ZDOLNOŚCI MOTORYCZNE WG RACZKA- kompleks indywidualnych własności psychicznych i fizycznych rozwijających się na podłożu wrodzonym które warunkuje wykonanie zadania ruchowego UMIEJETNOSCI RUCHOWE- uwarunkowanie do wykonania określonego typu działania rozwijające się w oparciu o zdolności motoryczne A) elementarne- zwiane z ruchami prostymi chodzenie bieganie pełzanie, B) specjalne- oparte na ruchach sportowych bieganie EFEKT MOTORYCZNY- miara realizacji zadanie ruchowego jej odzwierciedleniem jest ostateczny ruch CECHY RUCHU- prawidłowe lub wadliwe wykonanie czynności ruchowej STRUKTURA RUCHU- odróżnia działanie motoryczne od innych uporządkowanie elementarne ruchu
FAZY RUCHU 1) fenograficzne- rytm-dynamiczne uporządkowanie ruchu, a. sprzężenie- stosowanie wzajemnych częściowych ruchów, b. płynność- ciągłość przebieg ruchu, c. stałość- stopniowa zgodność powtarzalności ruchów d. zakres- przestrzenna rozległość przebiegu ruchu- przenoszenie- 2)mechaniczne -kinematyczne-czasowe i przestrzenne, dynamiczne- masowe i siłowe SPRWNOSC MOTORYCZNA- są to czynności i zdolności które pozawalają wykonać dany ruch OKRESLAJ JA- a) poziom zdolności motorycznych - U może wykonać b) poziom umiejętności ruchowych - uczeni umie wykonać c) współzależność pomiędzy motywacja i nastawieniem SPRWANOSC RUCHOWA- umiejętność władania własnym ciała opanowanie nawyku ruchowego dzięki ćwiczeniom SIŁA- zdolność do wykonania lub przeciwstawiana się oporowi zewnętrznemu kosztem wysiłku mm SIŁA ZALEZY- ilości włókien, treningu, pory dnia, ukł. dzwigni, wieku, płci, rozgrzewki W WAR. STATYCZNYCH A) siła aktywna- dąży do przeciwstawieni oporowi zew. Przez aktywny skurcz B) siła pasywna- mm przeciwstawiaj się aktywnemu skurczowi W WAR. DYNAMICZNYCH- A) siał zrywowa- obciągnie nieznaczne przyspieszenie max, B) s. szybkościowa- obciążenie i przyspieszenie dąży do 0 C) wolna obciążenie dąży do 0 przyspieszenie nieznaczne SIŁA BEZWZGLEDNA- masa dąży do max SIŁA WZGLEDNA- maksymalna siła biorąc pod uwagę ciężar ciała WYTRZYMAŁOSC- zdolność do długotrwałego wysiłku o wymaganej intensywności przy utrzymaniu dużej efektywności pracy mm i zachowaniu odporności na zmęczenie WYTZRYMAŁOSC ZALERZY- a) czynn. fizjologiczny- sprawności wszystkich układów zasób źródeł tlenowych i beztlenowych B) czynn. koordynacyjny- opanowanie techniki C) czynn. somatyczny wymiary proporcje przewaga włókien ST na FT D) czynn. Psychiczny- motywacja WTRZY. TELENOW AEROBOWA- zależy od układu krążenie trwa od 2- 10 min. Procesy tlenowe WYTZR. BEZTLENOWA ANAEROBOWA- zdolność do zaciągania długu tlenowego traw od 50 -120 sek. WYTRZE OGULNA- dowolna praca mm angażująca liczne gr. mięśniowe WYTRZ.UKIERUNKOWANA- zdolność do przeciwstawiania się wysiłkowi podczas długotrwałego i specjalnego wysiłku WYTRZ.SPECJALAN- zwiania zw specyfika danej konkrecji SZYBKOSC- zdolność do wykonywanie dużej ilości ruchów w jak najkrótszym czasie ZALEZY- wieku, płci, wielkości osobnika, czynników psychicznych, farmakologicznych 3 SKŁADOWE REAKCJI- A) czas reakcji prostej- czas od wystawieni bodźca do wytopienie reakcji t1,t2,t3 B) czasu reakcji prostej- można go zacząć kształtować gdy technika jest już wystarczająco opanowana C) częstotliwość ruchów- ilość skurczów i rozkurzów mm wykowywana w określonym czasie
KOORDYNACJA- umiejętność władanie własnym ciałem, zdolność psychiczno motoryczna kora określa gotowość do wykonania precyzyjnego i złożonego pod względem koordynacyjnym aktu ruchowego 3 poziomy koordynacji- A) zdolność do sterowania i regulacji prostych czynności ruchowych w warunkach standardowych bez ograniczenia czasowego B) zdolność do sterownia i regulacji przestrzennej prostych i znanych czynności ruchowych realizowanych w krótkim czasie w standardowych lub zmiennych warunkach np.: pchniecie kula C) zdolność do wykonania szybkich ruchów i dostosowania się do danej sytuacji np: skok o tyczce D)- dokładność prostych czynności w zmiennych warunkach np.: narciarstwo zjazdowe ZALEZY OD- sprawności procesów sterownia i regulacji, sprawności procesów psychicznych, oraz sprawności procesów informacyjnych, wieku, treningu, pory dnia ORIENTACAJ PRZESTYARZNNA- określa pozycje ciała w czasie i przestrzeni umiejętność poradzenia sobie w każdej sytuacji ZALEZY- A) spr. procesów informacyjnych B) spr. proc. sterowanie i regulacji C) stanu psychicznego ROWNOWAGA- zdolność do osiągnięcia spionizowanej postawy ciała w warunkach statycznych i jej odzyskania w warunkach dynamicznych ROW.STAŁA- punkt podparcia stały np: stanie na RR RÓW.DYNAMICZNA- przemieszczanie się ciał np. podczas przerzutu bokiem ZALEZY OD- wieku, płci, położenie OSC, proporcji ciała, czynników neurofizjologicznych ZDOLNOSC RUZNICOWANIA- dostosowanie się do danej sytuacji A) asp. siłowy- zangarzowanie napiętych mm B) asp. przestrzenny- przetwarzanie inf. O kątowej pozycji w stawach C) asp. czasowy- predyspozycje wykonania ruchu ZDOLNOSC ŁACZENIA- łączenie i koordynowanie ruchów części ciała pod katem osiągnięcia zamierzonego celu STEROWANIE- przekazie inr. Z proprioreceptorów do ukł. obwodowego REGULACJE- doskonalenie i korygowanie realizowanego zadanie ruchowego dzięki stale napływającym informacja RUCHY PROSTE-ruchy w których możliwa jest ingerencja świadomości wykonywana jest przez mm szkieletowe (poprzecznie-prążkowane), które kierowane są przez najwyższe piętra OUN (ośrodkowego układu nerwowego), niezależnie od stopnia automatyzacji tych ruchów.
RUCHY BALISTYCZNE: to ruchy bardzo szybkie jak np. cios w boksie.
SPRZ.PROSTE- przekazanie inf. Z OUN do ukł. obwodowego SPRZEZ. ZWROTNE- inf. Z OUN o przebiegu czynności ruchowej wprowadzeni poprawnej inf do programu ruchowego PIERSCIEN ZWE. - prowadzi inf. Z receptorów wzroku, słuchu, smaku i dotyku informacje te pozwalają wyobrazić sobie ruch u ułożyć jakiś plan jego wykonania, możemy sobie wyobrazić ta cześć programy, określa on informacje co mamy zrobić i jak ma wykonać te zadanie PIERSCIEN WEW.- prowadzi inf od proprioreceptorów są te informacje których nie możemy sobie uświadomić informacje przekazane są przez włókna nerkowe do mm, torebek stawowych i ścięgien te informacje określają im jak wykonać damy ruch bądź jak ma on wyglądać NAWYK RUCHOWY- nabyte lub wrodzenie ruch lub czynności dzięki NR zapewnimy uzyskanie z góry planowanego działania bez udziału świadomości i z minimalna stara energetyczna NR ZANKNIETY- bodziec pochodzi w wnętrza organizmu zawodnik nie zastanawia się nad otoczeniem tylko na ruchem jaki ma wykonać NR. OTWARTY- cecha jest brak przewidywalności gdyż nie można z góry założyć czy ustawić palu działania występuje w sportach walki FAZY NR- stworzenie wydobrzanie o ruchu praktyczne wykonanie tego ruchu wykonać działanie w rożnych warunkach, zastosowanie działania ruchowego ZŁOTY WIEK MOTORYCZNY- APOGEUM ROZWOJU MOTORYCZNEGO zwiększenie koordynacji, dzieci są chętne do wykonywanie zadana, łatwiej przyswajają sobie rożne informacje, pokaz dla nich jest bardziej istotny niż opis, maja wzorce osobowe, znaczny dymorfizm płciowy OKR.MŁODZIENCZY- dziecko staja się ruchliwe, poprawa koordynacji, ustabilizowana postaw ciała, coraz mniej przyruchów, zainteresowane współzawodnictwem OKR.PRZEDZSZKOLNY- 1) ROZWUJ FIZYCZNY- proporcie ciała zaczyna rosnąc, stopniowo powiększa się ilość tk. mięśniowych, dojrzewa ukł. nerwowy 2) ROZWUJ MOTORYCZNY- ruchy staje się już właściwe dzieci wprowadzają nowe umiejętności, łączy ruchy bieganie + skakanie, występują przyruchy ruchy są nieekonomiczne przyrost wszystkich zdolności motorycznych jednak jeszcze nie są one na max. Poziomie 3) rozwuj psychiczno motoryczny- rozwój mowy, krotka koncentracja dziecko szybko się nudzi, szybko się regeneruje, lubi robić to co potrafi, naśladuje innych OKR.PRENATALNY- od poczęcia do urodzenia 9 miesiecy OKR. POSTUREALNY- od momentu urodzenie za do smierci okres w życiu człowieka FAZA PREMOTORYCZNE- a) czynności które zapewniają przeżycie ssanie , kichanie, kaszlenie b) po 3-4 tygodniach włącza się praca ukł. nerwowego dziecko przestaje zaciska pięści c) dziecko zaczyna chwytać FAZA PREMOTORYCZNA- dziecko gwałtownie całym ciałem reaguje na bodźce środowiska zewnętrznego na światło, krzyk , zbyt gwałtownie otwarte dzwi PIERWSZE APOGEUM ROZWOJEOWE OKR. PRZEDSZKOLNY- ROZWUJ FIZYCZNY- zmiana położenia OSC, przyrost tk. mięśniowej, dojrzewa układ nerwowy, rowenowaga proporcji ciała ROZWUJ MOTORYCZNY- ruchy stają się właściwsze, występują jeszcze przyruchy, ruchy są. jeszcze nie ekonomiczne, dzieci zaczynają łączy ruchy, przyrost wszystkich zdolności motoryczne rozwijają się do podstawowego POZIOMU ROZWUJ PSYCHO- MOTORYCZNY- rozwój mowy, szybko się meczy , i szybko regeneruje, lubią robić rzeczy które zna, nie boja się nowych czynności ruchowych równowaga procesów hamowania i pobudzenia, lubi naśladować OKRES MŁODZIERZY SZKOLNEJ- duża ruchliwość, lepsza koordynacja, ustabilizowanie postawy ciała, coraz mniej przyruchów, zainteresowanie współzawodnictwem ZŁOTY WIEK MOTORYCZNY 10-11 LATDRUGIE APOGEUM ROZWOJU- większa koordynacja, chętnie wykonują ćwiczenia, łatwo opanowują nowe ćwiczenia, pokaz jest najważniejszy, wzorce osobowe, znaczny dymorfizm, okres sprzyja kształtowaniu zwinności, OKRES MŁODZIENCZY- burza hormonów, przyrost tk. kostnej, przejściowe zakłócenia w motoryce, słaba ekonomia ruchów, zakłócenia w koordynacji, przyrost siły, lek przed nowymi ruchami OKRES DOROSŁOSCI- osłabienie szybkości i koordynacji nawet u trenujących, u kobiet ruch są płynniejsze i bardziej elastyczne, u mężczyzn większa siła i wytrzymałość, OKRES STARCZY- osłabienie koordynacji, wytrzymałości, siły, szybkości, brak łączenia ruchów, utrata włókiem szybko kurczliwych, skostniała stereotypowość