa - naśladowanie przeżuwania

• Guma do żucia - żucie gumy lub naśladowanie

5. POLICZKI

• wargi i policzki ściągamy mocno w prawo a potem w lewo,

• wciąganie silne powietrza, tak aby policzki były wklęśnięte,

• chomik - robimy zapasy w policzkach

3

---