Ćwiczenia czynne izometryczne
- polegają na czynnym napinaniu mięśni bez zmiany długości ich włókien, bez ruchu w stawie, bazują na izometrycznym skurczu mięśni
Cele:
Uzyskanie przyrostu masy mięśniowej
Przeciwdziałanie zanikom mięśniowym
Utrzymanie aktywności mięśniowej w obrębie unieruchomionych odcinków ciała
Wspomaganie działania pompy mięśniowej i trofiki
Nie powodują zwiększania siły mięśniowej
Wskazania:
Proste zaniki mięśniowe (do których doszło podczas unieruchomienia)
Siła mięśni na 1 w skali Lovetta
Unieruchomienia
Przypadki w których przeciwwskazany jest ruch w stawie (zapalenie tkanek miękkich okołostawowych, reumatoidalne zapalenie stawów)
Zaniki grup mięśniowych które mają do tego predyspozycje (czworogłowe uda, pośladkowe, brzucha, naramienne)
Przeciwwskazania:
Poziom siły poniżej 1
Ból podczas ćwiczeń
Niedowłady mięśniowe i porażenia przy ćwiczeniach synergistycznych
Metodyka:
Przed konieczny jest dokładny instruktaż. Gdy napinanie mięśni jest trudne na chorej kończynie, demonstruje się te ćwiczenia najpierw na zdrowej kończynie, następnie na obu, a na końcu mięsnie chorej kończyny
Pomocne do napinania mięśni jest wykorzystanie synergizmów bezwzględnych, np. dla ułatwienia napięcia mięśnia czworogłowego poleca się wyprostować stopę i palce stóp
Ćwiczenia i napięcia izometryczne wykonujemy na wdechu, przy rozluźnieniu wykonujemy wydech (inaczej tylko przy mięśniach brzucha)
Objaw Lindeharda- podczas skurczu izometrycznego dochodzi do uciśnięcia naczyń krwionośnych, a w fazie rozkurczu do rozszerzania naczyń; czas przerwy powinien być dwa razy dłuższy niż czas napięcia
Najbardziej skłonne do zaników są mięśnie czworogłowe, naramienne i pośladkowe
Opór może być stawiany przez terapeutę, drugą kończynę chorego, przedmioty takie jak drabinki, ściana, stół
Czas trwania skurczu powinien wynosić ok. 5 sek., czas odpoczynku między skurczami ok. 10 sek.- dwa razy dłuższy aby zapewnić mięśniom dostateczne dokrwienie
Liczba powtórzeń 6- 10 razy
Napięcie izometryczne- napięcie bez stawania oporu i bez ruchu kątowego w stawie (np. gdy pacjent ma unieruchomioną kończynę)
Ćwiczenie izometryczne- ćwiczenie na podstawie napięć izometrycznych przy oporze zewnętrznym bez ruchu kątowego w stawie
Krótkie ćwiczenia izometryczne (Hettingera i Műllera)
Odmiana ćwiczeń czynnych izometrycznych
Stopień pobudzenia po krótkich ćwiczeniach izometrycznych jest większy niż przy stosowaniu ćwiczeń izotonicznych
Niektórzy twierdzą, że dają największe wyniki w rekonstrukcji prostych zaników mięśniowych
Duża efektywność, łatwość stosowania, możliwe do wykonania w każdych warunkach
Opór ma być submaksymalny (ok. 90% maksymalnej siły)
Czas napięcia 5 sek.- w końcowym zakresie ruchu- wtedy jest pełny zakres ruchu, lub jak niektórzy twierdzą w ¾ zakresu ruchu albo w połowie zakresu ruchu- wtedy jest największa siła mięśnia
Czas odpoczynku między powtórzeniami 5- 10 sek.- rozluźnienie i bierne odprowadzenie do pozycji wyjściowej- rozciągnięcia
1 set/ dzień, set = 10 powtórzeń, może wzrosnąć do 3 setów, 5/tydzień
Rozpoczynać od pełnego rozciągnięcia mięśnia
Etap napięcia to najważniejsza część tych ćwiczeń
Przeciwwskazania: odwapnienia kości, ciężki ogólny stan chorego
Trening izometryczny według Hettingera i Műllera:
Wielkość oporu w stosunku do siły maksymalnej |
Wyniki w przyroście siły |
poniżej 33% |
brak przyrostu siły |
równy 33% |
tygodniowy przyrost o 5% |
w granicach 33- 66% |
maksymalny |
powyżej 66% |
zmiana energii w ciepło |
Ćwiczenia Frayeda
- po naderwaniu lub zerwaniu ścięgna, gdy kończyna jest unieruchomiona, to samo napinanie mięśnia (bez skracania jego długości, ruchu w stawie) powoduje delikatne ślizganie ścięgna co zapobiega zrastaniu się blizny z sąsiednimi tkankami, a tym samym zapobiega to powstawaniu przykurczów lub powstające później ograniczenie ruchu w stawie jest mniejsze
9