Ekonomia
Nauka badająca, w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące decyduje o tym, co, jak i dla kogo wytwarzać
Czyli zajmująca się procesami alokacji rzadkich zasobów między różne konkurencyjne zastosowania
Mikroekonomia - szczegółowe badanie indywidualnych decyzji dotyczących pojedynczych towarów
Makroekonomia - kładzie nacisk na wzajemne związki zachodzące w gospodarce jako całości /upraszczając przy tym celowo pewne elementy/
PopytIlość dobra, jaką nabywcy są gotowi zakupić przy różnym poziomie ceny
PodażIlość dobra, jaką sprzedawcy są gotowi zaoferować przy różnym poziomie ceny
Oznacza to nie tyle jakąś określoną ilość (np.6 tabliczek czekolady), ale raczej pewien zbiór ilości, jakie byłyby kupowane/oferowane przy różnych poziomach ceny
Cena równowagiCena równoważąca rynek danego produktu, np. czekolady. Oznacza to, że przy tej cenie rozmiary zapotrzebowania są równe ilości oferowanej (popyt=podaż)
Dobro niższego rzędu - dobro, na które popyt spada, gdy rośnie dochód nabywcy (przy innych czynnikach stałych); /elastyczność dochodowa ujemna/
Dobro luksusowe - gdy wzrost jest więcej niż proporcjonalny (elastyczność dochodowa większa od 1)
słowo to ma inne znaczenie prawne
Spółka cywilna (s.c.) - jeden z rodzajów umów znanych polskiemu prawu cywilnemu.W odróżnieniu od spółek handlowych spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, nie stanowi jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej jak spółki osobowe, lecz jest konstrukcją regulowaną przez prawo zobowiązań (art. 860-875 k.c.). Nie stanowi więc samodzielnego podmiotu prawa, podmiotami prawa pozostają wspólnicy spółki cywilnej. W związku z tym spółka cywilna nie ma własnego mienia - nabywane prawa i zaciągane zobowiązania wchodzą do wspólnego majątku wspólników, stanowiącego ich współwłasność łączną. Także wspólnicy, nie spółka, prowadzą ewentualne przedsiębiorstwo. Za zobowiązania zaciągnięte w związku z działalnością spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie zarówno majątkiem spółki, jak i majątkiem indywidualnym.
Spółka handlowa to prawna forma współdziałania w celu zarobkowym co najmniej dwóch podmiotów w rozumieniu prawa cywilnego powstająca na skutek zawarcia właściwej umowy uregulowanej przepisami prawa handlowego (w Polsce ustawy kodeks spółek handlowych). Rozróżniamy osobowe i kapitałowe spółki prawa handlowego.
Spółki osobowe
Spółka jawna to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Spółka jawna jest osobową spółką handlową i praktycznie stanowi odpowiednik spółki cywilnej. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem przepisu, który mówi, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).
Spółka partnerska to spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Firma tej spółki powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie, że chodzi o spółkę partnerską - "i partner"; "i partnerzy"; "spółka partnerska" - oraz określenie wolnego zawodu (bądź zawodów) wykonywanego w spółce.
Partnerami w spółce mogą być osoby wykonujące następujące wolne zawody, np. adwokat, lekarz, księgowy.
Spółka komandytowa to spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
Spółka ta jest często stosowaną formą prowadzenia działalności gospodarczej w sytuacji, w której jeden ze wspólników chce zainwestować kapitał w dane przedsięwzięcie i czerpać zeń korzyści, bez obawy o majątek osobisty, a pełną odpowiedzialność wobec wierzycieli przyjmują pozostali wspólnicy, prowadząc spółkę i ją reprezentując.
Spółka komandytowo-akcyjna to spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.
Główną różnicą między spółką komandytową a komandytowo-akcyjną jest fakt nabywania kapitału przez emitowanie akcji.
Spółki kapitałowe
Spółka z ograniczoną osobowością to kapitałowa spółka prawa handlowego, choć silnie obecne są w niej elementy osobowe.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wyłącza odpowiedzialność wspólników za zobowiązania samej spółki oraz daje możliwość pełnej kontroli poczynań zarządu przez udziałowców spółki.
Spółka akcyjna to kapitałowa spółka prawa handlowego. Przyjmuje się, iż jest to właściwa ("czysta") spółka kapitałowa, której kapitał zakładowy jest podzielony na akcje będące papierami wartościowymi. Zawiązać spółkę akcyjną może jedna albo więcej osób w celu nie tylko gospodarczym.
Spółka posiada osobowość prawną. Wyłączona jest osobista odpowiedzialność akcjonariuszy za zobowiązania spółki. Spółkę charakteryzuje fakt nabywania kapitału przez emitowanie i sprzedaż akcji, dzięki czemu możliwa jest łatwa kumulacja kapitałów wielu osób lub firm.
Spółdzielnia - podmiot gospodarczy czyli osoba prawna prowadząca przedsiębiorstwo, ustanowiona na zasadach prawa spółdzielczego, odmiennego nieco od prawa spółek handlowych.
Jest najbardziej demokratyczną formą zrzeszenia osób, posiada majątek odrębny od majątku członków; cel: usprawnienie dochodu wszystkich członków, osiąganie zysku nie jest celem samym w sobie. Spółdzielnia odpowiada jako twór prawny, całym majątkiem, a członkowie tylko do wysokości swoich udziałów, majątek spółdzielni to społeczna własność, jest niepodzielny i należy do wszystkich członków, - o nadwyżkach i ich przeznaczeniu decydują członkowie (1 członek = 1 głos)
Aktywa - posiadany przez przedsiębiorstwo majątek (np. gotówka, należności, zapasy, budynki, wyposażenie, własność intelektualna)
Koszt alternatywny (inaczej: koszt utraconych możliwości) jest to suma dochodów utraconych w wyniku niewykorzystania posiadanych zasobów (pracy i kapitału) w najlepszym z istniejących alternatywnych zastosowań
Bank centralny
Bank banków
Bank państwa (kontrolowanie ilości pieniądza w obiegu
Bank centralny - instytucja odpowiedzialna za funkcjonowanie systemu bankowego. Zazwyczaj działa jako jednostka państwowa, bądź podporządkowana państwu. W Polsce rolę banku centralnego pełni Narodowy Bank Polski.
Funkcje banku centralnego:
Bank centralny jest bankiem banków. Każdy bank komercyjny posiada w banku centralnym rachunek, na którym rejestruje rozliczenia z innymi bankami. Bank centralny realizuje również transakcje z zagranicznymi bankami centralnymi i instytucjami międzynarodowymi.
Bank centralny jest bankiem skarbu państwa. Prowadzi rachunki instytucji państwowych. Utrzymuje rachunki depozytowe państwa, prowadzi kasową obsługę budżetu, obsługuje dług publiczny.
Bank centralny formułuje cele polityki pieniężnej państwa i steruje nią za pomocą dostępnych instrumentów np. przy pomocy stopy dyskontowej -stopy procentowej stosowanej przy udzielaniu pożyczek bankom komercyjnym.
Bank centralny utrzymuje i zarządza rezerwami dewizowymi kraju, a także prowadzi politykę kształtowania kursu waluty krajowej.
Bank centralny nadzoruje działalność banków komercyjnych.
Płynność aktywów - zdolność do szybkiej i łatwej zamiany aktywów na inne bez utraty wartości.
Co do zasady najmniej płynne są aktywa niefinansowe (np. nieruchomości, maszyny), a najbardziej finansowe: weksle i czeki. Pełną płynność posiada jedynie pieniądz gotówkowy. Jednak na rynkach międzynarodowych możemy wyróżniać waluty o różnym stopniu płynności, czego miarą jest wielkość różnicy pomiędzy ceną kupna i sprzedaży waluty.
Weksel - rodzaj papieru wartościowego. Weksel inkorporuje (zawiera w sobie) prawo majątkowe polegające na zobowiązaniu wystawcy weksla do wypłacenia ściśle określonej kwoty pieniężnej osobie wskazanej na wekslu.
Deficyt budżetowy to nadwyżka wydatków państwa nad dochodami
VAT - podatek od wartości dodanej
Dobro publiczne
Dobro, które będąc konsumowane przez jedną osobę może być jednocześnie konsumowane przez innych ludzi.
Dobro prywatne
Dobro, które będąc konsumowane przez jedną osobę nie może jednocześnie być - bez uszczerbku dla tej osoby - konsumowane przez innych ludzi
Deficyt budżetowy to nadwyżka wydatków państwa nad dochodami
INFLACJA [łac.], stały wzrost przeciętnego poziomu cen w gospodarce; w Polsce i. wystąpiła już 1794, potem w Księstwie Warsz. i Galicji w 1. poł. XIX w. oraz w okresie I wojny świat.; najsilniejsze procesy inflacyjne wystąpiły po odzyskaniu niepodległości XI 1918: w końcu 1918 za 1 dol. USA płacono 9 marek pol., a IV 1924 — 9 250 000; kres hiperinflacji położyły reformy skarbowe i walutowe W. Grabskiego, w których rezultacie osiągnięto 1924 formalną równowagę budżetową,
Do strefy euro nie przystąpiły 3 kraje z 15 będących wówczas członkami Unii Europejskiej: Wielka Brytania, Szwecja, Dania.